Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2022/2428 E. , 2023/230 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/2428
Karar No : 2023/230
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : ….
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesince verilen …. günlü, E:…., K:…. sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, …. Sokak, No:… adresinde faaliyet gösteren ”…” unvanlı işyerinin davalı idareden izin ve ruhsat alınmadan işletildiğinden bahisle, davacıya 1608 sayılı Kanun’un 1. maddesi uyarınca …-TL idari para cezası verilmesine ve büfenin kaldırılması için 10 gün süre tanınmasına, bu süreyi takiben kaldırılmadığı veya gerekli ruhsat alınmadığı takdirde büfenin mühürlenerek faaliyetten men’ine ilişkin … günlü, … sayılı … Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmıştır.
…. İdare Mahkemesince verilen davanın reddi yolundaki … günlü, E:…, K:.. sayılı karar Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 10/03/2016 günlü, E:2016/668, K:2016/1678 sayılı kararıyla bozulmuş olup, davalı idarenin karar düzeltme talebi Dairemizin 22/12/2021 günlü, E:2021/811, K: 2021/5155 sayılı kararıyla reddedilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …İdare Mahkemesinin bozmaya uyularak verilen temyize konu kararıyla; 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendi uyarınca sıhhi müesseselere ruhsat verip, denetlemek yetkisinin büyükşehir belediyesine bağlı ilçe ve ilk kademe belediyelerine ait olduğu, aynı Kanunun 28. maddesi uyarınca diğer kanunların bu Kanun hükümleriyle çelişmesi halinde 5216 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği, davacıya ait işyerinin sıhhi işyeri olduğu, büyükşehir içindeki ilçe belediyesince ruhsat verilerek, yine bu belediyece ruhsatın iptaline karar verilebileceğinden dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan; her ne kadar 5216 sayılı Kanunun 7. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde; büyükşehir belediyeleri tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine, büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemenin, büyükşehir belediyelerinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında olduğuna dair hükmün, büyükşehir belediyeleri tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine münhasır olduğu, bahsi geçen kanunun 27. maddesine dayanılarak Meclis kararıyla, (12 metre ve üzeri yollar ile bu yollar üzerinde bulunan meydan saha ve alanların) büyükşehir belediyelerinin sorumluluk alanına alınan yerlere ilişkin ruhsat verme yetkisini kapsamadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi …. Sk. No:…adresinde faaliyet gösteren … Büfenin, … günlü Yenimahalle Belediye Başkanlığından verilmiş ruhsat ile işletilmekte iken, davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı Encümenin … günlü, … sayılı kararıyla davalı idareden izin ve ruhsat alınmadan işletildiğinden bahisle, davacıya 1608 sayılı Kanunun 1.maddesi uyarınca ….TL idari para cezası verilmesine ve büfenin kaldırılması için 10 gün süre verilmesine, bu süre sonunda kaldırılmadığı veya gerekli ruhsat alınmadığı takdirde büfenin mühürlenerek faaliyetten men’ine ilişkin işlemin tesis edilmesi üzerine bu işlemlerin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
23/07/2004 günlü, 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun (dava konusu işlemin yapıldığı tarihteki haliyle) “Büyükşehir Belediyesinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları” başlıklı 7. madddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde; “Büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemek.”; g) bendinde ” Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek” büyükşehir belediyelerinin görev ve sorumlulukları arasında sayılmış, aynı maddenin 2. fıkrasında ise; “…İlçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır: a) Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak…. c) Sıhhî işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.” hükmüne, “Belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon” başlıklı 27. maddesinde; “Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir.” hükmüne, 28. maddesinde, “Belediye Kanunu ve diğer ilgili Kanunların bu kanuna aykırı olmayan hükümleri ilgisine göre büyükşehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanunun 3. maddesinde ise; “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatını vermeye aşağıdaki merciler yetkilidir: a) Belediye hudutları ve mücavir alan dışında kalan işyerleri ve işletmelere il özel idareleri. b) Belediye hudutları ile mücavir alan içinde kalan tüm işyerleri ve işletmelere belediyeler, c) Belediye hudutları ve mücavir alan içinde kalan işyeri ve işletmelerden büyükşehir belediyesi olan yerlerde; ca) 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhi müesseseler için büyükşehir belediye başkanlığı, cb) Sıhhi ve sair işletmeler için ise büyükşehir belediyesi içinde kalan diğer belediye başkanlıkları.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından işletilen, Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, …. Sokak, No:…adresinde faaliyet gösteren büfeye (… Büfe), Yenimahalle Belediye Başkanlığınca 03/06/2013 günlü işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlendiği, … Büyükşehir Belediye Başkanlığı yetkililerince … günü yapılan kontrolde büyükşehirin yetki ve tasarrufu altında bulunan adreste … Büyükşehir Belediye Başkanlığından herhangi bir ruhsat, izin ve görüş alınmadan meşrubat büfesi konularak usulsüz bir şekilde faaliyet gösterildiğinden bahisle tespit tutanağı düzenlendiği ve 1608 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca …TL idari para cezası verilmesine, büfenin kaldırılması için 10 gün süre verilmesine, gerekli ruhsatın alınmaması halinde büfenin mühürlenerek faaliyetten men’ine ve büfenin kaldırılarak emanete alınmasına, masraflarının muhatabından tahsiline ilişkin … Büyükşehir Belediye Encümeninin … günlü, … sayılı kararının alındığı, bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
