Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2022/3693 E.  ,  2023/208 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/3693
Karar No : 2023/208

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: … Bakanlığı … Genel Müdürlüğünde daire başkanı olarak görev yapan davacı, bu görevinden alınarak …Başkanlığı emrine kütüphaneci olarak atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali ile parasal haklarının, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte kendisine ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının daire başkanlığı görevinde başarısız olduğu yönünde davalı idarece yapılmış herhangi bir tespitin bulunmadığı, görevden alınmasını gerektirecek herhangi bir olumsuz tutumunun ve davranışının olmadığının anlaşılması karşısında, sadece takdir yetkisi kullanılarak tesis edildiği ileri sürülen dava konusu işlemde hukuki isabet görülmediği, öte yandan, Anayasa’nın 125. maddesinde, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğunun kurala bağlandığı, buna göre, yapılan yargılama ile hukuka aykırılığı saptanan işlemler nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının, davanın açıldığı 10/04/2020 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının dava açma tarihinden (10/04/2020) itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; davacının; 1993 yılında Kültür Bakanlığı … Kütüphanesi Müdürlüğünde kütüphaneci olarak göreve başladığı, 1995 yılında Kütüphaneler Genel Müdürlüğüne kütüphaneci olarak atandığı, 29/04/2003 tarihinde Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünde kütüphaneci olarak görevine devam ettiği, 06/03/2007 tarihinde … Kütüphanesi Müdürlüğüne kütüphane müdürü, müteakiben … tarihinde … Genel Müdürlüğüne uzman, 18/05/2009 tarihinde …. Genel Müdürlüğüne daire başkanı olarak atandığı, 01/02/2016 tarihinde … Başkanlığında … Uzmanı olarak atamasının yapıldığı; bu işleme karşı açtığı davada, …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:… sayılı kararıyla işlemin yürütmesinin durdurulduğu; bu kararın uygulanması için … tarihinde … Genel Müdürlüğünde daire başkanlığı görevine iade edildiği, sonrasında … tarihli işlemle yeniden daire başkanlığı görevinden alınarak … Uzmanı olarak atandığı; anılan işlemin iptali istemiyle açılan davanın; …. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddedildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun; … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K…. sayılı kararıyla kabul edilerek, mahkeme kararının kaldırılmasına, anılan işlemin iptaline karar verildiği; bahse konu karar üzerine, davalı idarenin … günlü, … sayılı işlemi ile …Genel Müdürlüğü bünyesinde daire başkanlığı görevine iade edildiği; … günlü, … sayılı işlem ile de daire başkanlığı görevinde iken 6 ay süreyle Strateji Geliştirme Başkanlığı emrinde görevlendirildiği; dava dosyası temyiz aşamasındayken, 03/10/2019 tarihli dilekçeyle davalı idareye başvurarak, davadan feragat ettiğini belirttiği ve atamasının iptal edilerek … Uzmanı kadrosunda görevine devam etmesi hususunda gereğinin yapılması isteminde bulunduğu; son olarak, dava konusu işlem ile Strateji Geliştirme Başkanlığı bünyesine kütüphaneci olarak atandığı, bu işlemin iptali istemiyle incelenmekte olan davanın açıldığı; bu arada, davacının ilk olarak daire başkanlığı görevinden alınmasına ilişkin … tarihli işlemin iptali istemiyle açtığı davada, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…., K:… sayılı kararıyla işlemin iptal edildiği, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, bu kararın da Danıştay İkinci Dairesince onandığı; daha sonra davacının ikinci defa daire başkanlığı görevinden alınarak … Uzmanı olarak atanmasına ilişkin … tarihli işlemin iptali yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K…. sayılı kararının, 01/04/2019 tarihinde davadan feragat etmiş olması nedeniyle Danıştay İkinci Dairesinin 08/10/2019 günlü, E:2019/2855, K:2019/4677 sayılı kararıyla bozulduğu, … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla bozma kararına uyularak, feragat nedeniyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği,
