3. Daire 1995/3251 E. , 1996/457 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 1995/3251
Karar No: 1996/457
Temyiz İsteminde Bulunan : Kalekapı Vergi Dairesi Müdürlüğü – ANTALYA
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Otobüs yazıhanesi işletmeciliği ile uğraşan davacı adi ortaklığın hesaplarının incelenmesi sonucu 1993/Şubat-Mart-Nisan dönemlerinde ücret ödemesinde bulunduğu halde buna ilişkin muhtasar beyannamesini vermediğinin tesbit edilmesi nedeniyle adına re’sen salınan Gelir (stopaj) Vergisi ile bu vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde, ücretin, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlandığı, olayda, vergi inceleme raporu ve ekinde bulunan tutanaklarda; davacı kurum yetkilisinin ücret kabul edilen 3.000.000 liralık ödemeyi otobüs sahiplerinden toplayıp ücretli sayılan … verdiğinin, anılan şahsın yazıhanelerinde çalıştırılmadığının, işçileri olmadığının ifade edildiği, … ‘nın ise, 3.000.000 lirayı davalı adi ortaklık yetkilisinden her ay aldığını, bilet satışlarını kendi bakkalından yaptığını ifade ettiğinin anlaşıldığı, bu durumda ücretli kabul edilen … belirli bir işyerine bağlı olarak ve işverene tabi çalışmadığı, kendi işyerinde ve kendi işinin yanında bilet satışında bulunması karşılığında elde edilen ücretin, tanımında yer alan işverene tabi olma ve işverene bağlı olma gibi unsurları içermediğinden ücret geliri elde ettiğinin kabulünün mümkün bulunmadığı, dolayısıyla ücret veya ücret sayılan bir ödeme yapmayan davacı adi ortaklığın muhtasar beyanname verme zorunluluğunda olmadığı gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden … Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatta kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği üşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : …. Kasabasında bakkallık yapan … adlı kişiye, firmalarına ait otobüs biletlerini kasabada satması karşılığında aylık net 3.000.000.-lira ücret ödemesinde bulunduğu halde gelir vergisi stopajı yapmadığı yolundaki inceleme raporuna dayanılarak sorumlu adi ortaklık adına salınan gelir (stopaj) vergisi ve damga vergisi ile kesilen kaçakçılık cezalarını, bu ödemenin ücret tanımına girmediği gerekçesiyle terkin eden Vergi Mahkemesi kararı temyiz edilmektedir.
GVK.nun 61.maddesinde ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile parayla temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmış olup, olayda da, merkezi … bulunan şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan otobüs firmasına ait biletleri,
tıpkı bu firmanın kasabadaki şubesi gibi kullandığı kendi bakkal dükkanında belli bir aylık karşılığında satan (ve hatta otobüslerin yolcuların da bu dükkan önünden alındığı sabit bulunan) … bu hizmet karşılığı ödenen aylık bu tanıma uyduğundan aksi yönde verilen kararda yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Temyiz istemi, otobüs yazıhanesi işletmeciliği yapan davacı adi ortaklığın hesaplarının incelenmesi sonucu 1992/Şubat-Mart-Nisan dönemlerinde ücret ödemesinde bulunduğu halde bu ödemeye ilişkin muhtasar beyannamesini vermediğinin tesbit edilmesi nedeniyle adına re’sen salınan kaçakçılık cezalı Gelir (stopaj) Vergisine karşı açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi
kararının bozulmasına ilişkindir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Ücret Tarifi” başlığını taşıyan 61 inci maddesinin 1 inci fıkrasında, ücret, işverene tabi ve belirli işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlandıktan sonra, ikinci
fıkrasında ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı) tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Anılan kanun hükümleri uyarınca, Gelir Vergisi uygulamasında bir ödemenin, ücret olarak kabul edilebilmesi için hizmet erbabının işverene tabi olması, belli bir işyerine bağlı olarak çalışması ve hizmetin, nakit veya ayın olarak yapılan bir ödeme veya hizmet erbabına sağlanan ve para ile temsil edilebilen bir menfaat olması koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Olayda, … merkezi … bulunan şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapan otobüs firmasına ait yolcu biletlerine satması ve işletme sahibinin belirlediği esaslar dahilinde, onun emir ve talimatına göre çalışmak durumunda olması ve kar mahrumiyeti riski taşımaması nedeniyle yaptığı hizmet karşılığı olarak kendisine yapılan ödemenin ücret olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Bu bakımdan Vergi Mahkemesince, götürü usulde Gelir Vergisi mükellefi olan … ‘ya yapılan ödemenin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesindeki ücret tanımı kapsamında değerlendirilmeyerek davacı adi ortaklık adına yapılan cezalı tarhiyatın terkinine karar verilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz isteminin kabulü ile … Mahkemesinin … gün ve E:… K:… sayılı kararının bozulmasına, temyiz aşamasında yapılan ….-lira yargılama giderinin davacıdan alınarak Vergi Dairesi Müdürlüğüne verilmesine, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13. maddesinin (j) bendi uyarınca işlemlerinin yargı harcından müstesna olması nedeniyle Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınamayan …-lira başvuru harcının davacıdan alınmasına 13.2.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.