Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2022/1759 E.  ,  2023/271 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/1759
Karar No : 2023/271

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
2- …
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : … Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapan davacı, başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile 28/10/2010 günlü, 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” düzenlemesinin iptali istemiyle dava açmıştır.

YARGILAMA SÜRECİ :
Danıştay Beşinci Dairesinin 22/06/2020 günlü, E:2016/11576, K:2020/2455 sayılı kararıyla;
Dava konusu Yönetmelik hükmü yönünden;
3201 sayılı Kanun’un Ek 28. maddesiyle idareye tanınan yönetmelikle düzenleme yapma yetkisi çerçevesinde hazırlanan Yönetmelik’in dava konusu olan 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” hükmünde tercihlerin alınmasına ilişkin hususların belirlendiği ve söz konusu düzenlemede, dayanağı Kanun maddesine aykırılık oluşturacak herhangi bir hususa yer verilmediği;
Dava konusu Yönetmelik’in 16. maddesi ile ikinci bölgede görev yapan personele görev süresini tamamlamadığı takdirde yine bu bölgeler arasından tercih yapma hakkı tanınarak Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nde belirlenen zorunlu ikinci bölge görevinin yerine getirilmesinin aksamamasının sağlandığı, bu nedenle anılan maddede hukuka aykırılık bulunmadığı;
Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin işlem yönünden;
Dosyadaki belgelerden, davacının tercih ettiği birime puanının yetmediği, yerleştirmeme işleminin Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/11/2021 günlü, E:2021/676, K:2021/2394 sayılı kararıyla söz konusu kararın bozulmasına hükmedilmiştir.

DAVACININ İDDİALARI :Davacı tarafından; … Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in Geçici 1. maddesi kapsamında 05/03/2011 tarihinde yapılan sınav sonrasında yargı kararlarının yerine getirilmesi amacına dönük olarak yapılan üçüncü yerleştirmelerde kendisine Yönetmelik’in 16. maddesinde belirtildiği üzere ikinci bölgede yer alan 23 il ile sınırlı olarak tercihte bulunma hakkı tanındığı, ancak 61,8 yerleştirme puanı ile tercihte bulunduğu ikinci bölge iller arasında başpolis memurluğuna yerleşemediği, oysa birinci bölgede kendisinden daha düşük puana sahip kişilerin başpolis memuru kadrosuna atandığından dava konusu işlem ve dayanağı Yönetmelik düzenlemesinin eşitlik ilkesi ile hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI : Davalı … Bakanlığı ve … Müdürlüğü tarafından; Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in iptali istenen 16. maddesi uyarınca davacının tercih ettiği iller arasında en düşük 63,2 puanla yerleştirme yapıldığı, ancak davacının puanının 61,8 olduğu, yarışmaya dayalı bir sınav sonucu başarılı personelin tercihleri doğrultusunda atanabilmesi için kontenjan sayısı belirlenmesinin zorunlu olduğu, dolayısıyla iptali istenen Yönetmelik maddesinin hukuka uygun olduğu, Yönetmelik’in Geçici 1. maddesinin iptali üzerine başpolis memurluğu sınav ve yerleştirme sonuçlarının iptali yolundaki yargı kararlarının uygulanması kapsamında 17/09/2014 günlü, 57 nolu Emniyet Genel Müdürlüğü Genelgesi’nde belirlenen kriterler çerçevesinde yeniden tercihler alınarak yapılan (üçüncü) yerleştirmelerde davacının yerleşme puanının yeterli olmaması nedeniyle başpolis memurluğuna atanmamasına ilişkin işlemin de hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyularak dava konusu bireysel işlem ile Yönetmelik düzenlemesinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : … Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapan davacı tarafından, başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile 28/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” cümlesinin iptali istemi ile açılmıştır.
