3. Daire 2006/1587 E. , 2007/1052 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 2006/1587
Karar No: 2007/1052
Temyiz Eden :
Vekili :
Karşı Taraf : Vergi Dairesi Müdürlüğü-TİRE
İstemin Özeti : Murislerinin 2002 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu Gelir Vergisi Kanununun 54’üncü maddesinde yazılı hadleri aştığı görüşüyle 1.1.2003 tarihinden itibaren adına gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilmesine ilişkin işleme karşı açılan davada; işlemin 20.4.2004 tarihinde tebliği üzerine mükellefiyetin iptali istemiyle dava açıldıktan sonra davacı vekilince dosyaya ibraz edilen ve davacının vefatı nedeniyle davanın varisler tarafından sürdürüleceğine dair dilekçe ekinde yer alan veraset ilamından davacının 19.12.2004 gününde vefat ettiğinin görüldüğü, bu durumda tarh işlemi mevcut olmadığından mirası reddetmemiş varislere geçecek vergi borcunun bulunmaması yanında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 164’üncü maddesinde “ölümün işi bırakma hükmünde olduğunun” kurala bağlanması karşısında, gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyetinin iptaline yönelik olduğu için yalnızca öleni ilgilendiren davaya ait dava dilekçesinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 26’ncı maddesinin 2’nci bendi uyarınca iptaline karar veren … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; mirasçıların mirası reddetmemeleri nedeniyle takdir komisyonunca takdir edilen matrah üzerinden yapılacak tarhiyata muhatap olacakları ileri sürülerek bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Gerçek usulde mükellefiyet tesisi sonuçları itibarıyla mirası kabul etmiş mirasçıların menfaatini etkileyecek nitelikte olduğundan, uyuşmazlığın esası incelenerek bir karar verilmek üzere mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : Davacının gerçek usulde mükellefiyetinin tesisi işlemine karşı açılan davada; davacının ölümü nedeniyle dilekçenin iptali yolunda verilen mahkeme kararı temyiz edilmiştir.
Davacının gerçek usulde mükellefiyetinin tesisi işlemine karşı açılan iptal davasının ortaya koyacağı hukuki sonuçları nedeniyle, yalnız ölen davacıyı ilgilendirdiğinden söz edilemiyeceği iptal davasına konu edilen idari işlem hakkında verilecek kararın mirascıları murisleri hakkında yapılacak vergi tarhiyatlar sebebiyle esastan etkileyecek hukuksal değere salip olduğundan, davayı takip edeceklerini dilekçeyle mahkemeye bildiren mirascıların bu davayı takip etmekte maddi açıdan yakın menfaat ilişkisinde bulunduğu kuşkusuzdur.
Bu durumda; davayı takip hakkı kendilerine gecenin başvuruları üzerine mahkemece uyuşmazlığın esastan incelenerek sonuçlandırılması gerekirken, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 25. maddesinin 2. fıkrası uyarınca dilekçenin iptaline karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulü ile temyize konu mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Murislerinin zirai faaliyetinden dolayı adına tesis edilen gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyetine karşı açılan davada, dilekçenin iptaline karar veren Mahkeme kararının bozulması istenmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 26’ncı maddesinin 2’nci bendinde “Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçelerin iptal edileceği” kurala bağlanmıştır.
Medeni Kanun hükümlerine göre, murisin devredilebilen hakları mirası kabul eden mirasçılara kendiliğinden geçeceğinden, mirasçıların mal varlığı ile ilgili hak ve menfaatlerini ilgilendiren davaları takip etmeleri kendilerine tanınmış bir hak olduğuna göre, yalnız öleni ilgilendirmesine karşın davanın doğuracağı sonuçları itibarıyla mirasçıların hak ve menfaatini etkilemesi durumunda da bu davaları takip etme haklarının bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Gerçek usulde mükellefiyet tesisine ilişkin işleme karşı muris tarafından açılan bu dava sonunda, mirasçılar adına tarhiyat da yapılabileceğine göre, davanın yalnız öleni ilgilendirdiğinin kabulüne olanak bulunmadığından davayı takip edeceklerini dilekçeyle Mahkemeye bildiren mirasçıların bu davayı takip etmekte menfaat ilişkisinin bulunduğu açıktır.
Bu durumda, davayı takip hakkı kendilerine geçen mirasçıların başvurusu üzerine Mahkeme tarafından, uyuşmazlığın esası incelenerek karar verilmesi gerekirken, dilekçenin iptaline karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacı varisleri temyiz isteminin kabulü ile uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmek üzere … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 10.4.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.