3. Daire         2004/852 E.  ,  2005/2230 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2004/852
Karar No: 2005/2230

Temyiz Eden : Kordon Vergi Dairesi Başkanlığı-İZMİR
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı şirket adına, … Turizm Demir Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne belgesiz mal sattığı, … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti’nin düzenlediği içeriği itibarıyla yanıltıcı faturaları kayıtlarına alarak dönem matrahını azalttığı görüşüyle 1997 takvim yılı için re’sen salınan kaçakçılık cezalı kurumlar vergisi, geçici vergi ve gelir (stopaj) vergisi ile ağır kusur cezalı fon payını; … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd.Şti’nden belge alınmadığı yönündeki davacı kurum iddiasının araştırılması amacıyla mahkemelerince verilen ara kararı üzerine Maliye Bakanlığınca gönderilen ve “B Formu” olarak adlandırılan formun incelenmesi sonucunda içeriği itibarıyla yanıltıcı olduğu ileri sürülen 19 faturanın … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd.Şti’nden değil, … firmasından alındığının görüldüğü, bu durumda … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti ile herhangi bir ilişkisi bulunmadığı halde, B formundaki yanlış kayıttan dolayı başkaca inceleme yapılmadan 19 faturanın … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti’nden alındığı varsayımından hareketle, söz konusu faturalar tutarının maliyet unsuru olarak dikkate alınmaması suretiyle hesaplanan matrah farkında yasaya uygunluk görülmediği, mahkemelerince verilen bir başka ara kararıyla istenen ve gönderilen … Turizm Demir Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş. hakkındaki 1997 takvim yılına ilişkin vergi inceleme raporunun incelenmesinden, adı geçen şirketin davacı şirketten belgesiz demir alması nedeniyle matrah farkı tespit edilmesine karşın, 1997 takvim yılında bir kısım emtiayı belgesiz satması nedeniyle kazancının bir kısmını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle re’sen yapılması önerilen cezalı vergiler için tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldığının saptandığı, aynı vergilendirme dönemi için ikinci bir vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen tarhiyat yapılması, 213 sayılı Yasanın 134 ve 138’inci maddelerinin öngörülüş amacına ters düştüğünden tarhiyatın bu kısmında da yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle kaldıran … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; her ne kadar Maliye Bakanlığı’ndan istenen B Formunda, … faturanın … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd.Şti’nden değil, … firmasından alındığı görülmekte ise de bu formun el yazısı ile doldurulması nedeniyle dolduran kişinin hata yapabileceği, davacı şirketin “…” olarak beyan ettiği ismin şahıs ya da şirket olduğunu bildirmediği, … Merkezi Sorgulamada davacı şirketin B Formu içeriğinde bildirdiği … vergi numarasında … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti’nin kayıtlı bulunduğu, adı geçen formda yazılı “…” ünvanının şirketin müdürü olan ve 1995 yılında 10 yıl süreyle şirket müdürlüğüne seçilen… ile karıştırıldığının açık olduğu, 213 sayılı Yasanın 138’inci maddesinde açıklandığı üzere daha önceden inceleme yapılmış veya matrahın re’sen takdir edilmiş olmasının yeniden inceleme yapılmasına engel olmadığı ileri sürülerek bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Deri San.Ltd.Şirketinden alınan ondokuz faturadan hareketle hesaplanan matrah farkına ilişkin olarak öne sürülen iddialar temyize konu mahkeme kararının bu kısma ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Belge düzenlemeksizin mal satışından hesaplanan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrasına gelince;
Aynı döneme ait davacı şirketin işleminin kaydi envanter yönünden incelenmiş olması ve inceleme ile bulunan cezalı tarhiyattın uzlaşma ile sonuçlandırılması, uzlaşmaya varılan verginin maddi ve hukuki dayanaklarından farklı olarak karşıt inceleme de davacı şirketin belge düzenlemeksizin mal satışında bulunduğunun ortaya çıkması durumunda, idarenin davacı şirketin işlemlerini inceleme yetkisini ortadan kaldıracağı düşünülemez.
Ayni döneme ilişkin olmakla birlikte, daha önce uzlaşılan vergi ve ceza ile farklı maddi ve hukuki nedenlere dayanan tarhiyata konu olan bu davada işin esasının incelenmesi gerekirken uzlaşmanın kesinliğinden söz edilerek bu kısma ilişkin cezalı tarhiyatın kaldırılmasında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kısmen kabulü ile temyize konu mahkeme kararının belge düzenlemeksizin satışı yapılan mallara ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Metal ürünlerin ticaretini yapan davacı şirketin, … Turizm Demir Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne belgesiz demir sattığı, … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti’nden içeriği itibarıyla yanıltıcı 19 fatura toplamı olan 9,9 milyar lirayı gider yazmak suretiyle dönem kazancını azattığı sonucuna varılarak yapılan tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
Uzlaşma müessesesi, 205 sayılı Yasanın 22’nci maddesiyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununa eklenen ek maddelerle düzenlenmiştir. Yasanın gerekçesinde, uzlaşmadan amacın, vergi uyuşmazlıklarının süratle çözümlenmesi, tereddütlerinin giderilmesi suretiyle mükellefle idare arasında çıkabilecek ihtilafların kendi aralarında görüşülerek önlenmesi olduğu belirtilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununa 205 sayılı Kanunun 22’nci maddesiyle eklenen Üçüncü Bölümün “Uzlaşma Komisyonu Muamelelerinin Kesinliği” başlıklı Ek 6’ncı maddesinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde, uzlaşma komisyonlarının Ek 5’inci maddeye göre tutacakları uzlaşma tutanaklarının kesin olduğu, gereğinin vergi dairesince derhal yerine getirileceği, mükellef veya adına ceza kesilenin, üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tespit olunan hususlar hakkında dava açamayacağı ve hiç bir mercie şikayette bulunamayacağı öngörülmüştür.
