3. Daire 1997/2455 E. , 1999/426 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1999
Karar No : 426
Esas Yılı : 1997
Esas No : 2455
Karar Tarihi : 10/02/999
ZARAR VE MATRAH TESPİTİNE İLİŞKİN TAKDİR KOMİSYONU KARARLARINA KARŞI VERGİ DAİRESİNCE AÇILAN DAVALARDA HASIM OLARAK İŞLEMİ YAPAN TAKDİR KOMİSYONU BAŞKANLIĞININ DEĞİL, MENFAATİ ETKİLENECEK OLAN YÜKÜMLÜNÜN GÖSTERİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
Zarar tespitine ilişkin takdir komisyonu kararının iptali istemiyle açılan davayı; dosyanın incelenmesinden,davacı vergi dairesinin mükellefi olan … Soğutma San.Ltd.Şti.’nin … İlçesinde bulunan soğuk hava deposunda … tarihinde yangın çıkması üzerine Asliye Hukuk Mahkemesince olay mahallinde tespit yapılarak tayin edilen teknik bilirkişi tarafından düzenlenen raporda,meydana gelen zararın …-lira olduğunun belirtildiğinin, takdir komisyonunca yapılan takdir sırasında da bilirkişi tarafından takdir edilen değerin aynen kabul edildiğinin, ancak evrak dolabına ait … liralık değer kabul edilmeyerek zararın … lira olarak takdir edildiğinin anlaşıldığı, olayda, yangından üç gün sonra Asliye Hukuk Mahkemesince mahallinde yapılan tespit sırasında görevlendirilen bilirkişinin yanan emtia ve malzemeleri ayrı ayrı ve değerleriyle birlikte tespit ettiği, takdir komisyonunun da aynı değerleri kabul ettiği, takdir komisyonunun, yangının üzerinden uzun bir süre geçmiş olması nedeniyle yanan malları görmesi mümkün olamayacağından, bilirkişinin yaptığı tespiti aynen kabul etmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; takdir komisyonu tarafından bilirkişinin tespit ettiği değerlerin aynen benimsenerek zarar tespit edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 377/2.maddesinde, vergi dairesinin, tadilat ve takdir komisyonlarınca tahmin ve takdir olunan matrahlara karşı vergi mahkemesinde dava açabileceği hükmüne yer verilmiştir. Dosyanın incelenmesinden, … Soğutma San.Ltd.Şti.’nin … İlçesinde bulunan soğuk hava deposunda … tarihinde yangın çıkması üzerine, olay mahallinde Asliye Hukuk Mahkemesi kanalıyla tespit ve bilirkişi incelemesi yaptırıldığı ve adı geçen şirket tarafından da hasar tespiti için yapılan başvuru sonucu … Malmüdürlüğü bünyesinde oluşturulan takdir komisyonunca hasarın takdir edilmesi üzerine mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesi tarafından hasar tespitine ilişkin takdir komisyonu kararının iptali istemiyle takdir komisyonu başkanlığı hasım gösterilerek dava açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu takdir komisyonu kararının uygulanması halinde menfaatleri etkilenecek olanlar vergi yükümlüsü olan kişi ile hazinedir.
Bu nedenledir ki, hazine menfaatinin korunması amacıyla vergi dairesine, kişisel menfaatin korunması amacıyla da yükümlülere dava açma hakkı tanınmıştır.
Olayda, vergi dairesince takdir komisyonu başkanlığına karşı açılan davada savunma yapma görevini takdir komisyonu başkanı sıfatıyla malmüdürü yapmıştır.
Takdir komisyonları illerde defterdarların, ilçelerde Malmüdürlerinin veya bunların tevkil edecekleri memurların başkanlığı altında, matrah ve servet takdiri veya vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret, sair matrah kıymetleri takdir etmek üzere oluşturulan kuruluşlardır.
Olayda, takdir komisyonu başkanı sıfatıyla savunma yapan malmüdürünün de davayı açan vergi dairesi müdürünün de hazinenin menfaatini korumakla yükümlü kişiler olduğu açıktır.
Bu durumda, yukarıda yapılan açıklamalar gereği hazinenin menfaatini korumakla yükümlü olan Vergi Dairesi Müdürlüğü ile, İlçe Malmüdürlüğü bünyesinde oluşturulan Takdir Komisyonu Başkanlığının davacı ve davalı olarak karşı karşıya gelmeleri mümkün olamayacağından İlçe Takdir Komisyonu Başkanlığının husumet mevkiinden çıkarılarak, doğal olarak kendi menfaatini savunacak olan mükellefin hasım olarak kabulü ile dava dilekçesinin hasım olacak yükümlüye tebliği suretiyle oluşacak dosya üzerinden yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.