Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/488 E. , 2023/1022 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/488
Karar No : 2023/1022
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın, iptale ilişkin kısmının dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Eyüp ilçesi, … Mahallesi, … , … , …, … ve … paftalar arasında kalan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 400.000,00 m²’ yüzölçümlü taşınmazın 2.120,00 m²’lik kısmının etrafı duvarla çevrili bahçe yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 31/05/2007-30/05/2012 tarihleri arasındaki dönem için 186.202,45 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin düzenlenen … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu doğrultusunda dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin 138.073,39TL’lik kısmı yönünden işlemin iptaline, 48.128,87’lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, mahkemelerin yerindelik denetimi yapamayacağı, işlemin hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Eyüp ilçesi, … Mahallesi, …, … , … , … ve … paftalar arasında kalan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 400.000,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 2.120,00 m²’lik kısmının etrafı duvarla çevrili bahçe yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle, 31/05/2007-30/05/2012 tarihleri arasındaki dönem için 186.202,45-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin düzenlenen …günlü, …sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, “Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır.” hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; temyize konu mahkeme kararına esas alınan bilirkişi raporunda, emsal taşınmazların kira sözleşmeleri değerlendirilerek dava konusu taşınmazın 2015 yılı için birim değerinin 10,15 TL/m² olacağı tespitinin yapıldığı, bu rakam dikkate alınarak 2007 yılı birim değeri olarak 5,98 TL/m² üzerinden dava konusu dönem için ecrimisilin hesaplandığı görülmüştür.
… İdare Mahkemesinin E:…sayılı (davacısı …) dosyasında; İstanbul ili, Eyüp ilçesinde, …, …, …, … ve … sayılı paftalar arasında kalan 400.000,00 m² yüzölçümlü Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazın 450,00 m²’lik kısmının bahçe ve kulübe yapılmak suretiyle işgali nedeniyle 01/03/2009-16/05/2013 tarihleri arasındaki dönem için 39.937,51 TL istenilmesine ilişkin ecrimisil ihbarnamesine karşı açılan davada, bilirkişi raporunda taşınmazın 2007 yılı birim bedeli olarak 3,12 TL/m² üzerinden yapılan hesap sonucu anılan ihbarnamenin 32.931,76-TL kısmının iptaline, davanın 7.005,75 TL kısmının reddine karar verildiği, anılan kararın Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 09/07/2015 günlü, E:2015/10111, K:2015/ 3255 sayılı kararıyla bozulması üzerine bozmaya uyan mahkemece verilen kararının temyiz edilmesi üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 29/04/2019 günlü, E:2017/577, K:2019/3357 sayılı kararıyla yeniden bozulduğu, bozmaya uyan … İdare Mahkemesince taşınmazın ecrimsil bedelinin 2007 yılı için birim değeri 7,35 TL/m² üzerinden (YDO oranları uygulanarak) hesaplanmak suretiyle verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın Dairemizin 28/04/2021 günlü, E:2021/11714, K:2021/1625 sayılı kararıyla onandığı görülmüştür.
Ecrimisilin işgal nedeniyle kira bedeli kadar alınan bir tazminat olduğu, ecrimisil tutarının hesaplanmasında; taşınmazın, mevkii, kullanım şekli, altyapı, ulaşım kolaylığı, elde edilen gelir ve taşınmazın kullanıcısına katkısı gibi tüm faktörlerin etkili olduğu, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararlarının dikkate alınması gerektiği açıktır.
Bu durumda, yukarıda açıklanan dava konusu taşınmazın da içinde yer aldığı İstanbul ili, Eyüp ilçesinde, …,…, …, …ve … sayılı paftalar arasında kalan, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz üzerindeki işgal nedeniyle açılan davada 2007 yılı için birim değeri olarak 7,35 TL/m² üzerinden hesaplan ecrimisil bedeline ilişkin mahkeme kararının onandığı dikkate alındığında, gerek duyulması halinde bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle 2007 yılı için birim değeri olarak 7,35 TL/m² üzerinden yeniden değerleme oranları uygulanarak dava konusu işgal döneminde davacıdan istenebilecek ecrimisilin belirlenmesi ve buna göre bir karar verilmesi gerekirken, 2007 yıl için ecrimisil birim değeri olarak 5,98 TL/m² üzerinden hesaplanarak hüküm kurulan Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.