3. Daire 1993/35 E. , 1994/302 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 302
Esas Yılı : 1993
Esas No : 35
Karar Tarihi : 03/02/994
RE’SEN TARH SEBEBİNE BİNAEN BELİRLENEN MATRAH ÜZERİNDEN SALINACAK VERGİ VE KESİLECEK CEZADA UZLAŞMA SAĞLANMASINA KARŞIN, AYNI DÖNEM İÇİN VE AYNI SEBEBE DAYANILARAK BULUNAN MATRAH FARKI ÜZERİNDEN RE’SEN YAPILAN TARHİYATTA YASAL İSABET BULUNMADIĞI HK.
Halı, kilim, turistik eşya ticaretiyle uğraşan davacının 1986 takvim yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucunda bulunan matrah farkı üzerinden adına re’sen salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; dosyanın incelenmesinden davacının 17.2.1986 tarih ve … tasdik nolu satış faturasının dip nüshalarından 9 adet, 28.10.1986 tarih ve … tasdik nolu satış faturasının dip nüshalarından da 4 adet olmak üzere toplam 13 adet satış faturasının dip nüshalarının fatura ciltlerinden kopartılarak yok edilmesi sonucunda bu fatura tutarlarının beyan dışı bırakıldığının, ciltlerden kopartılarak yok edilen ve beyan dışı bırakılan 13 adet satış faturasından … sayılı yevmiye ile tasdikli … nolu faturanın 16.9.1986 tarihinde … Vergi Dairesinin … hesap numarasında kayıtlı bulunan … adına düzenlendiği ve katma değer vergisi hariç tutarı 17.383.000 lira olduğu hususunun karşıt inceleme ile tesbit edildiğinin, fatura ciltlerinden kopartılarak yok edilen 12 adet satış faturasının maliyetinin davacıya sorulması üzerine ortalama … lira ile .. lira olduğunun beyan edilmesi üzerine davacı lehine olan … liranın eses alınması suretiyle 12 adet satış faturası tutarı olan … liraya 16.9.1986 tarih li .. nolu fatura ile … ‘ya satılan emtia tutarı olan … liranın ilavesi ile 13 adet satış faturasıyla elde edilen … lira hasılattan, daha önce yapılan inceleme sonucunda tesbit edilen … lira hasılatın indirilmesi ile bulunan … lira üzerinden davacının da beyan ettiği gibi % 25 kar sağlandığının kabulü ile safi kazancın … lira olarak hesaplandığının, hesaplanan bu miktardan önceki incelemede bulunan … lira matrahın düşülmesi ile bulunan … lira matrah farkı üzerinden hesaplanan vergiden, tarhiyat öncesi uzlaşılıp da tahakkuk ettirilen vergi düşülerek kalan miktara göre davacı adına gelir vergisi salındığının, kaçakçılık cezası kesildiğinin, ayrıca satışı yapılan malın alışında da fatura alınmadığı için … lira özel usulsüzlük cezası kesildiğinin anlaşıldığı, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134 ve devamı maddelerinde, vergi incelemesinin amacının ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması tesbit edilmesi ve sağlanması olduğu belirtilerek gerçek durumun vergilendirmeye esas alınacağının ve incelemenin de bu amacı sağlamaya yönelik olduğunun, 3.maddesinde de, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğunun, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan ve olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait bulunduğunun hükme bağlandığı, olayda davacının 13 adet satış faturasının dip nüshalarını fatura ciltlerinden kopartıp yok etme suretiyle bu fatura tutarlarını beyan dışı bıraktığının tartışmasız bulunduğu, beyan dışı bırakılan fatura tutarlarından biri karşıt inceleme ile diğer 12 adet fatura tutarı da davacının beyan ve ifadesine istinaden tesbit edildiğinden, aksinin ispatının davacıya ait olduğu, fatura tutarlarının bu kadar olmadığını ispat edemeyen davacı adına 13 adet satış faturası tutarından hareketle hesaplanan matrah farkı üzerinden salınan gelir vergisi ile kesilen kaçakçılık ve özel usulsüzlük cezalarında yasal isabetsizlik görülmediği, davacı tarafından her ne kadar uzlaşmaya varılan konuların kesin olduğundan aynı nedenle ikinci kez inceleme sonucu tarhiyat yapılamayacağı idda edilmekte ise de 7.4.1989 günlü inceleme raporuna istinaden tesbit edilen matrah farkı üzerinden yapılan tahiyata karşı davacının tarhiyat öncesi uzlaşma isteminde bulunup birtakım maddi delillerin ortaya çıkıp inceleme yapılarak tarhiyatın ikmaline engel olmayacağı, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 138.maddesinin 3.fıkrasında hükme bağlandığından bu iddianın yerinde olmadığı gerekçesiyle reddederek cezalı tarhiyatı onayan