3. Daire 1997/1879 E. , 1997/2742 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1997
Karar No : 2742
Esas Yılı : 1997
Esas No : 1879
Karar Tarihi : 30/06/997
DAVACI ŞİRKETİN YAPIMINA YENİ BAŞLADIĞI DAİRELERİN SATIŞINI BİR KISMI PEŞİN BİR KISMI BİRDEN FAZLA YILA YAYILAN AYLIK TAKSİTLERLE VE SENEDE BAĞLI OLARAK GAYRİMENKUL SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİYLE SATILMASI ÜZERİNE VADESİ GELMEMİŞ SENETLERİN YIL SONU İTİBARİYLE REESKONTA TABİ TUTULAMIYACAĞI HK.
Yükümlü şirketin ihtirazi kayıtla verdiği 1994 yılı kurumlar vergisi beyannamesi ile 1995/Nisan dönemine ait muhtasar beyannamesi üzerinden tahakkuk eden Kurumlar, geçici kurumlar ve gelir (stopaj) vergilerine karşı açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Yasasının 281 ve 285. maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden alacak ve borç senetlerinin reeskonta tabi tutulmasının temel koşulunun, işletmeye dahil senedin gerçek bir alacak veya borç senedi olması gerektiği, bu alacağın gerçek bir alacak olarak kabul edilmesi için tahakkuk esası gereğince hasılat olarak kayıtlara intikal etmesi gerektiği ve bunun satışa konu mal ve hizmetin teslim edilmesiyle mümkün olduğu, davacı şirketin konut inşaatına başladığı, konutların satışlarının konut talebinde bulunan kişilerle şirket arasında düzenlenen noter onaylı satış sözleşmeleri ile yapıldığı, konut bedellerinin bir kısmı peşin alınıp bakiyesi için Ağustos/1994 ayından başlayan ve Aralık/1996 ayında biten her ay için muhtelif miktarlı senetler düzenlendiği, 1994 yılı sonu itibariyle bu senetlerden henüz vadesi gelmemiş olanların reeskonta tabi tutulmak istendiğinin anlaşıldığı, bu konutların uyuşmazlık döneminde henüz yapımının devam ettiği, alıcılara teslim edilmediği, müşterilerden alınan para ve senetlerin avans niteliğinde olduğu, bu senetler şirket portföyünde olsalarda bunlar karşılığı, şirketin alıcılara konut teslimi mükellefiyeti altına girmiş olması sebebiyle Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu senetlerin şirkete mal olmuş gerçek bir alacak senedi gibi kabul edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının, şirketin tüm gelirinin konut satışı işinden kaynaklandığı, bu satış işleminden dolayı şirket portföyüne giren alacak senetlerinin reeskonta tabi tutulmasının çelişkili olduğu, alacak senetlerinin piyasada kullanıldığı ve emre muharrer senedin tüm özelliklerini taşıdığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan vergi mahkemesi kararının kurumlar ve geçici kurumlar vergilerine ilişkin hüküm fıkraları aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bu kısmının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmamıştır.
Gelir (stopaj) vergisine ilişkin hüküm fıkrasına gelince; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3946 sayılı kanunun 22 inci maddesiyle değişik 94.maddesinde, kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı ile zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin, maddenin alt bentlerinde sayılan ödemeleri nakten veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları, aynı maddenin 6/b bendinde, dağıtılsın veya dağıtılmasın 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından tevkifat yapılacağı, 3946 sayılı kanunun 16.maddesiyle değişen 75.maddenin 2.fıkrasının 4.bendinde ise menkul sermaye iradının, Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısım olduğu hükme bağlanmıştır.
Özetlemek gerekirse Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinin 6/b bendi hükmü gereği olarak aynı kanunun 75.maddesinin 2.fıkrasının 4. bendinde tanımlanmış olan menkul sermaye iradından da tevkifat yapılacaktır. Ancak 94.maddenin 6/b bendi hükmü 1.1.1994 tarihinde itibaren yürürlükte ise de, 75.maddenin 2.fıkrasının 4.bendinin yukarıda değinilen hükmü uyuşmazlık döneminde yürürlükte olmayıp, 1.1.1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 75. maddenin 2. fıkrasının 4. bendinin uyuşmazlık döneminde yürürlükte bulunan hükmünün ise sadece dar mükellefiyete tabi kurumları ilgilendirmesi nedeniyle olayımıza uygulanması olanağı bulunmamaktadır. Bu bakımdan, davacının 1994 takvim yılı gelirinin anılan hükümler uyarınca tevkifata tabi tutulmaması gerektiğinden aksi yolda verilen mahkeme kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle gelir (stopaj) vergisine ilişkin temyiz isteminin kabulüne, … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bu kısma ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına, karar verildi.