3. Daire         1999/1353 E.  ,  2001/1512 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 1999/1353
Karar No: 2001/1512

Temyiz Edenler : 1- Bandırma Vergi Dairesi Müdürlüğü – BALIKESİR
2- …
İstemin Özeti : Paydaşı bulunduğu adi ortaklığın 1995 takvim yılına ilişkin işlemleri incelenerek, bir kısım yumurta satış hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığı ve aktifleştirilmesi, amortismana tabi tutularak itfa edilmesi gereken bazı ödemeleri doğrudan gider yazdığı görüşüyle bulunan matrah farkı üzerinden davacı adına payı oranında re’sen salınan gelir vergisi, geçici vergi ile kesilen ağır kusur cezalarına karşı açılan davada; davacı iddialarının doğruluğunun araştırılması amacıyla yaptırılan bilirkişi incelemeleri üzerine düzenlenen raporla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 277’nci maddesine göre zirai işletmelere dahil hayvanların maliyet bedelini oluşturan giderlerin doğrudan indirim konusu yapılmasının mümkün olmadığı, bu giderlerin aktifleştirilmesi ve işletmedeki fonksiyonlarına göre aktifte bir hesapta yer alması gerektiği, emtia mahiyetindeki canlı hayvanların işletmede kullanılmaları söz konusu olmadığından amortisman mevzuu dışında olduğu, ancak, ürününden yararlanılan hayvanların işletmede kullanılan bir sabit kıymet mahiyetinde değerlendirilmesi ve amortismana tabi tutulması gerekmekte ise de yaşamsal ömürleri 2 yılı geçmeyen ve iktisadi olarak ürünlerinden 14-15 ay yararlanılan tavuklara ait giderlerin, 2 yıldan fazla amortismana tabi tutularak yok edilmesinin iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymadığı, olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun söz konusu olduğu dikkate alındığında, kümes hayvanlarının maliyet ve giderlerinin 2 yıl gibi kısa sürede aktife alınarak yok edilmesi gerektiğinden, azalan bakiyeler usulüne göre amortismana tabi tutulabileceği ve ilgili yılda %40 nispetinde amortisman oranı uygulanması gerektiği, yumurta satışlarına ilişkin olarak da yumurta üretim miktarı dikkate alındığında matrah farkı kalmadığının belirlendiği, raporun mahkemelerince de benimsendiği, inceleme elemanınca belirlenen belgesiz emtia alışları nedeniyle oluşan maliyetinde dikkate alınması gerektiği, mahsup dönemi geçtiğinden geçici verginin aranamayacağı, gecikme faizi ve ceza uygulanabileceği, matrahın bulunuş şekli ve uyuşmazlığın hukuki niteliğine göre doğan vergi kaybı nedeniyle ağır kusur cezası uygulanmasının hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle tarhiyatı, geçici vergiyi kaldırmak ve matrahı azaltmak suretiyle kusur cezalı olarak değiştiren … Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının; davalı idare tarafından bilirkişi raporunun dikkate alınmadığı, davacı tarafında ise kararın amortismana ilişkin hüküm fıkrasının hatalı olduğu ileri sürülerek bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Davacı savunma vermemiş, davalı idare, davacı temyiz isteminin reddi gerektiğini savunmuştur.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Yumurta tavukçuluğu için satın alınan civcivlerin alış bedeli ile yem giderlerinin işletmenin faaliyeti dikkate alındığında bir yıldan fazla kullanılması, hastalık, genel salgın kesim gibi nedenlerle mümkün olamayacağından, amortisman ayrılmasına olanak bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı temyiz isteminin kabulü ile vergi mahkemesi kararının bozulması, davalı idare temyiz isteminin ise reddi gerekeceği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle Vergi Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313’üncü maddesinde, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle, 269’uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tesbit edilen değerinin, bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortismanın mevzuunu teşkil edeceği hükme bağlanmıştır.
Yumurta tavukçuluğu yapan davacı şirketin, 1994 yılında satın alarak yetiştirdiği civcivlerle, 1995 yılında satın alınan civcivlerin amortismanın mevzuunu teşkil edecek şekilde bir yıldan fazla kullanılamayacağı, esasen hastalık, genel salgın, kesim gibi nedenlerle de bunun mümkün olmayacağı dolayısıyla; önceki yıldan devreden ve ihtilaflı dönemde satın alınan civcivlerin alış maliyeti ile yem giderlerinin, işletmenin faaliyeti de dikkate alındığında doğrudan gider yazılmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu nedenle söz konusu giderlerin amortismana tabi tutulması gerektiği yolundaki mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü iddialar ise kararın idare lehine bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davacı temyiz isteminin kabulü ile … Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, davalı idare temyiz isteminin reddine, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 24.4.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.