3. Daire         1995/2317 E.  ,  1996/3460 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No: 1995/2317
Karar No: 1996/3460

Temyiz İsteminde Bulunan : Akdeniz Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : ….
İstemin Özeti : Net aktif vergisi beyannamesi vermeyen davacı kooperatif adına takdir komisyonu kararına dayanılarak re’sen salınan net aktif vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16.maddesinde, esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklarla iş görülmesine dair hükümlerin bulunması şartı ile kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduklarının hükme bağlandığı, Ekonomik Denge İçin Yeni Vergiler İhdası Hakkında 3986 sayılı Kanunun 5/a maddesinde, bilanço esasına göre defter tutmak mecburiyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin sözkonusu verginin de mükellefi olduğunun belirtildiği, 20.5.1994 tarihli ve 21939 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No’lu Net Aktif Vergisi Genel Tebliğinin “Net Aktif Vergisinin Mükellefleri” başlığını taşıyan I.bölümün, öteden beri faaliyeti devam edenler başlıklı 1.maddesinde ise, kurumlar vergisinden muaf bulunan kooperatifler ile kurumlar vergisi beyannamesi vermek zorunda bulunmayan kooperatiflerin net aktif vergisi ödemeyeceklerinin açıklandığı, buna göre kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmeleri için Kurumlar Vergisi Kanununun 7/16.maddesinde sayılan dört şartın ana sözleşmede bulunması ve fiilen de bunlara uyulması gerektiği, aksi idarece ispatlanmadığı müddetçe muafiyetin geçerli olduğu, kurumlar vergisinden muaf olanların da net aktif vergisi ödemeyeceği, olayda 3.6.1991 tarihinde ticaret siciline kaydı yapılan davacı kooperatifin ana sözleşmesinin 60.maddesinde, sözkonusu dört şarta yer verildiğinin görüldüğü, davalı idarece kooperatifin bu kayıt ve şartlara uymadığına ilişkin bir tesbit yapılmadığından bunlara fiilen de uyulduğunun kabulü gerektiği, dolayısıyla davacı kooperatifin kurumlar vergisinden muaf olduğu, bu durumda kurumlar vergisi muafiyeti olan davacı net aktif vergisi de ödemeyeceğinden adına yapılan cezalı net aktif vergisi tarhiyatında yasa ve tebliğ hükümlerine uyarlık görülmediği, her ne kadar, davalı idarece kooperatifin kurumlar vergisi beyannamesini her yıl verdiği, dolayısıyla kurumlar vergisi mükellefi olduğu iddia edilmekte ise de, davacı kooperatif verdikleri beyannamelerde gelir-gider arasındaki farkın olumlu olması halinde bir tarafta kazanç gösterip bir tarafta da risturn istisnası olarak kazancın tamamını indirime tabi tutarak kurumlar vergisi muafiyetini uyguladıklarını belirttiğine göre, herhangi bir kazanç ve zarar beyan etmeyen kooperatifin bu beyannamelerin idare ile herhangi bir anlaşmazlığa meydan vermemek için verildiğinin kabulü gerektiğinden idarenin bu iddiasına itibar edilmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek kaçakçılık cezalı net aktif vergisini kaldıran … Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının; kooperatifin her yıl kurumlar vergisi beyannamesini verdiği, Kurumlar Vergisi Kanununa göre mükellef olduğu ileri sürülerek bozulması istemidir. Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmesi, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 16. fıkrasında öngörülen koşulların yerine getirilmesi yanında 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 93. maddesinde öngörülen, aynı konuda faaliyet gösteren bir üst kuruluşa üye olma koşulunun da yerine getirilmesine bağlı bulunduğundan, Mahkeme kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle Vergi Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Uyuşmazlık, net aktif vergisi beyannamesini vermeyen davacı kooperatif adına takdir komisyonu kararına dayanılarak re’sen salınan kaçakçılık cezalı net aktif vergisinden kaynaklanmaktadır.
3986 sayılı Kanunun 5. maddesinde; Vergi Usul Kanununa göre defter tutmak mecburiyetinde olan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin net aktif vergisinin de mükellefi olduklarının açıklandığı, aynı Kanunun 7.maddesinin son fıkrasında ise; mükelleflerin ödeyecekleri net aktif vergisinin, beyan edilen matrahları ne olursa olsun, 10.000.000.- liradan az olamayacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, blanço esasına göre defter tutan … Tüketim Kooperatifinin Akdeniz Vergi Dairesinin mükellefi olduğu, her yıl kurumlar vergisi beyannamesini verdiği ve yukarıda açıklanan yasa hükmü uyarınca net aktif vergisinin de mükellefi olduğu anlaşıldığından, mahkemece davacı kooperatifin net aktif vergisi ödeme yükümlülüğü bulunmadığı gerekçesiyle tarhiyatın terkini yolunda karar verilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Hatay Birinci Vergi Mahkemesinin … günlü ve E:… K:… sayılı kararının bozulmasına, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13. maddesinin (j) bendi uyarınca işlemlerinin yargı harcından müstesna olması nedeniyle Vergi Dairesi Müdürlüğünden alınamayan …- lira temyiz başvuru harcının davacı kooperatiften alınmasına, temyiz aşamasında yapılan ….- lira temyiz yargılama giderinin davacı kooperatiften alınarak Vergi Dairesi Müdürlüğüne verilmesine 2.10.1996 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
A Y R I Ş I K O Y
X-Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar vergi mahkemesi kararının bozulmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerekeceği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyoruz.