3. Daire         1989/3231 E.  ,  1989/1789 K.
Daire : ÜÇÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 1789
Esas Yılı : 1989
Esas No : 3231
Karar Tarihi : 28/06/989

VERGİ İADESİ VE CEZASININ VERGİ USUL KANUNU KAPSAMINA GİRMEDİĞİ, BU NEDENLE DÜZELTME, ŞİKAYET YOLU İZLENEREK AÇILAN DAVANIN DANIŞTAY’IN DEĞİL İLK DERECE MAHKEMESİ OLARAK VERGİ MAHKEMESİNİN GÖREVİNE GİDİĞİ HK.

Uyuşmazlık; davacıdan 1988 dönemine ilişkin olarak haksız olarak vergi iadesi ödendiği nedeniyle 3 kat cezası ile birlikte geri istenen; Vergi Dairesi işlemine karşı yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin Maliye ve Gümrük Bakanlığı olunmsuz işleminin iptali istemidir. 2575 sayılı Danıştay Kanununun 24.maddesinin 1.fıkrasının (j) bendinde; Vergi Usul Kanunu gereğince şikayet yoluyla vergi düzeltme taleplerinin reddine ilişkin işlemlere karşı açılacak iptal davalarını ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ın çözümleyeceği hükme bağlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 1.maddesinde; bu kanun hükümlerinin ikinci maddede yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.
Uyuşmazlığa konu olan vergi iadesi ve cezası 2978 sayılı Vergi İadesi hakkında Kanunun 6.maddesi hükümlerine göre haksız yere vergi iadesine sebebiyet verilmesi nedeniyle istenen bir alacak olup, vergi, resim, harç ve bunlara bağlı bir ceza olmadığından, Vergi Usul Kanunu şumulüne girmemektedir. Olaya Vergi Usul Kanunu hükümlerinin uygulanması olanaksızıdır.
Vergi Usul Kanunu kapsamına girmeyen vergi iadesine, aynı Kanunun vergi hatalarının düzeltilmesi ile, düzeltme talebinin reddi üzerine şikayet yolu ile başvuruyu düzenleyen 123 ve 124.maddelerini uygulamak olanaksızıdır.
Bu bakımdan, vergi iadesine ilişkin işlemlere Vergi Usul Kanunu hükümlerinde yer alan düzeltme şikayet yolu izlenerek 2575 sayılı Danıştay Kanununun 24/j.maddesi uyarınca Danıştay’da dava açılması olanaksız bulunduğundan, açılan bu davayı Danıştay çözümlemekle görevli değildir. Bu durumda, olaya idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması veya yeni bir işlem yapılması için aynı makama veya üst makama başvuru halinde açılacak davalara ilişkin uyulması gereken usul ve esasları düzenleyen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 11.maddesi hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Sözü edilen maddenin uygulanması durumunda ilk derece mahkemesi olarak davayı çözümleyecek görevli mahkeme konusuna gelince; Vergi iadesi ve cezası her ne kadar vergi, resim, harç ve bunlara bağlı bir ceza değilse de; 2978 sayılı Vergi İadesi Hakkında Kanunun 8. maddesinde; bu Kanunda geçen terimlerin anlamında tereddüde düşülmesi halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerine başvurula cağı hükme bağlandığından ve bu hükme dayanılarak Danıştay Başkanlık Kurulunca, temyiz aşmasındaki uyuşmazlıkların Danıştay Üçüncü Dairesin ce çözümlenmesi karara bağlandığından; vergi iadesine ilişkin işlemlere karşı açılan davaların ilk derece mahkemesi olarak Vergi Mahkemelerince çözümlenmesi gerekli bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın görev yönünden reddine, dosyanın işbu davayı çözümlemekle görevli ve yetkili Vergi Mahkemesine gönderilmesine karar verildi.