3. Daire         2006/3268 E.  ,  2007/3161 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 2006/3268
Karar No: 2007/3161

Temyiz Eden : Bakırköy Vergi Dairesi Müdürlüğü-İSTANBUL
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Akaryakıt ticareti ve gemi işletmeciliği yapan davacı şirket adına, motorin satışına ilişkin hasılatının bir kısmını kayıt ve beyan dışı bırakması nedeniyle adına Ocak-Ekim 2001 dönemleri için re’sen salınan vergi ziyaı cezalı akaryakıt tüketim vergisini; incelenen dosyadan, akaryakıt kaçakçılığı yaptıkları yolundaki bir ihbar üzerine davacı şirketin ortağı ve kanuni temsilcisi olan … ve … ile bazı şirket çalışanlarının işyeri ve ikametgahlarında 8.7.2003 ve 11.7.2003 tarihlerinde jandarma tarafından yapılan aramalarda ele geçen el defterleri ve belgelerin … Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığından istendiği ve vergi incelemesine alındığı, el defterlerinde kayıt dışı motorin alım-satımına ilişkin kayıtlar bulunduğu, kayıtlarda yer alan isimlerin çoğunun deniz taşıtı ismi olması ve çekle yapılan ödemelerde, banka hesap numaralarına ait bilgilere yer verilmemesi nedeniyle bu defterlerde yer alan satışlara ilişkin hasılatın şirketin kayıtlı satış hasılatına dahil olmadığı sonucuna varılarak re’sen tarhiyat yapıldığının anlaşıldığı, jandarmaya verilen ifadelere ilişkin tutanakların vergi incelemesine esas alınamayacağı, şirket çalışanı … Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı ve sorgu hakimlerine verdikleri ifadelerde, jandarmaya verdikleri ifadeleri kabul etmedikleri, el defterlerinin teslim alındığı sırada üzerine kime ait olduğu ve nerede bulunduğuna dair şerh konulmadığı, şirketin kanuni temsilcilerinin ifadelerine başvurulmadığı, gayri resmi belgelerin bir kısmının tarihsiz olduğu ya da sonradan tarih ilave edildiği, kime ait olduğu belirlenemeyen bu belgelerin tümünün davacı şirkete ait olduğunun kabul edildiği, şirketin yasa dışı yollardan motorin satışı yaptığını doğrulayan başka bir tespit bulunmadığı, transit ve gümrüklü akaryakıt satışı yetkisi olan, petrol ofisi bayiliği yapan ve .. Limited Şirketi ile … Anonim Şirketi adına ücret karşılığı taşıma yaparak transit gemilere gümrüksüz motorin teslimi yapma yetkisi bulunan davacı şirketin, bu işlemlerle ilgili yasal kayıt ve belgelerinin tümü incelenmeden yasa dışı motorin satışı yaptığı sonucuna varılarak yapılan tarhiyatın hukuka uygun görülmediği, nitekim, şirket kanuni temsilcileri ve çalışanları hakkında gümrük kaçakçılığı için teşekkül oluşturup yönetmek ve bu halde mazot kaçakçılığı yapmak suçlarından dolayı … Ağır Ceza Mahkemesinde yapılan yargılamada, aramada ele geçirilen akaryakıt numuneleri üzerinde yapılan tahlil sonucu numunelerin ithal akaryakıt olmadığının saptandığı ve tüm sanıkların delil yetersizliği nedeniyle ayrı ayrı beraatlerine karar verildiği gerekçesiyle kaldıran … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; aramada ele geçirilen belgelerin şirketin faaliyetiyle ilgisinin açık olduğu, akaryakıt kaçakcılığından suçlu bulunulmamasının, kayıt dışı satış yapılmadığına karine oluşturmayacağı ileri sürülerek bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49’uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Akaryakıt ticareti ve gemi işletmeciliği yapan ve 2001 yılı işlemleri, akaryakıt kaçakçılığı iddiasından ötürü kanuni temsilcileri ve çalışanlarının ikametgah ve iş yeri adreslerinde yapılan aramalarda ele geçirilen belgelerde yer alan kayıtlar yönünden incelenen davacı şirket adına kayıt dışı akaryakıt satışı yaptığının saptanması nedeniyle re’sen salınan vergi ziyaı cezalı akaryakıt tüketim vergisini kaldıran vergi mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134’üncü maddesinde vergi incelemesinin amacının ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması, saptanması ve sağlanması olduğunun kurala bağlanması karşısında, mahkemelerce yapılacak yargısal denetimde, bu düzenleme gereği, vergi incelemesi üzerine salınan vergi miktarının gerçek duruma uygun olup olmadığının saptanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20’nci maddesinin 1’inci bendi ile de Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerinin, bakmakta oldukları davalara ait her çeşit incelemeleri kendiliklerinden yapacakları düzenlenerek idari yargılama usulünde re’sen araştırma ilkesi benimsenmiştir. Bu ilke uyarınca idari yargı yerleri, uyuşmazlık konusu olayı hukuki çözüme kavuşturma açısından her türlü inceleme ve araştırmayı yapma, iddia ve savunmalarda ortaya konan maddi durumun gerçeğe uygun olup olmadığını ya da tarafların hiç değinmediği olay ve maddi unsurları araştırma, bu amaca yönelik olarak gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırma yetkisine sahiptir. Re’sen araştırma ilkesi gereği bu tür bir araştırma ve inceleme yapılması, 2577 sayılı Yasanın, yargılama yetkisinin kullanımına getirilen sınırlamaya ilişkin 2’nci maddesinin ikinci fıkrasına da aykırı değildir.