Davacı tarafından, başpolis memurluğu sınav sonucunun il bazında değil ülke genelinde değerlendirilmesi gerektiği, birinci bölgede yer alan iller arasından tercih yapma hakkı tanınsaydı sınavdan aldığı puanın yeterli olacağı ve başpolis memuru olarak yerleştirilmesinin mümkün olacağı ileri sürülmüştür.
Dosyanın incelenmesinden Danıştay 5. Dairesinin 22/06/2022 tarih ve E.2016/11576,K.2020/2455 sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, bu kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/11/2021 tarih ve E.2021/676,K.2021/2394 sayılı kararıyla, davanın reddi yolundaki Daire kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle Danıştay 5. Dairesinin söz konusu kararının bozulmasına karar verildiği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, temyiz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen kararlara uyulmasının zorunlu olduğu anlaşıldığından, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bozma gerekçesi gözetilerek dosyanın incelenmesine geçildi.
Polis memuru olarak görev yapan davacı, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun ek 28. maddesine dayanılarak çıkarılan ve 28/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin geçici 1. maddesi uyarınca 05/03/2011 tarihinde yapılan başpolis memurluğu yazılı sınavına katıldığı, anılan geçici 1. maddenin, Danıştay 12. Dairesinin 16/04/2014 tarih ve E:2011/4973, K:2014/2764 sayılı kararı ile, “Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik ile ilke olarak başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atamalarda puan sıralamasına göre ülke çapında atama yapılması kurala bağlanmışken geçici 1. madde ile başpolis memuru kontenjanı tespit edilirken atanılacak birime göre sayı belirlenmesi sonucu iller bazında atama yapılmasını sağlayan bir kural konulduğu ve ülke çapında yapılan değerlendirme sonucu oluşturulacak sıralamada daha üstte yer alan ve yüksek puana sahip olan adayın yerleşememesine karşın, daha alt sırada ve daha düşük puana sahip olan başka adayın başpolis memurluğuna yükseltilmesine imkan tanınmasının başpolis memurluğuna atanacak adaylar arasında eşitsizlik meydana getireceği gerekçesiyle Geçici 1. maddenin iptaline karar verildiği, aynı Dairenin 30/04/2014 tarih ve E:2011/4396, K:2014/3166 sayılı kararıyla, “geçici 1. maddenin iptal edilmiş olması nedeniyle bu maddeye dayalı olarak yapılan yerleştirmelerin hukuki dayanağının kalmadığı; ancak iptal kararında belirtilen gerekçeler ve iptal sonucu oluşan hukuki durum dikkate alınmak suretiyle Yönetmeliğin 16. ve 20. maddesinde belirtilen atamaların, başarı sırasına göre birinci sıradaki adaydan başlamak üzere adayların tercihleri dikkate alınarak yapılacağı yolundaki esaslar çerçevesinde başpolis memurluğu kadrosuna atama yapılabilmesi amacıyla yeniden yerleştirme işlemi tesis edileceği” gerekçesiyle iptaline karar verildiği, söz konusu iptal kararlarının uygulanması amacıyla davalı idarece yürürlüğe konulan 17/09/2014 tarih ve 57 sayılı Genelgede; iptal kararları doğrultusunda başpolis memurluğuna yapılan yerleştirme ve atamaların iptal edilerek, Yönetmeliğin 17. maddesine göre “en az 10 yıl fiilen görev yapmış veya 35 yaşından gün almış polis memurları” ve Yönetmeliğin 18. maddesine göre “24 yıl ve üzeri fiili hizmet süresi bulunan polis memurları” için ayrı ayrı oluşturulan yerleştirme sıralamasına göre belirlenen listeler doğrultusunda personelin tercihleri alınmak suretiyle, ülke genelinde yeni bir yerleştirme işleminin yapılması gerektiği belirtilerek, yapılacak yerleştirmelerde dikkate alınacak hususların çerçevesinin belirlendiği, bu kapsamda davacının sadece 2. Hizmet bölgesinde bulunan 10 ili tercih edebildiği, davacının tercih ettiği iller arasında en düşük 63,20 puan ile Şırnak iline yerleştirme yapılabildiği, davacının başpolis memurluğu sınav puanının 61,80 olması ve aldığı puanın tercih ettiği yerler açısından yetersiz kalması nedeniyle tercihlerine yerleşemediği, bunun üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununda 16/06/2010 tarih ve 5997 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmış, anılan Kanun’un 2. maddesiyle 3201 sayılı Kanun’un 13. maddesine kıdemli başpolis memuru ve başpolis memuru adı altında iki görev unvanı eklenmiş, 5. maddesiyle eklenen ek 28. maddede ise, “Emniyet Genel Müdürlüğünce, ihtiyaç duyulması halinde aşağıda belirtilen kriterlere göre seçilecek en az on yıl fiilen görev yapmış veya 35 yaşından gün almış polis memurları arasından başpolis memuru kadrolarına, başpolis memuru olarak fiilen altı yıl görev yapmış olanlar arasından ise kıdemli başpolis memuru kadrolarına atama yapılabilir. Başpolis ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların birimlere ve branşlara göre sayısı Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.
