3. Daire 1993/2054 E. , 1994/957 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1994
Karar No : 957
Esas Yılı : 1993
Esas No : 2054
Karar Tarihi : 20/03/994
ŞİRKET YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE ORTAKLARINA YAPILAN ÖDEMELERİN KURUMLAR VERGİSİ MATRAHININ TESBİTİNDE GİDER OLARAK KABUL EDİLEMEYECEĞİ HK.
Yükümlü şirket adına 1990 takvim yılı için ikmalen salınan kurumlar vergisi, geçici vergi ve kesilen kusur cezasına karşı açılan davayı; 1990 takvim yılı için verilen kurumlar vergisi beyannamesinde 77.637.809 lira olarak belirtilen kurum kazancından yönetici olan iki kişiye ikramiye olarak ödenen 25 milyon lira düşüldükten sonra kurumlar vergi si matrahının beyan edildiği, Kurumlar Vergisi Kanununun 13.maddesinin atıfta bulunduğu Gelir Vergisi Kanununun ticari kazançta gider kabul edilmeyen ödemeler başlıklı 41.maddesinde, teşebbüs sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylık, ücret, ikramiye, komisyon ve tazminatların gider kabul edilemeyeceği hükmünün yer aldığı, indirim konusu ikramiyenin şirketin aynı zamanda ortağı olan idare meclisi üyesi iki kişiye ödenmesi karşısında ikramiye adı ile yapılmış bulunan ödemenin gerçekte kuruma ait örtülü kazanç olduğu, öte yandan yükümlü kurumca vergiye matrah olması gereken kazanç, ilgili yılda ikramiye ödemelerinin Yasaya aykırı olarak düşülmesi sonucunda 25 milyon lira eksik gösterildiğinden, geçici verginin de aynı oranda eksik tahakkuk ettirildiği, bu nedenle bu meblağ için geçici vergi tahakkukunda da Yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddederek cezalı tarhiyatı onayan Vergi Mahkemesi kararının; şirket ortağı ve idare meclisi üyelerine yapılan ödemenin şirket karlılık oranının artırılması, ça lışmaları karşılığında Genel Kurul ve Yönetim Kurulu kararı ile verilen ücret olduğu emsallerine göre yüksek olmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Vergi Mahkemesi kararının kusur cezalı kurumlar vergisi ile ilgili olarak verilen hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bu kısmının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından bu hususa yönelik yükümlü kurum temyiz isteminin reddi ile kararın bu kısmının onanmasına; Kusur cezalı geçici kurumlar vergisine ilişkin temyiz istemine gelince; Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120.maddesinde “Gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere geçici vergi öderler. Geçici vergi tutarı içinde bulunulan yılda verilen yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinin ticari ve mesleki kazanca isabet eden kısmının %50’sidir. Bu oranı%10’e kadar artırmaya ve %25’e kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Geçici vergi, yıl lık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilir ve yıllık gelir vergisi ile birlikte tarh ve tahakkuk ettirilir. Geçici verginin ilk taksidi yıllık beyannamenin verildiği Mart ayında, diğer taksitleri ise her ayın 20.günü akşamına kadar olmak üzere 12 eşit taksitte ödenebilir.
Bir önceki takvim yılında tahakkuk eden geçici vergi yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.” hükmü yer almıştır.
Geçici vergi verilen beyannameler üzerinden hesaplanan ve yıl içinde ödenip yılın vergisinden mahsup edilmek üzere ödenen peşin vergidir. Bir vergi incelemesi sonucunda yükümlülerin dönem kazançları yeniden tesbit edilerek vergi tarh edildiğine göre bu tür vergi tarhlarında geçici vergiden söz edilmesi olanaksızdır.
Kaldı ki, yukarıda sözü edilen maddede de ikmalen ve re’sen yapılan tarhiyatlarda ayrıca geçici vergi tarh edileceğine ilişkin hükmün de yer almaması karşısında, yükümlü adına ikmalen tarh edilen kurumlar vergisine bağlı olarak salınan geçici vergi ve kesilen kusur cezasında Kanuna uygunluk görülmemiştir. Bu durumda, ikmalen ya da re’sen kurumlar vergisi tarhiyatı yapılan durumlarda bu vergilere bağlı olarak ayrıca geçici vergi tarhiyatı söz konusu olamayacağından, Mahkemece, yükümlü kurumun vergiye matrah alması gereken kazancını ilgili yılda eksik tahakkuk ettirdiğinden bahisle bu meblağ içinde geçici vergi tahakkukunun yerinde olduğu gerekçesiyle verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulü ile … Birinci Vergi Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının geçici vergi ile ilgili kısmının bozulmasına karar verildi.