3. Daire 1997/4519 E. , 1999/495 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1999
Karar No : 495
Esas Yılı : 1997
Esas No : 4519
Karar Tarihi : 16/02/999
İŞLETMEDEN ÇALINAN MALLARIN ZARAR NİTELİĞİ TAŞIMASI SEBEBİYLE KAR-ZARAR HESABINA ZARAR OLARAK KAYDEDİLMESİNDE YASALARA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Davacının, ortağı bulunduğu adi ortaklığın 1994 takvim yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, çalınan malların zarar kaydedilemeyeceğinden hareketle tespit edilen matrah farkının hissesine isabet eden kısmı için ihtirazi kayıt koymak suretiyle verdiği yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi, fon payı ve geçici gelir vergisine karşı açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 288.maddesinde, hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı katiyetle kestirilemeyen ve teşebbüs için bir borç mahiyetini arz eden belli bazı zararları karşılamak maksadıyla hesaben ayrılan meblağlara karşılık denildiği ve karşılıklarında mukayyet değerleriyle pasifleştirilmek suretiyle değerleneceğinin hükme bağlandığı, anılan yasa hükmüne göre karşılık ayrılabilmesi için hasıl olan veya meydana gelmesi beklenen ve teşebbüs açısından bir borç niteliği taşıyan, aynı zamanda öz sermayede olumsuz azalmaya yol açabilecek bir durumun, diğer bir ifadeyle zarar doğuran bir oluşumun söz konusu olması gerektiği, dosyanın incelenmesinden, olayda, davacının inceleme raporu doğrultusunda beyanda bulunmakla birlikte, çalıntı malların kayıtlı bedellerinin zarar kaydedilmesinden doğan … lira matrah farkından hissesine isabet eden … liralık kısmını ihtirazi kayıtla beyan ettiği, sözkonusu malların çalındığının mahkeme kararıyla sabit olduğu bu konuda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, bu durumda adi ortaklık tarafından hırsızlık sonucu çalınan malların bedellerinin, Vergi Usul Kanununun 288.maddesi hükmüne uygun olarak, kayıtlı değerleri üzerinden karşılık ayrılarak izlenmesinde ve bu değerlerin Gelir Vergisi Kanununun 38.maddesine göre öz sermayede olumsuz bir azalmaya neden olması yani zarar niteliği taşıması sebebiyle de tarh döneminde karzarar hesabına zarar olarak kaydedilmesinde yasalara aykırılık görülmediği gerekçesiyle kabul ederek tahakkuk işleminin dava konusu vergi ve fon payına ilişkin kısmını iptal eden … Birinci Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; vergi kanunlarında ticari işletmeden çalınan emtia bedelinin gider olarak kaydedileceğine dair herhangi bir hüküm bulunmadığı, dolayısıyla gider kaydedilmesinin mümkün olmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Vergi Mahkemesi kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına karar verildi.
K A R Ş I O Y
X-Vergi Usul Kanununun 288.maddesi genel anlamda karşılığın ne olduğunu tanımlamıştır. Ne varki karşılık ayırabilmesi için anılan kanunda ya da öteki vergi kanunlarında hangi hallerde karşılık ayrılabileceğine dair açık bir hükmün bulunması gerekmektedir.
Çalınan mallar için karşılık ayırabilmeyi öngören bir hüküm de vergi kanunlarında bulunmamaktadır. Bu nedenle davayı reddetmesi gerekirken dava konusu tahakkuk işlemini iptal eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği görüşü ile aksi yönde verilen karara katılmıyoruz.