3. Daire 1996/6251 E. , 1997/3301 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1997
Karar No : 3301
Esas Yılı : 1996
Esas No : 6251
Karar Tarihi : 08/10/997
DAVACI KURUMA BAĞLI … TARIM İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜNÜN 3836 SAYILI KANUNA GÖRE TAHKİME TABİ TUTULMASI GEREKEN ANCAK DAVALI İDARENİN YAPTIĞI BİR YANLIŞLIK NEDENİYLE TAHKİM KAPSAMINA ALINMAYAN VERGİ BORCUNUN TAHSİLİ İÇİN ÖDEME EMRİ DÜZENLENMESİNDE HUKUKA UYARLIK BULUNMADIĞI HK.
Davacı kuruma bağlı …Tarım İşletmesinin 31.12. 1991 tarihine kadar olan borçlarının tahsili amacıyla düzenlenen … gün ve … takip nolu ödeme emrine karşı açılan davayı; davacı kurum tarafından, Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğünün … sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü adıyla yeniden teşkilatlandığı, devlet üretme çiftliklerinin tüm mal varlıklarının da davacı kuruma devredildiği, anılan genel müdürlüğe bağlanan tüm işletmelerin … vadeli borçları 3836 sayılı Kanun uyarınca tahkim işlemine tabi tutulurken, … Tarım İşletmesinin tahkim kapsamında olan borcunun tahsili için ödeme emri düzenlenmesinin usul ve yasaya uygun olmadığı ileri sürülmüşse de, … tarihinde verilen ara kararı üzerine Başbakanlık Hazine Müsteşarlığından gönderilen … gün ve … sayılı yazı ve eki belgelerin incelenmesinden; … Devlet Üretme Çiftliğinin anılan kanuna ek cetvelde yer almaması nedeniyle kanunun 3.maddesi çerçevesinde yapılan değerlendirmeler sonucu, tahkim kapsamına alınmadığının belirtildiği, bu durumda, … Tarım İşletmesi Müdürlüğünün … tarihine kadar olan borçlarının tahsili amacıyla düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrinde kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddeden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; işletme ünvanının, davalı idare kayıtlarında … Devlet Üretme Çiftliği olarak yer alması ve Gelirler Genel Müdürlüğünce Başbakanlık Hazine Müsteşarlığına gönderilen, bağlı işletmelere ilişkin listede kurumun, üretme çiftliği olarak gösterilmesi nedeniyle, diğer bağlı işletmeler tahkim kapsamında değerlendirilirken, … Tarım İşletmesinin kapsam dışı tutulduğu, bu nedenle … tarihinden önceki borçlarının tahsili için ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Temyiz istemi …Tarım İşletmesinin 31.12.1991 tarihine kadar olan borçlarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine ilişkin bulunmaktadır.
11.7.1992 gün ve 21281 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3836 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Birbirlerine Olan Borçlarının Tahkimi Hakkında Kanunun 1.maddesinde; ekonomide mali istikranın sağlanması amacıyla bu kanun kapsamına giren tüm kurum ve kuruluşların birbirlerine olan borçlarının bu kanun esasları çerçevesinde tahkim olunacağı, 2.maddesinde; bu kanuna ekli cetveldeki fon, daire, idare, teşekkül, banka, kurum,kuruluş ve birliklerin 31.12.1991 tarihinde birbirlerine olan birinci maddedeki borçları ile Toprak Mahsulleri Ofisi ve birliklerin, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihteki Merkez Bankası ve Ziraat Bankası borçlarının takas ve mahsup yoluyla tasfiye edildikten sonra, Hazinece devralınarak tahkime tabi tutulacağı ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bilançosunda aktifleştirileceği, kanunun 3. maddesinde ise; bu kanun kapsamına giren kuruluşların tahkime tabi tutulacak borç ve alacaklarını nitelik itibariyle değerlendirmeye ve uygulama konusunda doğacak sorunları çözmeye Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı bulunduğu bakanın yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğünün 95 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak kaldırılması ve Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsü ile Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü adı ile yeniden teşkilatlanması üzerine … Devlet Üretme Çiftliğinin ünvanının da, … Tarım İşletmesi Müdürlüğü olarak değiştirildiği ve işletmenin Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsü kazandığı, davacı kuruma bağlı diğer işletmelerin borçları tahkim kapsamında değerlendirilirken, aynı statüde olan adı geçen işletmenin borçlarının ise, Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünce Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığına gönderilen … gün ve … sayılı yazı eki listede ünvanının … Devlet Üretme Çiftliği olarak gösterilmesi sonucu tahkim kapsamına alınmadığı, bu nedenle borçların tahsilinin istendiği anlaşılmaktadır.
Yükümlü işletmenin Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsünde olduğu ve söz konusu borcunun, davalı idarece yapılmış bir hata sonucu tahkim kapsamına alınmadığı ve işletmenin bu yöndeki başvurusunun da aynı nedenle reddedildiği dikkate alındığında, idarece yapılmış olan bir hatadan dolayı davacı kuruma kusur yüklenmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu bakımdan, davalı idareye olan borcu … tarihinden önceki döneme ait olan yükümlü işletmenin, 3836 sayılı Kanun kapsamına giren borcu nedeniyle kanundan doğan haklarının ortadan kalkacağı düşünülemez. Bu durumda, yükümlü işletmenin tahkim kapsamında değerlendirilmesi gereken borçlarının tahsili için, bağlı bulunduğu Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.