3. Daire         1996/2382 E.  ,  1997/2749 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 1996/2382
Karar No: 1997/2749

Temyiz İsteminde Bulunan :…
Karşı Taraf : Dikimevi Vergi Dairesi Müdürlüğü-ANKARA
İstemin Özeti : Karabük Vergi Dairesi Müdürlüğünün özelleştirilen … Fabrikaları Müessesesinden olan amme alacağının niyabeten tahsili amacıyla Dikimevi Vergi Dairesi Müdürlüğüne yazılan yazı üzerine sözkonusu Vergi Dairesince davacı Genel Müdürlüğe gönderilen 19.12.1995 gün ve …. sayılı yazının eki ödeme emirlerinin iptali istemiyle açılan davayı; davanın ödeme emirlerine karşı değil yazının iptali amacıyla açıldığı, bu durumda yalnız bilgi mahiyetinde yazılan yazının, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gerekli bir işlem olmaması nedeniyle davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15/1-b maddesi uyarınca reddi gerektiği gerekçesiyle reddeden … Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; Genel Müdürlük finansman sıkıntısı içinde olduğundan aktarılan borçların ödenmesi için Hazine Müsteşarlığına başvurulduğu, ancak bugüne kadar bir cevap verilmediği, dava açmaktaki asıl amaçlarının 68 adet ödeme emrinde belirtilen borçlarının bulunmadığını belirlemek olduğu, borç, ödeme emirlerinden sadır olmuş iken bunun gözardı edilerek yazıya karşı dava açılması yönüne gidilmesinin davadaki amaç ve maksatla bağdaşmadığı, dava dilekçesinde de açıkça böyle bir borçlarının olmadığının belirtildiği ileri sürülerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dosyanın incelenmesinden davanın, 19.12.1995 tarihli yazı ekinde gönderilen 68 adet ödeme emrine karşı açıldığı anlaşıldığından, mahkemece davanın yazının iptali amacıyla açıldığı kabul edilerek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan ödeme emirleri Ankara Dikimevi Vergi Dairesince düzenlenmiş olup muhatabı da Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğüdür. Bu haliyle ödeme emirlerine karşı açılan davayı görmeye 2577 sayılı Kanunun 37/c maddesi uyarınca … Mahkemeleri görevli ve yetkilidir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30.12.1994 gün ve … sayılı kararı ile özelleştirilen Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları Müessesesinin her türlü borç ve yükümlülükleri Yüksek Planlama Kurulunun 13.3.1995 günlü kararı ile uhdesinde bırakılan … İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Ankara Dikimevi Vergi Dairesi Müdürlüğünün 19.12.1995 günlü ve … sayılı, … Karabük VD.ne olan borçlarının takip ve tahsil işlemlerini bu VD.ne niyabeten yürütmek amacıyla, T.D.Ç.İ. Genel Müdürlüğü adına düzenlenen ödeme emirlerinin bu yazı ekinde gönderildiği, ve 7 gün içinde borçların tamamının kendilerine ödenmesi gerektiği bildiren yazıyı ve yazı ekinde gönderdiği 68 adet ödeme emrini, dava konusu yapmış, Ankara Vergi Mahkemesi yetki yönünden davayı reddedince … Mahkemesi davayı incelemiş ve yalnızca anılan yazının dava konusu yapıldığı, bu yazının ise yürütülmesi zorunlu bir idari işlem niteliğini taşımadığı gerekçesiyle 2577 sayılı İYUK.nun 15/1.b maddesi uyarınca incelemeksizin reddetmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu yazı ekinde iki sayfa halinde düzenlenen listesi ile birlikte 68 adet ödeme emrinin de ayrıca tebliğ edildiği, ancak ödeme emirleri dava dilekçesine eklenmediği için olayın yanlış değeririldiği anlaşılmıştır. Temyiz aşamasında dosyaya konulan ödeme emirleri incelendiğinde, bir kısmının gelir (Stopaj) vergilerine, bir kısmının damga vergilerine bir kısmının da gecikme zamlarına ilişkin bulunduğu ve düzenleyen Vergi Dairesinin Ankara Dikimevi Vergi Dairesi, muhatabının da T. Demir Çelik İşletmesi Genel Müdürlüğü olduğu görülmüştür.
Bu durumda, Ankara Dikimevi Vergi Dairesince düzenlenmiş ödeme emirlerinin iptali için açılmış olduğu açık bulunan davanın 2577 sayılı İYUK.nun 37.maddesinin, Amme Alacaklarının Tahsi Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasında, ödeme emrini düzenleyen Vergi Dairesinin bulunduğu yer Vergi Mahkemesinin yetkili mahkeme olduğuna ilişkin (c) fıkrası hükmü uyarınca … Mahkemesince çözümlenmesi gerekirken, Zonguldak Vergi Mahkemesince karara bağlanmasında yasaya uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava dilekçesinin incelenmesinden, davanın, 19.12.1995 tarihli yazı ekinde gönderilen ödeme emirlerine ve bu ödeme emirleriyle istenen 1991,1992, 1993,1994 ve 1995 takvim yıllarına ilişkin toplam 1.427.047.061.000.- liralık gelir (stopaj) vergisi, damga vergisi ve net aktif vergisi ile vergi cezasına karşı; teşekküllerinin içinde bulunduğu ağır finansman koşulları nedeniyle sözkonusu borcu ödeyemediğinden gecikmeler meydana geldiği, borçların tasfiyesi için Hazine Müsteşarlığına başvurulmasına karşın sonuç alınamadığı, borcu ödememekte hata ve kusurları bulunmadığından ve iradeleri dışında borç Genel Müdürlüğe aktarıldığından borcun Genel Müdürlükten talep edilmemesi gerektiği, ayrıca 31.12.1994 tarihinden sonraki borcun kendilerinden istenilmesinin yasal olarak mümkün olmadığı hususları ileri sürülerek açıldığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle 6183 sayılı Kanunun 58 inci maddesi hükmüne göre ödeme emirlerine karşı açılan davanın esastan incelenerek karar verilmesi gerekirken mahkemece davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15/1-b maddesi uyarınca reddedilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Öte yandan, temyiz aşamasında dosyaya konulan ödeme emirlerinin incelenmesinden, bu ödeme emirlerini düzenleyen vergi dairesinin Ankara Dikimevi Vergi Dairesi Müdürlüğü, muhatabının da Türkiye Demir ve Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğü olduğu görüldüğünden davanın; 2577 sayılı Kanunun 37.maddesinin (c) fıkrası hükmü uyarınca Ankara Vergi Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, temyiz aşamasında yapılan …- lira yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine 1.7.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.