Uzlaşma sonucu taraflar arasında düzenlenen uzlaşma tutanağı her iki taraf için de uzlaşma tutanağında tespit edilen hususlar ile sınırlı olarak bağlayıcı bir sözleşme niteliğindedir. Uzlaşma, uzlaşmaya konu matrahla ilgili anlaşmazlığı tümüyle ortadan kaldıracağı için yukarıda açıklanan maddede de öngörüldüğü üzere uzlaşmada taraf olan idare, söz konusu matrahın miktarı konusunda uyuşmazlık yaratamayacaktır. Ancak bu hususun, aynı dönem için olsa dahi, uzlaşmaya varılan verginin maddi ve hukuki dayanaklarından farklı bir nedenin ortaya çıkması halinde, uzlaşmanın idarenin inceleme yetkisini ortadan kaldırdığı düşünülemez.
İdare, her zaman, vergi kanunları ile kendisine tanınan inceleme yetkisini kullanabilme ve vergilendirilmemiş bir işlem veya gelirin tespiti durumunda yeni bir tarhiyat yapma olanağına sahip bulunmaktadır.
Davacı şirket; 10.6.1999 gün ve 1117/51-5 sayılı inceleme raporuyla, 1997 takvim yılı için adına kaydi envanterden bulunan fark üzerinden önerilen tarhiyat için uzlaşma istemiş ve tarhiyat öncesi uzlaşmaya varılmıştır. Davacı şirket adına, 18.10.2002 tarihinde düzenlenen bir başka vergi inceleme raporuyla, aynı vergilendirme döneminde, … Turizm Demir Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne belgesiz demir satması nedeniyle matrah farkı tespit edilmiştir. Vergi mahkemesince, 1997 vergilendirme dönemi için düzenlenen vergi inceleme raporuyla önerilen tarhiyatta tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldığından bu kez yine aynı dönem için re’sen tarhiyat yapılamayacağı gerekçesiyle, bulunan fark matrahtan çıkarılmıştır.
Aynı döneme ilişkin olmakla birlikte, daha önce uzlaşılan vergi ve ceza ile farklı maddi ve hukuki nedenlere dayanan fark üzerinden yapılan tarhiyatı konu edinen bu davanın esası incelenerek karar verilmesi gerekirken, aynı dönem için yeniden inceleme ve vergilendirme yapılamayacağı gerekçesiyle tarhiyatın bu kısmının kaldırılmasında yasaya uygunluk görülmemiştir.
Matrah farkının diğer kısmı, davacı şirketin Kordon Vergi Dairesi Başkanlığının … sicil nolu mükellefi … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Deri Sanayi Ltd. Şti.’nden içeriği itibarıyla yanıltıcı 19 fatura tutarı olan yaklaşık 9,9 milyar liranın gider kaydına ilişkindir. … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti. hakkında düzenlenen raporda, şirket ve şirket müdürünün bilinen adreslerinde bulunamadığı, şirketin sahte fatura ticareti yapmak amacıyla kurulduğu ve gerçek bir mal ve hizmet ifasına dayalı faaliyetinin olmadığı saptanmıştır. Vergi mahkemesince, davacı şirket tarafından 1997 vergilendirme dönemi için verilen B Formu aslının Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Vergi İstihbarat Merkezinden istenmesi üzerine gönderilen belgelerden, ihtilaflı 19 belgenin, … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti’nden değil, … firmasından alındığı gerekçe gösterilerek matrah farkının bu kısmının da kaldırılmasına karar verilmiştir.
Sözü edilen (B) Formunda da yer aldığı üzere, … faturanın … sicil numaralı mükelleften alındığı tartışmasızdır. … Merkezi Sorgulamasında … vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefin … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti. olduğu, …Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün 30.9.1996 tarihli yazısında, 30.6.1995 tarihi itibarıyla … Balıkçılık Et ve Gıda Ürünleri Ltd. Şti’nin müdürlüğüne 10 yıl süreyle …’un seçildiği anlaşılmıştır. Mahkemece, davacı şirketin (B) Formunda yazdığı … ibaresi bu yönüyle değerlendirilmemiştir.
Davacı şirketin defterlerine gider kaydı eleştirilen ihtilaflı 19 faturanın ibrazı istenip incelendikten ve olay, yukarıda açıklanan sebepler yönünden değerlendirildikten sonra yeniden karar verilmek üzere kararın bu husustaki hüküm fıkrasının da bozulması gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13’üncü maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 20.10.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.