Başpolis memurluğu ve kıdemli başpolis memurluğuna atanacakların seçiminde; meslek kıdemi, eğitim düzeyi, personelin yöneticilik özelliğine ilişkin amirlerinin değerlendirmesi, performans değerlendirme puanı adli ve idari cezalar ile yazılı sınav sonuçları esas alınır.
Emniyet Genel Müdürlüğünce, ayrıca her yıl ihtiyaç olarak tespit olunan başpolis memurluğu sayısının % 20’sine kadarı 24 yıl ve üzeri fiili hizmet süresi bulunan polis memurları için ayrılır. Bu sayıya göre belirlenecek polis memurları, yönetmelikte belirlenen başvuru şartları, kendi aralarında düzenlenecek yazılı sınav ve diğer kriterler esas alınarak yapılacak sıralamaya göre başpolis memurluğuna atanır.
Kıdemli başpolis memuru, başpolis memuru ve polis memurunun; başpolis memuru ise polis memurunun hiyerarşik üstüdür.
Başpolis memuru ve kıdemli başpolis memurları hakkında, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilmeyen hususlarda polis memurları hakkındaki hükümler uygulanır.
Başpolis ve kıdemli başpolis memurluğuna atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru ve değerlendirme, uygulanacak yazılı sınav, başarı sırasının tespiti, verilecek eğitimler, atanma ve bunlara ilişkin diğer esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
3201 sayılı Kanun’un ek 28. maddesine dayanılarak yürürlüğe konulan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik ile başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru, değerlendirme, yapılacak sınavlar, verilecek eğitimler ile atanmalarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, anılan Yönetmeliğin “Tercihlerin alınması” başlıklı 16. maddesinde, “Adayların tercihleri 6/8/1992 tarihli ve 92/3393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 7 nci, 34 üncü ve 35 inci maddelerine göre alınır. İkinci bölge birimlerde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” kuralına yer verilmiştir.
26/10/2018 tarih ve 30577 sayılı resmi gazetede yayımlanan 7148 sayılı kanunun ikinci maddesi ile 3201 sayılı Kanunun Ek 28 inci maddesi yürürlükten kaldırılarak 26/10/2018 tarihinden itibaren başpolis alımının sonlandırıldığı anlaşılmıştır.