Vergi Mahkemesi kararının; uyuşmazlık konusu yıla ilişkin hesaplar bir kez incelenip re’sen salınan vergi ile kesilen cezada uzlaşmaya varıldıktan sonra aynı yıl hesaplarının yeniden incelenerek re’sen cezalı tarhiyat yapılamayacağı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 1986 takvim yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen 7.4.1989 tarihli inceleme raporuna göre …. tasdik nolu fatura cildinden 9 adet, …. tasdik nolu fatura cildinden de 4 adet olmak üzere toplan 13 adet satış faturasının dip nüshalarının fatura ciltlerinden kopartılarak ibraz edilmemek suretiyle bu fatura tutarlarının beyan dışı bırakıldığının tesbiti ile, uyuşmazlık konusu yılda ibraz edilen faturaların dökümünün çıkartıldığı, en düşük tutarın 15.000 liradan aşağı olmadığının üzerine, yükümlü lehine hareketle ibrazı mümkün olmayan her faturanın 15.000 lira tutarında olacağının kabulü ile 13 adet fatura karşılığında toplam 195.000 liranın beyan dışı bırakıldığından bahisle bulunan matrah farkı üzerinden adına re’sen salınacak gelir vergisi ile buna bağlı olarak kesilecek kaçakçılık cezası üzerinden 25.5.1989 tarhiyat öncesi uzlaşmaya varıldığı, daha sonra …. tasdik nolu fatura cildinin dip nüshalırında kopartılan 4 faturadan birinin 16.9.1989 tarihinde … Vergi Dairesinin mükelleflerinden …adına düzenlendiğinin ve tutarının katma değer vergisi hariç 17.383.000 lira olduğunun karşıt inceleme sonucu anlaşılması üzerine, düzenlenen 14.1.1991 günlü inceleme raporunda 17.383.000 lira tutarındaki fatura dışında kalan diğer faturadaki tutarların, yükümlü tarafından 16.000.000 lira ile arasında olduğunun ifade edilmesi üzerine yina yükümlü lehine hareketle 16.000.000 lira kabul edilerek toplam … liranın beyan dışı bırakıldığının, önceki incelemede bulunan 195.000 lira matrah farkının bu miktardan düşülmesi ile kalan … lira üzerinden % 25 oranında kar edeceğinin kabulü ile … lira matrah farkına göre davacı adına cezalı tarhiyat yapıldığı anlaşılmaktadır. 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 205 sayılı Kanunun 22.maddesiyle eklenen 3.bölümünün “Uzlaşma Komisyonu muamelelerinin kesinliği” başlığını taşıyan ek 6.maddesinde, uzlaşma komisyonlarının ek 5.maddeye göre tutacakları uzlaşma tutanaklarının kesin olup, gereğinin Vergi Dairesince derhal yerine getirileceği, mükellef veya adına ceza kesilenin, üzerinde uzlaşılan ve tutanakla tesbit olunan hususlar hakkında dava açamayacağı ve hiçbir mercie şikayette bulunamayacağı , ek 7.maddesinde de süresi içinde uzlaşma talebinde bulunan mükellef veya ceza muhatabının uzlaşma istediği vergi veya ceza için ancak uzlaşmanın vaki olmaması halinde dava açma yoluna gidebileceği hükme bağlanmıştır. Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 2.7.1985 gün ve E:1985/5, K:1985/4 sayılı kararı ile de, uzlaşmaya varılan konuların kesin olduğu, aynı konuda her ne suretle olursa olsun sonradan ikinci bir tarhiyatın yapılamayacağı kabul edilmiştir.
Olayda vergi dairesi ile yükümlü, ibraz edilmeyen 13 adet fatura nedeniyle re’sen bulunan matrah farkı üzerinden salınacak gelir vergisi ile kesilecek kaçakçılık cezasında tarhiyat öncesi uzlaşmaya vardıklarından bu uzlaşmanın vergi matrahı ile ilgili olarak taraflar arasında bir anlaşmayı içerdiği söylenebilir. Buna göre, uyuşmazlık konusu dönemde yapılan inceleme sonucunda 13 adet satış faturasının dip nüshalarının ciltten kopartılarak ibraz edilmemek suretiyle beyan dışı bırakıldığı vergi dairesince bilinmesine ve bu faturalarla ilgili olarak 1986 yılına ait belirlenen matrah üzerinden salınacak vergi ve kesilecek cezada uzlaşılmış olmasına karşın, aynı re’sen tarh sebebine dayanılarak yine 13 adet fatura ile ilgili olarak bulunan matrah farkı üzerinden yapılan cezalı tarhiyatta yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile … Vergi Mahkeme sinin … gün ve … sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
AYRIŞIK OY:
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Vergi Mahkemesi kararı aynı gerekçe ve nedenlerle uygun görülmüş olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerektiği görüşü ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.