Bu duruma göre; davacının, daire başkanlığı görevinden alınarak …Uzmanı olarak atanmasına ilişkin .., tarihli ikinci işleme karşı açtığı davadan feragat etmesi nedeniyle davacının daire başkanlığı görevinden alınmasında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Ancak, davacının, daire başkanlığı görevinden alınarak Kültür ve Turizm Uzmanı olarak atanmasına ilişkin ilk işleme karşı açtığı davada, dava konusu işlemin iptaline karar verildiğinden, davacının Kültür ve Turizm Uzmanı olarak atanması gerekirken, mesleğin başlangıç aşamasına döndürülerek kütüphaneci olarak atanması yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı,
Öte yandan; dava konusu işlemin iptaline hükmedildiğinden, davalı idare tarafından, davacının yoksun kaldığı Kültür ve Turizm Uzmanı ile kütüphaneci arasındaki parasal farkların yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi ve özlük haklarının iadesi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 76. maddesi ile tanınan takdir yetkisi çerçevesinde dava konusu işlemin tesis edildiği, bu yetkinin sadece maksadı yönünden, yani kamu yararı ve hizmet gereklerine uygunluğuyla sınırlı olarak denetlenebileceği, yerindelik denetimi yapılamayacağı; Daire Başkanlığı unvanının görevde yükselme veya unvan değişikliği yönetmeliğine tabi olmadığı, buradaki takdir yetkisinin geniş olduğu; atamaya yetkili amirin bu konuda yargı kararı ile zorlanamayacağı; daire başkanlığı unvanı için kazanılmış haktan bahsedilemeyeceği; davacı hangi usulle atanmış ise o usulle görevinden alındığı, dava konusu işlemin mer’i mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek, istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararın bozulması istenmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davacı tarafından; kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak daire başkanı olarak atandığı; görevinde başarısızlığına, disiplinsizliğine veya liyakaten yetersiz olduğuna ilişkin hukuken kabul edilebilir bir sebep gösterilmediği; daha önce tesis edilen, daire başkanlığı görevinden alınarak Kültür ve Turizm Uzmanı olarak atanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davadan feragat ederek Kültür ve Turizm Uzmanı olarak görevine devam etme talebinde bulunduğu, dava konusu işlemin talebi doğrultusunda tesis edilmediğinin açık olduğu; temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararı hukuka uygun olduğundan temyiz isteminin reddi gerektiği yolunda cevap verilmiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
…. Genel Müdürlüğünde daire başkanı olarak görev yapan davacı tarafından; bu görevinden alınarak Strateji Geliştirme Başkanlığı emrine kütüphaneci olarak atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali ile parasal haklarının, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte kendisine ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 71. maddesinin 2. fıkrasında, kurumların, memurlarını meslekleri ile ilgili sınıftan genel idare hizmetleri sınıfına veya genel idare hizmetleri sınıfından meslekleri ile ilgili sınıfa, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle atayabilecekleri; 76. maddesinde ise, kurumların, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst veya kurum içinde aynı veya başka yerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri hükme bağlanmıştır.
09/07/2018 günlü, 30473 (3. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 703 sayılı KHK’nin Geçici 1. maddesinin 4. fıkrasının; “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında yönetici kadro ve pozisyonlarında bulunup 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga ek 18 inci maddesi hükümleri kapsamında olanlardan yukarıdaki fıkrada yer almayanlar, görevden alındıkları takdirde anılan madde hükümlerine göre işleme tabi tutulur.” yolundaki düzenlemesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 18. maddesinde;
“22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ile 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hariç olmak üzere, tabi oldukları personel kanununa bakılmaksızın Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı ve ilgili kuruluşlar ile başkan ve üyeleri hariç olmak üzere 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (III) sayılı Cetvelde sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda;
(…)
c) Ek göstergeleri 3600 (dâhil) ila 6400 (hariç) olarak tespit edilen yönetici kadro veya pozisyonlarında bulunanlar görevden alındıklarında veya görev süreleri sona erdiğinde;
1) Daha önce 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan merkez teşkilatına ait kadrolar ile mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlilikleri aynı veya benzer nitelik arz eden merkez teşkilatına ait kadro veya pozisyonlarda bulunanlar daha önceki bu kadro veya pozisyonlarına,