28/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” cümlesinin incelenmesi;
Dava konusu Yönetmelikte ilke olarak başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atamalarda puan sıralamasına göre ülke çapında atama yapılması kurala bağlanmışken, uyuşmazlık konusu 16. maddenin son cümlesinde, ikinci bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanların, birinci bölgedeki birimleri tercih edemeyecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu düzenlemenin, ülke çapında yapılan değerlendirme sonucu oluşturulacak sıralamada daha üstte yer alan ve yüksek puana sahip olan adayın yerleşememesine karşın, daha alt sırada ve daha düşük puana sahip olan başka bir adayın başpolis memurluğuna yükseltilmesine imkan tanıdığı, hiyerarşinin asıl olduğu polislik mesleğinin niteliği göz önüne alındığında düşük puanlı olup başpolisliğe yükselen personelin, daha yüksek puan aldığı halde 16. madde uygulaması nedeniyle yükselemeyen personelin amiri konumuna gelmesine yol açacağı, bu durumun da, sözü edilen başpolis memurluğuna atanacak adaylar arasında eşitsizlik meydana getireceği gibi hakkaniyete de aykırı uygulamalara neden olacağı sonucuna varıldığından dava konusu Yönetmelik maddesinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi yönünden;
Yukarıda hukuka aykırılığı tespit edilen Yönetmelik hükmü uyarınca birinci bölge iller arasından tercihte bulunamayan davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin işlemde de hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Öte yandan bu durum, davacının doğrudan başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmesi sonucunu doğurmayacak olup, idarenin yargı kararına uygun şekilde alacağı tercihlerden sonra yeniden yerleştirme yapması gerektiği açıktır.
Açıklanan nedenlerle;
1.8/10/2010 tarih ve 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” cümlesinin iptaline,
2.Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işleminin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. 06/06/2022

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Beşinci Dairesinin 05/04/2022 günlü, E:2022/4881, K:2022/1733 sayılı kararıyla Dairemize gönderilen dosyada, Danıştay Beşinci Dairesinin 22/06/2020 günlü, E:2016/11576, K:2020/2455 sayılı kararının Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/11/2021 günlü, E:2021/676, K:2021/2394 sayılı kararıyla bozulması üzerine, 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine göre Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması halinde ısrar hakkı tanınmadığından, bozma kararına uyularak Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği düşünüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Polis memuru olarak görev yapan davacı, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun Ek 28. maddesine dayanılarak çıkarılan ve 28/10/2010 günlü, 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in Geçici 1. maddesi uyarınca 05/03/2011 tarihinde yapılan başpolis memurluğu yazılı sınavına katılmıştır.
Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in Geçici 1. maddesinin Danıştay Onikinci Dairesinin 16/04/2014 günlü, E:2011/4973, K:2014/2764 sayılı kararı ile “Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik ile ilke olarak başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atamalarda puan sıralamasına göre ülke çapında atama yapılması kurala bağlanmışken geçici 1. madde ile başpolis memurluğu rütbesine yükselme için yapılacak ilk sınava yönelik olarak, başpolis memurluğu rütbesine yükselmeye hak kazananların birimler için tespit olunan kontenjan aşılmamak kaydıyla, çalıştıkları birimlerde yükselecekleri düzenlenerek, başpolis memurluğu rütbesine yükselmeye ilişkin esaslara ilk yapılacak sınav yönünden istisna getirildiği ve istisna ile idare tarafından başpolis memuru kontenjanı tespit edilirken atanılacak birime göre sayı belirlenmesi sonucu iller bazında atama yapılmasını sağlayan bir kural konulduğu ve ülke çapında yapılan değerlendirme sonucu