3. Daire 2000/5119 E. , 2003/921 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2000/5119
Karar No: 2003/921
Temyiz Eden : 23 Temmuz Vergi Dairesi Müdürlüğü-ANTAKYA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : İnşaat müteahhitliği yapan ve 1996 takvim yılı defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmeyen davacı adına, tarh dosyasından ve harici araştırmalardan elde edilen bilgilerden hareketle düzenlenen inceleme raporu uyarınca re’sen salınan kurumlar vergisi ve fon payı ile bunlara bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasını; idarece, davacı şirkete 26.10.1999 tarihinde tebliğ edilen yazıda; şirketin 1996 takvim yılına ait defter ve belgelerinin üzerinde inceleme yapılacağından, onbeş gün içinde denetmenlik adresine ibraz edilmesi gerektiği, ancak 213 sayılı Yasanın 139’uncu maddesine göre işyerinin incelemeye müsait olması halinde aynı süre içinde çalışma adresine bilgi verilmesi, bu süre içinde bilgi verilmediği takdirde, işyerinin incelemeye müsait olmadığının kabul edileceği gibi, ibraz görevinin de yerine getirilmediği sonucuna varılacağı belirtilmesine rağmen verilen süre içinde davacı tarafından herhangi bir bilgi verilmemesi ve defter ve belgelerin ibraz edilmemesi re’sen takdir sebebi kabul edilmiş ve işyerinin de incelemeye müsait olmadığı sonucuna varılmış ise de, Yasanın 139’uncu maddesine göre vergi incelemelerinin esas itibarıyla incelemeye tabi olanın işyerinde yapılacağı açık olup, incelemenin dairede yapılabilmesi ve defterlerin daireye getirilmesinin yazı ile istenilmesi için öncelikle inceleme yapılacak işyerinin müsait olmadığı, ölüm ya da işin terkedilmesi gibi sebeplerin varlığının tespiti ve yükümlünün incelemenin dairede yapılması yönünde talebi bulunması gerektiği, inceleme elemanınca Yasa hükmü uyarınca öncelikle işyerine gidilmesi ve incelemeye başlama ile ilgili diğer gereklerin yerine getirilmesi gerekirken, bu koşulların yerine getirilmediğinin dosyadan anlaşıldığı, diğer taraftan, işyerinin incelemeye müsait olup olmadığının bildirilmesine ilişkin yazıya yanıt verilmemesi nedeniyle defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemiş sayılmasına da olanak bulunmadığından, incelemenin işyerinde yapılmasını engelleyen şartlar tespit edilmeden doğrudan yazı ile istenilen defter ve belgelerin ibraz edilmediğinden bahisle ve bu husus re’sen takdir nedeni kabul edilerek düzenlenen inceleme raporuna dayalı tarhiyatta hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle kaldıran … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmeyen davacı adına harici bilgilere ve tarh dosyası üzerinde yapılan tespitlere dayalı inceleme raporu uyarınca yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Temyiz başvurusunun reddi istenmiştir.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
İncelenen dosyadan inşaat müteahhitliği yapan davacı şirket adına, tarh dosyasındaki bilgilerden ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca belirlenen yapı yaklaşık birim maliyetleri ile ve 10 seri nolu SSK Genel Tebliği’nden hareketle yapılan hesaplama sonucu kayıt dışı hasılatı bulunduğunun saptandığı yolunda düzenlenen inceleme raporu uyarınca yapılan tarhiyat vergi mahkemesince kaldırılmıştır.
Vergi mahkemesince, incelemenin iş yerinde yapılmama nedenlerini belirleyen bir belgenin dosyada bulunmadığı, Vergi Usul Kanunu’nun 139’uncu maddesine göre incelemenin iş yerinde yapılmasını engelleyen şartlar tespit edilmeden doğrudan yazı ile istenilen defter ve begelerin ibraz edilmemesi re’sen takdir sebebi kabul edilerek düzenlenen inceleme raporuna dayalı tarhiyatta yasal isabet görülmediği gerekçesiyle tarhiyat kaldırılmış ise de; idarece davacı şirkete tebliğ edilen 26.10.1999 tarihli yazı ile işyerinin incelemeye müsait olup olmadığı konusunda idareye bilgi verilmesi, müsait olması halinde defter ve belgelerin işyerinde hazır tutulması istenerek 15 gün içinde durum hakkında bilgi verilmemesi halinde işyerinin incelemeye müsait olmadığı sonucuna varılarak vergi matrahının re’sen takdir edileceği duyurulmasına rağmen, davacı şirket yetkilisince incelemenin işyerinde yapılmasının istendiğine dair bir işlem yapılmadığı ve defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmediği anlaşıldığından, olayda re’sen takdir sebebi bulunmaktadır. Bu nedenle vergi mahkemesinin matrah farkının hukuka uygun olup olmadığını inceleyerek karar vermesi gerekirken, uyuşmazlığın esası incelenmeden tarhiyatın kaldırılması yolunda verdiği kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13’üncü maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 25.2.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.