23/07/2004 günlü, 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde; “büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemek” büyükşehir belediyelerinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayıldığı, ancak anılan hükmün büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine münhasır olduğu, Büyükşehir Belediye Meclisinin … günlü, … sayılı kararıyla büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanına alınan 12 metre ve üzeri yollar ile bu yollar üzerinde bulunan meydan, saha ve alanlara ilişkin verilen yetkinin anılan kanunun 7. maddesinin (g) fıkrası uyarınca ” Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek” ile sınırlı olduğu, ruhsat verme yetkisini kapsamadığı sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, Mahkemece 5216 sayılı yasa ile 3572 sayılı yasa hükümlerinin çelişmesi halinde uygulanacak yasa hükmünden hareketle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, dava konusu işlemin, yukarıda aktarılan gerekçeyle iptali gerektiğinden, temyize konu kararda sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. …İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…., K:…. sayılı kararın yukarıdaki gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/01/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Dava; Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, … Mahallesi, …. Sokak, No:… adresinde davacı tarafından işletilen işyerinin ruhsat alınmadan faaliyet gösterdiğinden bahisle 1608 sayılı Kanunun 1. maddesi uyarınca … TL idari para cezası verilmesine ve büfenin kaldırılması için 10 gün süre tanınarak, bu süreyi takiben kaldırılmadığı veya gerekli ruhsat alınmadığı takdirde büfenin mühürlenerek faaliyetten men’ine ilişkin büyükşehir belediye encümeninin … günlü … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin 1. fıkrasının d bendinde “Büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemek….” g) bendinde “Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek” büyükşehir belediyelerinin görev ve sorumlulukları arasında sayılmış, aynı Kanunun belediyeler arası hizmet ilişkileri ve koordinasyon başlıklı 27. maddesi 1. fıkrası: “Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyeleri arasında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilâf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir.” hükmü 2. fıkrasında ise: “Yeni kurulan büyükşehir belediyelerinde meydan, bulvar, cadde, yol, sokak, park, spor ve kültürel tesislerin büyükşehir belediyesi ile büyükşehir kapsamındaki diğer belediyeler arasında dağılımına ilişkin esaslar büyükşehir belediye meclisi tarafından belirlenir.” hükmü yer almıştır.
Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 27. Maddesi uyarınca verilen yetkiye dayanılarak alınan … Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … günlü, … sayılı kararı ile; ” büyükşehir dahilindeki en az üç şeritli karayolu ve karayolu yapısı ile bu yollar üzerindeki meydanlar, alt ve üst geçitleri dahil bunların tabi eklentileri olan yaya yollarını ve bunlar üzerindeki çeşitli tesisleri ifade ettiğine ilişkin tanım esas alınarak TSE ve KGM uygulanmakta olan yol genişlik ölçüm ve şerit genişlikleri gözetilerek; meydan, bulvar, cadde, anayol ve sokakların, yol genişliği + yaya yolu = 12 metre ve üzerindeki tesis, müştemilat, bitki ve ağaçların 4650 sayılı yasa ile değişik 2942 sayılı kanunla, 2981, 3290, 3366 sayılı yasa hükümlerine göre kamulaştırılmasına ve bu yolların Ankara Büyükşehir Belediyesi yolları olduğuna, bunun altındaki yolların ise ilçe belediyelerine bırakılmasına ilişkin Hukuk ve Tarifeler Komisyonu raporu oylanarak oy çokluğu ile kabul edilmiştir” kararı alınmıştır.
Dosyadaki bilgi ve belgeler ile yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; Büyükşehir belediyesinin kendi sorumluluğundaki yerlere ruhsat vermek ve denetlemekle yükümlü olduğu, anlaşılmaktadır. … Büyükşehir Belediye Meclisinin … günlü … sayılı kararında “meydan, bulvar, cadde, anayol ve sokakların, yol genişliği + yaya yolu = 12 metre ve üzerindeki alanlarda” bulunan işyerlerinin de büyükşehir belediyesinin sorumluluğu ve yetki alanında kaldığı belirtildiğinden ve dava konusu büfenin bulunduğu caddenin 12 metrenin üzerinde olduğu dosyadaki bilgilerden anlaşıldığından davaya konu edilen işlemin … Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından tesisinde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenlerle temyize konu kararın bozulması gerektiği oyuyla, gerekçeli onanmasına dair çoğunluk kararına katılmıyoruz.