oluşturulacak sıralamada daha üstte yer alan ve yüksek puana sahip olan adayın yerleşememesine karşın, daha alt sırada ve daha düşük puana sahip olan başka adayın başpolis memurluğuna yükseltilmesine imkan tanınarak başpolis memurluğuna atanacak adaylar arasında eşitsizlik meydana getireceği; diğer yandan hukuki metinlerde yer alan geçici maddelerin kural olarak, hukuki metinlerin kapsamına girenlerin asıl maddelerle getirilen yeni hukuki durumlara geçiş sürecini (intibakını) düzenlediği, bu kapsamda, yeni bir düzenleme yürürlüğe girinceye kadar geçecek süre içinde yapılacak işlem ve düzenlemeler ile daha önceki düzenlemelerden doğan hakların korunmasına ilişkin hususlar ve benzeri geçiş hükümlerinin geçici maddelerde yer aldığı, söz konusu Yönetmelik ile başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru rütbelerine yükseltilmenin usul ve esasları ayrıntılı olarak düzenlendiğinden dolayı ayrıca geçici maddeyle düzenleme yapılmasını gerektiren bir durumun söz konusu olmadığı” gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir. Anılan madde uyarınca ülke çapında yapılan tüm yerleştirmelerin de aynı Dairenin 30/04/2014 günlü, E:2011/4396, K:2014/3166 sayılı kararıyla “Geçici 1. maddenin iptal edilmiş olması nedeniyle bu maddeye dayalı olarak yapılan yerleştirmelerin hukuki dayanağının kalmadığı; ancak iptal kararında belirtilen gerekçeler ve iptal sonucu oluşan hukuki durum dikkate alınmak suretiyle Yönetmeliğin 16. ve 20. maddesinde belirtilen atamaların, başarı sırasına göre birinci sıradaki adaydan başlamak üzere adayların tercihleri dikkate alınarak yapılacağı yolundaki esaslar çerçevesinde başpolis memurluğu kadrosuna atama yapılabilmesi amacıyla yeniden yerleştirme işlemi tesis edileceği” gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Söz konusu iptal kararlarının uygulanması amacıyla davalı idarece yürürlüğe konulan 17/09/2014 günlü, 57 sayılı Genelge’de, iptal kararları doğrultusunda başpolis memurluğuna yapılan yerleştirme ve atamaların iptal edilerek, Yönetmelik’in 17. maddesine göre “en az 10 yıl fiilen görev yapmış veya 35 yaşından gün almış polis memurları” ve Yönetmelik’in 18. maddesine göre “24 yıl ve üzeri fiili hizmet süresi bulunan polis memurları” için ayrı ayrı oluşturulan yerleştirme sıralamasına göre belirlenen listeler doğrultusunda personelin tercihleri alınmak suretiyle, ülke genelinde yeni bir yerleştirme işleminin yapılması gerektiği belirtilerek, yapılacak yerleştirmelerde dikkate alınacak hususların çerçevesi belirlenmiş ve bu Genelge uyarınca başpolis memurluğuna yerleştirmeler yapılmıştır.
Davacı, başpolis memurluğu sınavında aldığı puanın tercih ettiği yerler açısından yetersiz kalması nedeniyle tercihlerine yerleşememiştir.
Bunun üzerine davacı, başpolis memurluğuna yerleşememesine ilişkin işlem ile Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” düzenlemesinin iptali istemiyle bakılan davayı açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nda 16/06/2010 günlü, 5997 sayılı Kanun ile değişiklik yapılmış, anılan Kanun’un 2. maddesiyle 3201 sayılı Kanun’un 13. maddesine kıdemli başpolis memuru ve başpolis memuru adı altında iki görev unvanı eklenmiş, 5. maddesiyle eklenen Ek 28. maddede ise, “Emniyet Genel Müdürlüğünce, ihtiyaç duyulması halinde aşağıda belirtilen kriterlere göre seçilecek en az on yıl fiilen görev yapmış veya 35 yaşından gün almış polis memurları arasından başpolis memuru kadrolarına, başpolis memuru olarak fiilen altı yıl görev yapmış olanlar arasından ise kıdemli başpolis memuru kadrolarına atama yapılabilir. Başpolis ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların birimlere ve branşlara göre sayısı Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.
Başpolis memurluğu ve kıdemli başpolis memurluğuna atanacakların seçiminde; meslek kıdemi, eğitim düzeyi, personelin yöneticilik özelliğine ilişkin amirlerinin değerlendirmesi, performans değerlendirme puanı adli ve idari cezalar ile yazılı sınav sonuçları esas alınır.
