Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/5761 E. , 2022/6818 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/5761
Karar No : 2022/6818
KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1- DAVACILAR : 1- … Gayrimenkul Kiralama İnşaat ve Tic. A.Ş.
2- …
VEKİLİ : Av. …
2- DAVALI : … Valiliği
VEKİLİ : Av. ..
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının dilekçelerde yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemlerinden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Dava; İstanbul ili, Adalar ilçesi, …-… Mahallesinde bulunan … pafta, … ada, … parsel sayılı ve tamamı Hazineye ait 815 m² yüzölçümlü taşınmazın üzerine işyeri (kafe, restoran, havuz ve bahçe) yapılmak suretiyle fuzulen işgalden dolayı, davacılardan 16/09/2012 – 15/09/2017 tarihleri arası dönem için 495.273,44-TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin ve dayanağı … günlü, … sayılı Ecrimisil Kıymet Takdir kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; mahahalinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu doğrultusunda, dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin ve dayanağı komisyon kararının; 266.315,84-TL’lik kısmın iptaline, 228.957,60-TL’lik kısmın reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; İstinaf Mahkemesince alınan ek bilirkişi raporu uyarınca, davacıların istinaf başvurularının reddine, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemlerin 242.691,32-TL’lik kısmının iptaline, 252.582,12-TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacılar tarafından; dava konusu taşınmazın bitişiğinde bulunan şirkete ait taşınmazları 3. kişilere kiraladıkları, anılan taşınmazı fiilen kendilerinin kullanmadığı, mahkemece belirlenen ecrimisil miktarının fahiş olduğu ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının aleyhlerine ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından; ecrimisil bedelinin, taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerden az olmayacak şekilde hesaplanması gerektiğinden, bu husus dikkate alınıp mevzuata uygun olarak takdir edildiği belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının aleyhine olan kısmının bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Adalar ilçesi, …-…Mahallesinde bulunan …pafta, …ada, …parsel sayılı ve tamamı Hazineye ait 815 m² yüzölçümlü taşınmazın üzerine işyeri (kafe, restoran, havuz ve bahçe) yapılmak suretiyle fuzulen işgalden dolayı, davacılardan 16/09/2012 – 15/09/2017 tarihleri arası dönem için 495.273,44-TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin … günlü, …sayılı ecrimisil ihbarnamesinin ve dayanağı … günlü, …sayılı Ecrimisil Kıymet Takdir kararının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmeyeceği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
20/08/2011 tarih ve 28031 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 336 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği’nin 5. maddesinin 3. bendinde ise, ”Hazine taşınmazlarının gerçek veya tüzel kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde; tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde taşınmaz tespit tutanağına dayanılarak bedel tespit komisyonunca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere, tarımsal amaçlı kullanımlar ile belediye ve mücavir alan sınırları dışında gelir getirici unsur taşımayan kullanımlar için taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin yüzde birbuçuğundan; belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve planlı alanlarda tarım dışı kullanımlar için ise taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin yüzde üçünden az olmamak üzere ecrimisil tespit ve takdir edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Uyuşmazlıkta, davalı idare tarafından, ecrimisil kıymet takdir kararında söz konusu taşınmazın bulunduğu yer emlak vergi değerlerinin %5’i belirlendikten sonra bu bedel üzerinden ecrimisil birim değeri tespit edilerek kıymet takdirinin yapıldığı; Mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda ise, emsal nitelikli taşınmazların işgali nedeniyle tahakkuk ettirilen ecrimisil ihbarnamelerine karşı açılan davalarda bilirkişilerce belirlenen ecrimisil bedelleri ile dava konusu taşınmazın değerini etkileyen faktörler değerlendirilerek ecrimisil bedelinin tespit edildiği, İdare Mahkemesince anılan bilirkişi raporu dikkate alınarak işlemlerin kısmen iptaline, kısmen de davanın reddine karar verildiği, taraflarca yapılan istinaf başvusu üzerine Bölge İdare Mahkemesince alınan ek bilirkişi raporu doğrultusunda dava konusu işlemlerin kısmen iptaline, kısmen de davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İşgal nedeniyle alınan bir tazminat olan ecrimisilin tutarının hesaplanmasında; taşınmazın mevkii, kullanım şekli, elde edilen gelir, altyapı, ulaşım kolaylığı, varsa önceki dönem kira ve emsal ecrimisil bedelleri gibi tüm faktörlerin etkili olduğu, ayrıca 336 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği’nin 5. maddesinin 3. fıkrasında yer alan, belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve planlı alanlarda tarım dışı kullanımlar için taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin %3’ünden az olmamak üzere ecrimisil tespit ve takdir edileceği hükmü ile emsal ecrimisil ve kira bedellerinin de dikkate alınması gerektiği kuşkusuzdur.
Bu durumda, dava konusu taşınmazın ecrimisil bedelinin, emsal kira bedellerinin yanında, işyeri (kafe, restoran, havuz ve bahçe) olarak ticari amaçla kullanıldığı, bu nedenle ticari bir getirisinin olduğu da göz önünde bulundurularak, emlak vergisine esas asgari değerinin %3’ünden az olmayacak şekilde belirlenmesi gerektiği, ancak bu hususlar gözetilmeksizin eksik incelemeye dayalı bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle Bölge İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. TARAFLARIN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE,
2. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Anılan Kanun’un 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’a 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. madde uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 22/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.