Danıştay 3. Daire Başkanlığı         2020/2759 E.  ,  2023/445 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/2759
Karar No : 2023/445

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) …
VEKİLİ: Av. …
2- (DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, asıl borçlu … İzolasyon İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketinden alınamayan 2010 ila 2014 yıllarına ait muhtelif kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve … ila … takip numaralı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacının … tarihinde kanuni temsilcilik görevinin sona erdiği, … ila … takip numaralı ödeme emirleri ile … takip numaralı ödeme emrinin 2014 yılına ait kamu alacağına ilişkin kısmının beyan üzerine tahakkuk eden vergiden oluştuğu, şirket adına ödeme emirlerinin düzenlenerek usulüne uygun tebliğ edilmek suretiyle kesinleştirilen alacağın şirketten tahsil edilemeyeceği anlaşılması üzerine davacının takibinde hukuka aykırılık bulunmadığı, …takip numaralı ödeme emrinde yer alan 2015 yıla ilişkin gelir (stopaj) vergisi yönünden davacının sorumluluğunun bulunmadığı, …takip numaralı ödeme emri içeriği alacağın 2015 yılında 2010 ila 2014 yıllarına ait defter ve belgelerin ibraz edilmemesinden doğduğu dikkate alındığında, ibraz etmeme fiilinin gerçekleştiği yılda kanuni temsilci olmayan davacının söz konusu alacaktan sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle …ila …takip numaralı ödeme emirleri ile …takip numaralı ödeme emrinin, 2014 yılına ilişkin kısmı yönünden dava reddedilmiş, …takip numaralı ödeme emrinin 2015 yılına ilişkin kısmı ile …takip numaralı ödeme emri ise iptal edilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
Vergi Mahkemesi kararının; …takip numaralı ödeme emrinin, 2012 yılının Ağustos dönemine ait özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmı ile 2010 ila 2013 yıllarına ait özel usulsüzlük cezaları dışındaki kısımlarının iptaline ilişkin ilişkin hüküm fırkasına davalı idare tarafından yöneltilen istinaf başvurusu, değinilen hüküm fıkrasının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiştir.
Asıl borçlu şirketin 23/11/2016 tarihinde 6736 sayılı Yasa kapsamında dava konusu …ila …takip numaralı ödeme emirleri içeriği alacakların da dahil olduğu tüm borçlarını yapılandırdığı ancak 08/06/2017 tarihinde yapılandırmanın ihlal edildiği, bu durumda söz konusu alacaklara ilişkin yeni bir hukuki durum ortaya çıkmış olduğundan ve yapılandırılan borcun süresi içerisinde ödenmemesi ve yapılandırmanın ihlal edilmesi ile vadesi değişen borç için öncelikle şirket adına yeniden ödeme emri düzenlenip tebliğ edilmesinin gerektiği, söz konusu borçlar için şirket adına düzenlenen ödeme emirlerinin bir kısmının yapılandırma öncesi bir kısmının ise yapılandırma ile aynı tarihte tebliğ edildiği dikkate alındığında şirket nezdinde usulüne uygun kesinleştirilmeyen alacağın tahsili amacıyla düzenlenen söz konusu ödeme emirlerinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle …ila …takip numaralı ödeme emri ile …takip numaralı ödeme emrinin 2014 yılına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine dair hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusu kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra …ila …takip numaralı ödeme emri ile 5 takip numaralı ödeme emrinin 2014 yılına ait kısmı iptal edilmiş, …takip numaralı ödeme emrinin 2015 yılına ait kısmının iptaline ilişkin hüküm fıkrasına davalı idare tarafından yöneltilen istinaf başvurusu ise reddedilmiştir.
…takip numaralı ödeme emrinin, 2012 yılının Ağustos dönemine ait özel usulsüzlük cezasının ba formunun 23/10/2012 tarihinde kanuni süresinden sonra verilmesinden kaynaklandığı, Dairelerince verilen ara kararına rağmen davalı idarece söz konusu cezaya ilişkin düzenlenen ödeme emri dosyaya sunulmadığından şirket nezdinde alacağın usulüne uygun kesinleştirildiğinin ortaya konulamadığı gerekçesiyle Vergi Mahkemesi kararının değinilen ödeme emrinin söz konusu kısmının iptaline ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare istinaf başvurusu reddedilmiştir.
