3. Daire 1996/5990 E. , 1997/2182 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1997
Karar No : 2182
Esas Yılı : 1996
Esas No : 5990
Karar Tarihi : 04/06/997
TEŞVİK İKRAMİYESİ ÜZERİNDEN GELİR VERGİSİ KESİLMESİNİN EKSİK BİR VERGİLENDİRME VEYA HESAP HATASI OLUŞTURMASI, UYUŞMAZLIĞIN HUKUKİ NİTELİK TAŞIMASI NEDENİYLE OLAYA DÜZELTME HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASININ OLANAKSIZ OLDUĞU HK.
Davacının 1993 ve 1994 yıllarında almış olduğu teşvik ikramiyeleri üzerinden yapılan gelir vergisi kesintilerinin talebine uyularak idarece kendisine iade edilmesinden sonra tekrar ve taksitler halinde maaşından kesilmek suretiyle geri alınması üzerine … tarihinde yapılan geri ödemenin ilk taksitine karşı dava açma süresi geçirildikten sonra Vergi Usul Kanununun 116. ve takip eden maddeleri ile 124. maddesi uyarınca sözkonusu vergi kesintisinin red ve iadesi için yapılan düzeltme ve şikayet başvurusunun reddi yolunda yapılan işleme karşı açılan davayı; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesine göre, teşvik ikramiyesi veya mükafatların gelir vergisinden müstesna tutulabilmesi için, bunların maddenin birinci ve diğer fıkralarında ayrı ayrı yazılı işleri veya faaliyetleri ya da bunlar dışında olup memleket bakımından faydalı diğer iş ve faaliyetleri teşvik için verilmiş olmasının ve hukuken teşvik veya mükafat ikramiyesi olarak ödenmesinin gerekli ve yeterli bulunduğu, madde içeriğinde, vergi bağışıklığı bakımından başkaca bir koşulun da aranmadığı, buna göre, güzel sanatların bir dalında sahne sanatı ile ilgili görev yapan davacıya ödenen teşvik ikramiyesinin, Gelir Vergisi Kanununun 29/1.maddesi hükmü uyarınca gelir vergisinden bağışık tutulması ve vergi kesilmemesi gerektiğinden teşvik ikramiyesinden kesilen gelir vergisinin davacıya red ve iade edilmesi icap ettiği gerekçesiyle kabul ederek, dava konusu verginin ret ve iadesine karar veren ….. Üçüncü Vergi Mahkemesinin …….. günlü ve … sayılı kararının; düzeltme başvurusuna ilişkin dilekçede ileri sürülen hususların vergilendirme ve hesap hataları kapsamına girmemesi, tarhiyatın esasına yönelik iddialar içermesi nedeniyle olayda düzeltme hükümlerinin uygulanmasına olanak bulunmadığı, bu nedenle davanın öncelikle usul yönünden reddi gerektiği, esas yönünden ise, teşvik ikramiyelerinin Gelir Vergisi Kanununun 29/1. maddesi kapsamına girmediği ileri sürülerek bozulması istemidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 116 ncı maddesinde vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması vergi hatası olarak tanımlanmış, aynı kanunun 117 nci maddesinde matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması “hesap hataları” olarak, 118 nci maddesinde de, mükellefin şahsında hata mükellefiyette, mevzuda ve vergilendirme ve muafiyet döneminde hata “vergilendirme hataları” olarak ifade edilmiştir..
Dava konusu olayda, davacının 1993 ve 1994 yıllarında almış olduğu teşvik ikramiyeleri üzerinden yapılan gelir vergisi kesintilerinin talebine uyularak idarece kendisine iade edilmesinden sonra tekrar ve taksitler halinde yine maaşından kesilmek suretiyle geri alınması üzerine … tarihinde yapılan geri ödemenin ilk taksit kesintisine karşı dava açma süresi geçirildikten sonra sözkonusu gelir vergisi kesintisinin ret ve iadesi istemiyle düzeltme ve şikayet yoluyla yapılan başvurunun reddi üzerine dava açıldığı anlaşılmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 124 üncü maddesi uyarınca düzeltme şikayet yoluna başvurulabilmesi için ortada açık bir vergi hatası bulunması gerekmektedir.
Teşvik ikramiyesi üzerinden gelir vergisi kesilmesi, sözü edilen maddelerde tanımlandığı şekilde açık bir vergilendirme veya hesap hatası oluşturmadığı gibi uyuşmazlığın hukuki bir nitelik taşıması nedeniyle olaya düzeltme hükümlerinin uygulanması olanaksızdır. Bu nedenle mahkemece uyuşmazlığın vergi hatası kapsamında bulunmadığı gözetilmeden işin esasına girilerek tevkif edilen verginin red ve iadesi yolunda verilen kararda yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile ….. Vergi Mahkemesinin …gün ve … sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.
A Y R I Ş I K O Y
X-213 sayılı Vergi Usul Kanununun 116-126 ncı maddelerinde düzenlenmiş olan düzeltme ve şikayet hükümleri uyarınca yapılan başvurular nedeniyle tesis edilen işlemlerin yargı önüne getirilmesi hallerinde, bu işlemlerin düzeltme ve şikayet hükümleri kapsamında incelenmesi, ancak olayda vergi hatası bulunup bulunmadığına göre de sonuçlandırılması gerekir.
Açıklanan nedenlerle temyiz konusu kararın uyuşmazlık konusu olayda vergilendirme hatası bulunmadığı gerekçesiyle bozulması gerekeceğinden çoğunluk kararının gerekçesine katılmıyorum.