3. Daire         1996/5620 E.  ,  1998/545 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1998
Karar No : 545
Esas Yılı : 1996
Esas No : 5620
Karar Tarihi : 24/02/998

İŞLETME HESABI ESASINA GÖRE DEFTER TUTAN DAVACININ YILLIK SATIŞ TUTARININ 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNUN 177/1.MADDESİNDE YAZILI HADDİN %20’SİNİ AŞAN BİR ORANDA FAZLA OLMAMASI DURUMUNDA BİLANÇO ESASINA GÖRE TUTMASI GEREKTİĞİNDEN SÖZ EDİLEREK RE’SEN TARHİYAT YAPILAMAYACAĞI HK.

Adi ortaklık halinde kasaplık işi ile uğraşan davacının 1994 takvim yılında bilanço esasına göre defter tutması gerekirken işletme hesabı esasına göre defter tutması nedeniyle takdir komisyonu kararına dayanılarak adına re’sen salınan gelir ve geçici gelir vergileri, fon payı ile bunlara bağlı olarak kesilen kusur cezalarına karşı açılan davayı; olayda 1993 takvim yılı içinde elde ettiği hasılat tutarı … lira olan davacının, Vergi Usul Kanununun 177/1.maddesinde belirlenen ve Bakanlar Kurulu Kararı ile tayin edilen … liralık satış haddini aştığı, bu nedenle bilanço esasına göre defter tutması gereken davacının dönem matrahının re’sen takdir edilmesinde yasaya aykırılık bulunmadığı, ancak takdire dayanak oluşturacak bir tespit ya da araştırma yapılmadığı anlaşıldığından, birinci sınıf tüccarlar için belirlenen hayat standardı temel gösterge tutarı esas alınarak (beyan edilen matrah düşülmek suretiyle) bulunacak matrah farkı üzerinden tarhiyat yapılması gerektiği sonucuna ulaşıldığı, öte yandan 193 sayılı Kanunun mükerrer 120.maddesinde yer alan yıllık beyanname verme süresi geçtikten sonra geçici vergi aslı aranmayacağı, bu vergiye gecikme faizi ve ceza uygulanacağına ilişkin hükme göre geçici vergi tarhiyatında yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle kısmen kabul ederek kusur cezalı gelir vergisi ve fon payı tarhiyatını … lira üzerinden tadil eden, geçici gelir vergisini kaldıran, tadil edilen matraha isabet eden geçici gelir vergisi üzerinden kesilen kusur cezasını onayan … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; davacı tarafından, 1993 yılı satış tutarının, Vergi Usul Kanununun 180.maddesi uyarınca aynı Kanunun 177.maddesinde öngörülen hadlerin %20 fazlasının altında kaldığı, bu nedenle kanunda öngörülen hadleri aştığından söz edilerek cezalı tarhiyat yapılmasında yasaya uyarlık bulunmadığı, davalı idare tarafından ise, takdir komisyonu kararına dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemleridir.
Dosyanın incelenmesinden; 1993 takvim yılı gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen … lira hasılat tutarının, Vergi Usul Kanununun 177/1.maddesindeki, 1994 takvim yılında tutulacak defterlerin tayininde esas alınacak tutarları öngören … sayılı kararnamede belirtilen … liralık satış tutarını aşması nedeniyle 1994 takvim yılında bilanço esasına göre defter tutması gerektiğinden sözedilerek re’sen cezalı tarhiyat yapıldığı anlaşılmıştır.
Vergi Usul Kanununun yukarıda açıklanan 180/b maddesinin 1.bent hükmü gözönünde bulundurulmak suretiyle, yükümlünün 1993 yılı satış tutarının, aynı Kanunun 177/1.maddesinde yazılı satış tutarının %20 sini aşan bir oranda fazla olup olmadığının tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, sözü edilen maddeye göre inceleme yapılmadan eksik inceleme sonucu verilen mahkeme kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davacı temyiz isteminin kabulü ile gerekli inceleme yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.