Dosyada bulunan vergi inceleme raporu ve eki belgelerin incelenmesinden; davacı şirketin ortağı ve aynı zamanda kanuni temsilcileri olan … ve … ile çalışanları …, … ve … ikametgah ve iş yerlerinde 8.7.2003 ve 11.7.2003 tarihlerinde İstanbul İl Jandarma Komutanlığı birimlerince yapılan aramalarda çok sayıda el defteri ve yazılı belgenin ele geçirildiği ve bu belgelerin … Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığınca, şirket yetkilileri ve çalışanlarının jandarma birimlerince ve Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı ve Sorgu Hakimliğince alınan ifadelerine ilişkin tutanaklarla birlikte İstanbul Defterdarlığı Vergi Denetmenleri Bürosu Başkanlığına intikal ettirildiği, 22.7.2003 günlü tutanakla mühürleri fek edilerek açılan 7 poşet içeriği gayriresmi belgenin ve ifade tutanaklarının davacı şirketin yasal defter ve belgeleriyle birlikte vergi incelemesine alındığı anlaşılmaktadır.
İnceleme elemanınca, işlem tarihlerini de içeren gayriresmi kayıtlarda yer alan isimlerin çoğunlukla deniz taşıtı ismi olması, çekle yapılan ödemelere ilişkin kayıtların banka hesaplarıyla ilgili ayrıntıları içermemesi ile ifade tutanakları birlikte değerlendirilerek, davacı şirketin harici seferde bulunan gemilerden yasa dışı yollarla temin ettiği akaryakıtı, çalışanları vasıtasıyla balıkçı teknelerine sattığı ve bu satışları aramada ele geçen defter ve belgelerde takip ettiği sonucuna varılarak günler itibarıyla dökümü yapılan söz konusu 290 kalem kayıt konusu teslim bedelinin … Anonim Şirketi’nden alınan günlük satış fiyatına bölünmesi suretiyle belirlenen satış miktarları esas alınarak ödenmesi gereken akaryakıt tüketim vergisi tutarının hesaplandığı ve dava konusu tarhiyatın yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı şirket yetkililerince inceleme sırasında söz konusu el defterleri ve diğer yazılı belgelerin şirkete ait olmadığı ileri sürülmüş, dava dilekçesinde aynı iddia yinelenmiş ve vergi mahkemesince de kime ait olduğu belirlenemeyen bu belgelerin tümünün şirketle ilgili olduğunun kabul edilemeyeceği sonucuna varılarak hüküm kurulmuş ise de; belgelerin çok yönlü ve kapsamlı bir araştırma sonucu şirket çalışanı ve kanuni temsilcisi olduğunda tartışma bulunmayan kişilerin iş yerinde ve ikametgahlarında ele geçirilmiş olması ve davacı tarafça aksini ispat eder mahiyette ortaya konmuş somut herhangi bir kanıt sunulamaması karşısında, belgelerin vergi incelemesine esas alınması hukuka uygun bulunduğundan vergi mahkemesinin aksi yöndeki yargısı yerinde görülmemiştir. Diğer taraftan vergi mahkemesince, jandarma birimlerince alınan ifadelerinin de vergi incelemesine dayanak alınamayacağı yolunda hüküm kurulmuş ise de, davacı şirket yetkilileri ve çalışanlarının doğrudan şirketin faaliyet konusu ve aramada ele geçen belgelerle ilgili olarak verdiği bilgilerin, vergilendirmeyle ilgisi bulunmadığından söz edilemeyeceğinden, hüküm bu yönüyle de hukuka uygun düşmemiştir.
Dosyanın ve Dairemizin E:2006/3441 sayılı dosyasının incelenmesinden, Devlet Güvenlik Mahkemesi savcılığınca vergi denetmenliği bürosuna intikal ettirilen belgelerin dosyada bulunmadığı, vergi mahkemesi tarafından, sadece dosyada bulunan .belgeler incelenerek karar verildiği anlaşılmaktadır. Tarhiyatın hukuka uygunluğunun denetiminin yapılabilmesi için re’sen araştırma ilkesi gereği, davacı şirketin yasal defter ve belgeleri ile, vergilendirmeyle ilgisi ve uyuşmazlığın çözümünde etkisi tartışılamayacak olan 22.7.2003 mühür fekki tutanağı içeriği el defterleri ve diğer yazılı belgelerle jandarma birimleri ve DGM Savcılığı ve Sorgu Hakimliğince alınan ifadelere ilişkin tutanakların ve şirket yetkilileriyle çalışanlarının akaryakıt kaçakçılığı suçundan yargılandığı … Ağır Ceza Mahkemesinin E:… sayılı dosyasının getirtilerek incelenmesi ve bu belgelerde yer alan bilgiler ve şirketin yasal defter ve kayıtları ve belgelerinde yer alan bilgiler birlikte değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken, bu belgelerin tümü incelenmeksizin dosyada bulunan belge ve bilgilerle yetinilerek yazılı gerekçeyle verilen karar hukuka uygun düşmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile …. Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13’üncü maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 26.11.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.