3. Daire 1994/1323 E. , 1994/3588 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 3588
Esas Yılı : 1994
Esas No : 1323
Karar Tarihi : 09/11/994
ÖDEME EMRİNE KARŞI AÇILAN DAVADA; BİLİRKİŞİ RAPORUYLA KAYIT DIŞI HASILATININ BULUNMADIĞININ BELİRLENDİĞİ İDDİASININ “BÖYLE BİR BORCU OLMADIĞI” KAPSAMINDA İNCELENEMİYECEĞİ HK.
Yem-zirai ürün ve inşaaat malzemeleri ticaret yapan davacının 1988 takvim yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucunda tesbit edilen matrah üzerinde salınan vergiler ile kesilen cezaların ve gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emrine karşı açılan davayı; dosyanın incelenmesindey ödeme emrinin dayanağını teşkil eden vergi ve ceza ihbarnamelerine karşı Mahkemelerinin … Esasında kayıtlı dosya ile dava açıldığının dosya oluşturularak bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra … gün ve … sayılı kararlar dilekçenin reddine karar verilerek kararın 12,2,1992 tarihinde davacının birlikte ikamet ettiği oğluna tebliğ edildiğinin ve da vacı tarafından davacının yasal süresinde yenilenmediğinin anlaşıldığı, ödeme emrinin dayanığını teşkil eden ihbarnamelere karşı açılan da vada Mahkemelerine yaptırılan ve taraflara tebliğ edilen bilirkişi raporunda davacının yem alış ve satışlarından beyan dışı bırakılan hasılat bulunmadığının tesbit edilmesi karşısında davacının ödeme emrine konu olacak bir borcu bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle kabul eden … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; vergi ve ceza ihbarnamelerine karşı açılan davada, mahkemece dilekçenin, reddine karar verildiği, dilekçe red kararı üzerine davanın yasal süresinde yenilenmemesi nedeniyle kesinleşen kamu alacağının tahsili için düzenlenen ödeme emrinin kanuni ve yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istemidir.
Temyiz istemi, davacı adına salınan vergiler ile kesilen cezaların ve gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ilişkin bulunmaktadır. 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 58.maddesinde; kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olma dığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında yedi gün içinde dava açılabileceği öngörülmüştür.
Anılan yasa maddesinde ödeme emrine karşı Yetkili Vergi Mahkemesinde açılacak idari davada, ödeme emrinin sebep ve konu unsuru ile ilgili olarak ileri sürebilecek hukuka aykırılık halleri; böyle bir borcu olmadığı, kısmen ödendiği veya zamanaşımına uğradığı iddialarıyla sınırlandırılmış bulunmaktadır. Aynı Kanunun 58.maddesi uyarınca ödeme emri düzenlenebilmesi için de kamu alacağının tarh edilerek kesinleşmiş bulunması gerektiğine göre söz konusu hukuka aykırılık halleri tarh edilen vergi alacağının kesinleştirilmesiyle veya kesinleştirildikten son ra ortaya çıkan yeni durumlarla ilgili olup; tarh işlemlerine ilişkin hukuka aykırılıklar ödeme emrinin iptali talebiyle açılan idari davada ileri sürülemiyeceği gibi mahkeme tarafından da, kanunda sayılan hukuka aykırılık halleri içinde re’sen dikkate alınamaz.
Olayda, davacının uyuşmazlık dönemine ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucunda tesbit edilen matrah fakrı üzerinde salınan vergiler ile kesilen cezalara karşı Vergi Mahkemesi nezdinde dava açıldığı, dosya oluşturularak bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra … gün ve E:…, K:… sayılı kararla dilekçenin reddine karar verilerek Karar, 12.2.1992 tarihinde davacının bilinen adresine tebliğ edildiği halde davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15.maddesinin 1.fıkrasının (d) bendinde belirlenen 30 günlük süre içinde yenilenmemesi üzerine kesinleşen vergi ve cezalar ile vergilere uygulanan gecikme faizinin tahsili amacıyla davaya konu ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
Vergi Mahkemesince, ödeme emrine dayanak olarak gösterilen; tarh aşamasına ilişkin davada yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda tesbit edilen vergilendirme hataları ve kayıt dışı hasılata yönelik hukuka aykırılık halleri tarh işlemine karşı açılacak davada incelenmesi mümkün olup, kesinleşen kamu alacağının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davada incelenerek verilen karara dayanak alınmasında hukuka uyarlık bulunmadığı gibi esasa ilişkin iddiaların “böyle bir borcun olmadığı” kapsamında kabul edilmesi olanaksızdır.”
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.