Emniyet Genel Müdürlüğünce, ayrıca her yıl ihtiyaç olarak tespit olunan başpolis memurluğu sayısının % 20’sine kadarı 24 yıl ve üzeri fiili hizmet süresi bulunan polis memurları için ayrılır. Bu sayıya göre belirlenecek polis memurları, yönetmelikte belirlenen başvuru şartları, kendi aralarında düzenlenecek yazılı sınav ve diğer kriterler esas alınarak yapılacak sıralamaya göre başpolis memurluğuna atanır.
Kıdemli başpolis memuru, başpolis memuru ve polis memurunun; başpolis memuru ise polis memurunun hiyerarşik üstüdür.
Başpolis memuru ve kıdemli başpolis memurları hakkında, bu Kanun ve diğer kanunlarda belirtilmeyen hususlarda polis memurları hakkındaki hükümler uygulanır.
Başpolis ve kıdemli başpolis memurluğuna atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru ve değerlendirme, uygulanacak yazılı sınav, başarı sırasının tespiti, verilecek eğitimler, atanma ve bunlara ilişkin diğer esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.” hükümlerine yer verilmiştir.
3201 sayılı Kanun’un Ek 28. maddesine dayanılarak yürürlüğe konulan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik ile başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atanacakların seçiminde aranacak şartlar, başvuru, değerlendirme, yapılacak sınavlar, verilecek eğitimler ile atanmalarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, anılan Yönetmelik’in “Tercihlerin alınması” başlıklı 16. maddesinde, “Adayların tercihleri 6/8/1992 tarihli ve 92/3393 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 7 nci, 34 üncü ve 35 inci maddelerine göre alınır. İkinci bölge birimlerde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
28/10/2010 günlü, 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” düzenlemesinin incelenmesi;
Dava konusu Yönetmelikte ilke olarak başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru kadrolarına atamalarda puan sıralamasına göre ülke çapında atama yapılması kurala bağlanmışken, uyuşmazlık konusu 16. maddenin son cümlesinde, ikinci bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanların, birinci bölgedeki birimleri tercih edemeyecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu düzenlemenin, ülke çapında yapılan değerlendirme sonucu oluşturulacak sıralamada daha üstte yer alan ve yüksek puana sahip olan adayın yerleşememesine karşın, daha alt sırada ve daha düşük puana sahip olan başka bir adayın başpolis memurluğuna yükseltilmesine imkan tanıdığı, hiyerarşinin asıl olduğu polislik mesleğinin niteliği göz önüne alındığında düşük puanlı olup başpolisliğe yükselen personelin, daha yüksek puan aldığı halde 16. madde uygulaması nedeniyle yükselemeyen personelin amiri konumuna gelmesine yol açacağı, bu durumun da, sözü edilen başpolis memurluğuna atanacak adaylar arasında eşitsizlik meydana getireceği gibi hakkaniyete de aykırı uygulamalara neden olacağı sonucuna varıldığından dava konusu Yönetmelik düzenlemesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi yönünden;
Yukarıda hukuka aykırılığı tespit edilen Yönetmelik hükmü uyarınca birinci bölge iller arasından tercihte bulunamayan davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin işlemde de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan bu durum davacının doğrudan başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmesi sonucunu doğurmayacak olup, idarenin yargı kararına uygun şekilde alacağı tercihlerden sonra yeniden yerleştirme yapması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının başpolis memuru kadrosuna yerleştirilmemesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü işlemi ile 28/10/2010 günlü, 27743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Başpolis Memuru ve Kıdemli Başpolis Memuru Rütbelerine Yükselme Esaslarına Dair Yönetmelik’in 16. maddesinde yer alan ”İkinci bölge birimlerinde görev yapanlardan bölgedeki hizmet süresini tamamlamamış olanlar birinci bölgedeki birimleri tercih edemezler.” düzenlemesinin İPTALİNE;
2. Aşağıda dökümü yer alan ….-TL yargılama giderinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, posta giderinden artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
3. İşbu karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine;
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 19/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.