6 takip numaralı ödeme emrinin 2010 ila 2013 yıllarına ait özel usulsüzlük cezalarının sahte fatura kullanma eyleminden kaynaklandığı ve bu cezalar için düzenlenen ihbarnameler ile ödeme emirlerinin şirkete usulüne uygun tebliğ edilerek kesinleştirilmesi sonrasında tahsil edilemeyeceği anlaşıldığından tahsili amacıyla düzenlenen değinilen ödeme emrinin ilgili kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle … takip numaralı ödeme emrinin 2010 ila 2013 yıllarına ait özel usulsüzlük cezalarının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare istinaf başvurusu kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra değinilen ödeme emrinin ilgili kısmı yönünden dava reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, … takip numaralı ödeme emrinin özel usulsüzlük cezalarına ilişkin kısmının da yapılandırıldığı, şirket nezdinde mal varlığı araştırmasının eksik yapıldığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, amme alacağının yapılandırılması halinde yeni hukuki durum oluştuğu şeklindeki yorumun kabul edilemeyeceği, olayda, ödeme emrine itiraz sebeplerinin olmadığı, şirketten alınamayan kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen dava konusu ödeme emirlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
Davacı tarafından, davalı idare temyiz nedenlerinin yargılama aşamasında ileri sürülenlerin tekrarı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ : Davacı temyiz isteminin kabulü, davalı idare temyiz isteminin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına, asıl borçlu … İzolasyon İnşaat Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınamayan 2010 ve 2014 yıllarına ait muhtelif kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla ödeme emri düzenlendiği, sözü edilen şirketin dava konusu ödeme emirleri içeriği borçlarını 2016 yılında 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun kapsamında yapılandırdığı ancak borçlarını vadesinde ödemediği, davacının kanuni temsilcilik görevinin 2014 yılı içinde sona erdiği anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi veya buna bağlı alacakların, kanuni ödevlerini yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yapılandırma kanunları kapsamındaki yapılandırma sonucunda vergi borçlarıyla ilgili olarak ortaya yeni bir hukuki durum çıkmasına karşın, bu durumun, şirket tüzel kişiliği nezdinde yapılandırma öncesinde usulüne uygun biçimde tamamlanmış olan takibin yeniden başlatılmasını başka bir ifadeyle yapılandırmanın ihlalinden sonra asıl borçlu adına yeniden ödeme emri düzenlenerek mal varlığı araştırması yapılmasını gerektirdiğinden söz edilemez. Ancak, yapılandırma ve ihlali sırasında bu şirketle ilgisi bulunmayan davacının söz konusu borçlar nedeniyle sorumlu tutularak adına düzenlenen ödeme emirleriyle takibe alınmasında hukuka uyarlık bulunmadığından Vergi Dava Dairesi kararının, 6 takip numaralı ödeme emrinin, 2010 ila 2013 yıllarına ait özel usulsüzlük cezaları yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.
Davalı idare temyiz isteminin ise bu nedenle reddi gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı temyiz isteminin kabulüne ,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; … takip numaralı ödeme emrinin, 2010 ila 2013 yıllarına ait özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
3. Kararın; diğer hüküm fıkralarına yöneltilen davalı idare TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE, 23/02/2023 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi veya buna bağlı alacakların, kanuni ödevlerini yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı kurala bağlanmıştır.
6736 sayılı Kanun’un 10. maddesinde, süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkının kaybedileceği hükmüne yer verilmiştir.
Davalı idarece, borcun ait olduğu dönemde kanuni temsilci olan davacı adına ödeme emri düzenlendiği anlaşılan olayda, değinilen Yasa’lar kapsamında borcun yapılandırılmasının verginin doğduğu dönemdeki sorumlu olan açısından bir değişikliğe neden olmayacağı ve yapılandırmanın yapıldığı dönemde asıl borçlu şirkete ait vergi borçlarının yapılandırıldıktan sonra ödenmemesi halinde verginin doğduğu dönemdeki ortak ve kanuni temsilcinin sorumluluğuna gidilebileceği gibi ayrıca borcun yapılandırıldığı dönemdeki kanuni temsilcilerin sorumluluğuna da gidilebileceği açıktır.
Bu durumda, borcun doğduğu dönemden sonraki dönemlerde şirketi idare edenlerin herhangi bir tasarrufunun; borcun doğduğu dönemdeki ortak ve kanuni temsilciye yasa ile yüklenen sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı, yukarıda sözü edilen Yasa maddeleri gereğince ikiden fazla taksidin ödenmemesi durumunda yasadan yararlanma hakkının kaybedileceğinin belirtildiği, şirket tarafından yapılandırılan borcun vadesinde ödenmemesi üzerine taksitlendirmenin iptal edildiği ve böylece kamu alacağının, yasal şartların oluşması halinde verginin doğduğu dönemdeki şirket kanuni temsilcisinden tahsilinin mümkün hale geldiği dolayısıyla temyize konu kararın; 1 ila 5 takip numaralı ödeme emirleri ile 6 takip numaralı ödeme emrinin 2010 ila 2013 yıllarına ait özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hüküm fıkralarına yöneltilen istemlerinin reddi gerektiği oyuyla Daire kararına bu yönden katılmıyorum.