2) Daha önce (1) numaralı alt bentte belirtilen kadrolarda bulunmayanlardan ek göstergesi 3600 (dâhil) ila 6400 (hariç) olarak tespit edilen yönetici kadro veya pozisyonlarında toplam en az üç yıl görev yapmış olanlar ilgili kuruma ait (1) numaralı alt bentte yer alan kadro veya pozisyonlardan kurumlarınca tespit edilmiş olan kadro veya pozisyonlarına,
atanırlar.(…)” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
657 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen maddeleri ile davalı idareye, personelini sınıflarının da değiştirilmesi suretiyle atama konusunda takdir yetkisi tanınmış ise de, takdir yetkisinin kullanımının mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve kamu hizmetinin gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
Atama işlemi, kamu hizmetinin rasyonel ve verimli bir biçimde görülmesi için tesis edilmesi gereken bir tasarruf olduğundan, bunun, hizmetin en iyi şekilde yerine getirilmesi ve kamu görevlisinin en yararlı olabileceği yer ve görevde çalıştırılması maksatlarıyla yapılması, nihayet kamu yararının sağlanması amacına dayalı bulunması gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda; davacının, 1993 yılından itibaren çeşitli görevlerde bulunduktan sonra, 18/05/2009 tarihinde atandığı …Genel Müdürlüğü emrindeki daire başkanı kadrosundaki görevine devam ederken 01/02/2016 tarihinde Strateji Geliştirme Başkanlığına Kültür ve Turizm Uzmanı olarak atamasının yapıldığı; bu işleme karşı açılan davada verilen yargı kararı gereği, 21/02/2017 tarihinde … Genel Müdürlüğünde daire başkanlığı görevine iade edildiği, sonrasında 25/08/2017 tarihli işlemle yeniden daire başkanlığı görevinden alınarak Kültür ve Turizm Uzmanı olarak atandığı; anılan işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabul edilerek, mahkeme kararının kaldırılmasına, anılan işlemin iptaline karar verildiği, bahse konu karar üzerine davalı idarenin 12/09/2019 tarihli işlemi ile daire başkanlığı görevine iade edildiği; dava dosyası temyiz aşamasındayken, 03/10/2019 tarihli dilekçeyle davalı idareye başvurarak davadan feragat ettiğini belirttiği ve daire başkanlığı kadrosuna atanmasının iptal edilerek Kültür ve Turizm Uzmanı kadrosunda görevine devam etmesi hususunda gereğinin yapılması isteminde bulunduğu; son olarak, dava konusu işlem ile Strateji Geliştirme Başkanlığı emrine kütüphaneci olarak atandığı; davacının ikinci defa daire başkanlığı görevinden alınarak Kültür ve Turizm Uzmanı olarak atanmasına ilişkin 25/08/2017 tarihli işlemin iptali yolundaki yargı kararının, davadan feragat etmiş olması nedeniyle temyiz aşamasında bozulması üzerine, Bölge İdare Mahkemesince feragat nedeniyle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre; davacının, davalı idareye muhatap 03/10/2019 günlü dilekçesine konu atanma talebi de dikkate alınarak, idarenin takdir yetkisi kapsamında daire başkanlığı görevinden alınmasında hukuka aykırılık görülmemişse de; 3600 ek göstergeli daire başkanlığı kadrosunda üç yıldan daha uzun süre görev yapmış olan davacının, 703 sayılı KHK’nin Geçici 1. maddesinin 4. fıkrası uyarınca uygulanmasına devam edilen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 18. maddesinin (c) bendinin (2) no’lu alt bendi doğrultusunda, 657 sayılı Kanun’un 36. maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) no’lu bendinde sayılan merkez teşkilatına ait kadrolar ile mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri ve yeterlilikleri aynı veya benzer nitelik arz eden merkez teşkilatına ait kadrolardan birisine atanması gerekirken, kütüphaneci kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık; dava konusu işlemin iptali, işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal hakların davacıya ödenmesi yolundaki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun, Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilerek reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan … günlü, E:…, K:…. sayılı kararın YUKARIDA BELİRTİLEN GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7035 sayılı Kanun ile değişik 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın, kararı veren … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 17/01/2023 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.