3. Daire         1996/6616 E.  ,  1997/4046 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1997
Karar No : 4046
Esas Yılı : 1996
Esas No : 6616
Karar Tarihi : 19/11/997

DÜZELTME FİŞİNE KARŞI DAVA AÇMA HAKKI BULUNANLARIN DAVA AÇMADAN ÖNCE DÜZELTME FİŞİYLE DÜZELTİLEN MİKTARA KARŞI YENİDEN UZLAŞMA YOLUNA BAŞVURMALARININ OLANAKLI BULUNDUĞU HK.

Düzeltme fişine dayanılarak davacı şirket adına 1994 takvim yılı için salınan net aktif vergisine bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 121.maddesinde; idarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hatalarının re’sen düzeltileceğinin, kendi aleyhlerine düzeltme yapılan kimselerin düzeltmeye karşı vergi mahkemesinde dava açma haklarının mahfuz olduğunun belirtildiği, aynı kanunun ek 1. maddesinde, ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi cezalarının tahakkuk edecek miktarları mevzuunda; idarenin, bu bölünmde yer alan hükümler dairesinde mükellefler veya cezaya muhatap olanlarla aşağıda yazılı hususlarda uzlaşabilecekleri, ek 5.maddenin 4.fıkrasında, uzlaşma temin edilemediği takdirde komisyonca bu hususu belirtmek üzere tanzim olunacak tutanağın birer nüshasının üç gün içinde vergi dairesine ve ilgiliye tebliğ olunacağı, uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde, aynı vergi ve ceza için yeniden uzlaşma talebinde bulunulamayacağı, ek 7.maddede ise, müddeti içinde uzlaşma talebinde bulunan mükellef veya ceza muhatabının uzlaşma talep ettiği vergi veya ceza için, ancak uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açma yoluna gidebileceğinin hükme bağlandığı, dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket adına 1994 takvim yılı için re’sen salınan … lira net aktif vergisi ile kesilen … lira kaçakçılık cezasına karşı uzlaşma talebinde bulunulduğu, ancak yapılan toplantı sonucunda uzlaşma sağlanamadığı yolunda … gün ve … sayılı uzlaşma komisyonu tutanağının düzenlendiği, söz konusu vergi ve cezanın mahkemelerinde dava konusu edildiği, idarece daha sonra 9/21 sayılı düzeltme fişi ile verginin … liraya, cezanın ise, … liraya indirildiği, fazla kısmının ise terkin edildiği, düzeltme fişinde yer alan kaçakçılık cezasına karşı uzlaşma talebinde bulunulduğu, bu talebin, ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ve cezaların tahakkuk edecek miktarlarının uzlaşma mevzuuna girdiği, düzeltme fişinin uzlaşma mevzuuna girmediği gerekçesiyle esasa geçmeden reddedilmesi üzerine dava açıldığının anlaşıldığı, açıklanan hükümlerden davacının uzlaşma talebine konu olan vergi ve ceza üzerinde uzlaşmaya varılamaması halinde dava yoluna başvurmasının mümkün olduğu, nitekim uzlaşmanın sağlanamaması üzerine sözü edilen vergi ve cezanın mahkemeleri nezdinde dava konusu edildiğinin ve … gün ve … sayılı karar ile davanın süreaşımı yönünden reddedildiğinin anlaşıldığı, mahkemelerinde dava açılmasını müteakip idarece yapılan düzeltmeye karşı 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 121.maddesi hükmü gereğince mahkemelerinde dava açma hakkı mahfuz olmasına ve düzeltme fişine karşı uzlaşmaya başvurmasının mümkün olmamasına karşın davacı tarafından daha önce uzlaşma talebine konu ettiği vergi ve ceza üzerinde yapılan düzeltmeyi müteakip yeniden uzlaşma yoluna gidilmesinin ve bu talebin reddi yolundaki işleme karşı da dava açılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; idarece yapılan işlemde yanlışlık görülerek, vergi kendilerinin istediği gibi … liraya indirildiği halde üç kat tutarında kaçakçılık cezasının düzeltme fişi ile istendiği, düzeltme fişine karşı dava açma haklarının bulunduğu ileri sürülerek bozulması istemidir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 121.maddesinde; idarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hatalarının re’sen düzeltileceği, kendi aleyhlerine düzeltme yapılan kimselerin düzeltmeye karşı vergi mahkemesinde dava açma haklarının mahfuz olduğu, aynı kanunun uzlaşmanın mevzuu başlıklı ek 1.maddesinde, ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi cezalarının tahakkuk edecek miktarları mevzuunda; idarece, bu bölümde yer alan hükümler dairesinde mükellefler veya cezaya muhatap olanlarla aşağıda yazılı hususlarda uzlaşılabileceği, ek 5.maddesinde ise,uzlaşma temin edilemediği takdirde (mükellefin veya adına ceza kesilenin uzlaşma komisyonunun davetine icabet etmemesi, komisyona geldiği halde uzlaşma tutanağını imzalamaması veya bu tutanağı ihtirazi kayıtla imzalamak istemesi halinde de uzlaşma temin edilememiş sayılır) komisyonca bu hususu belirtmek üzere tanzim olunacak tutanağın birer nüshasının üç gün içinde vergi dairesine ve ilgiliye tebliğ olunacağı, uzlaşmanın vaki olmaması veya temin edilememesi hallerinde, aynı vergi veya ceza için yeniden uzlaşma talebinde bulunamayacağı, ek 7.maddede de, müddeti içinde uzlaşma talebinde bulunan mükellef veya ceza muhatabının uzlaşma talep ettiği vergi ve ceza için, ancak uzlaşma vaki olmadığı takdirde dava açma yoluna gidebileceği hükme bağlanmıştır.
Yukarıda açıklanan hükümlere göre idarece yükümlüler aleyhine re’sen yapılan düzeltme işlemlerine karşı doğrudan dava açılabileceği gibi, dava açılmadan önce uzlaşma isteminde bulunulabileceği, uzlaşmaya varılamaması veya uzlaşmanın vaki olmaması halinde de dava açma yoluna gidilebileceği açıktır.
Olayda her ne kadar mahkemece, uzlaşma talebine konu olan vergi ve ceza üzerinde uzlaşmaya varılamaması üzerine mahkemelerinde açılan davanın süre aşımı yönünden reddedildiği, dolayısıyla düzeltme fişiyle düzeltilen vergi ve cezaya karşı yeniden uzlaşmaya başvurulmasının mümkün olmadığı, bu talebin reddi yolundaki işleme karşı dava açılamıyacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, davacı şirket tarafından, re’sen salınan … lira net aktif vergisi ile kesilen … lira kaçakçılık cezasına karşı yapılan uzlaşma başvurusu ile, düzeltme fişi ile düzeltilerek … liraya indirilen ceza miktarına karşı yapılan uzlaşma başvurusu aynı olmadığından, davacı şirketin aynı ceza için uzlaşma talebinde bulunduğu söylenemiyeceği gibi, düzeltme fişine karşı dava açma hakkı bulunanların dava açmadan önce düzeltme fişiyle düzeltilen miktarlara karşı uzlaşma yoluna da başvurmalarının olanaklı bulunması nedeniyle, mahkemece ceza kesme işlemine karşı açılan davanın esastan incelenerek karar verilmesi gerekirken reddi yolunda verilen kararda yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.