Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/4453 E. , 2023/2179 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4453
Karar No : 2023/2179
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … – Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … San. ve Ticaret A. Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Antalya ili, Alanya ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … ada, … ve … parsel sayılı, davalı idareye ait 2.750,00 m² yüzölçümlü taşınmazın, alışveriş merkezi olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle 01/05/2014-07/11/2014 tarihleri arasındaki dönem için 170.120,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile söz konusu ihbarnameye yapılan itirazın reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu uyarınca, dava konusu dönem için davacıdan istenilebilecek ecrimisilin 216.986,11 TL olduğu, 125.000,00 TL’lik kısmın davacı tarafından ödendiği, kalan kısmın 91.986,11 TL olduğu sonucuna varıldığından, dava konusu ecrimisil ihbarnamesi ile istenilen 170.120,00 TL’lik ecrimisilin 78.133,89 TL’lik kısmı yönünden işlemin iptaline, 91.986,11 TL’ye yönelik kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; taşınmaz tespit tutanağında işgal edilen taşınmazın ada, parsel gibi tapu bilgileri ile adres bilgilerinin yer almadığı, işgal edildiği ileri sürülen bölüm veya bölümler için açıklayıcı mahiyette bir bilgiye veya fotoğraf, çizim, kroki ve ölçüm niteliğinde belgeye yer verilmediği, kira sözleşmesinin 26/09/2009 tarihinde sona erdiği ve anılan parsellerin 01/05/2014-07/11/2014 tarihleri arasında fuzulen işgal edildiğinin taşınmaz tespit tutanağı ile tespit edildiği gerekçesiyle 07/11/2014 günlü taşınmaz tespit tutanağının tarihi 30/04/2014 olarak hatalı yazılmak suretiyle tesis edilen 10/11/2014 günlü, 2823 sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile 295,120,00 TL ecrimisil belirlendiği, yapılan ödemeler dikkate alınarak davacıdan 170,120,00 TL ecrimisil istenilmesine karar verilmiş ise de; ecrimisil istenilen dönemde … sayılı parselin davalı idare adına tapuda tescil kaydının bulunmadığı gibi davacı tarafından hangi taşınmazın işgal edildiği usulüne uygun tespit edilmediği gerekçesiyle Mahkeme kararının davanın reddine ilişkin kısımı yönünden davacının istinaf isteminin kabulü ile dava konusu işlemin 91.986,11 TL’lik kısmının iptali isteminin reddi yolundaki bölümünün kaldırılmasına, dava konusu işlemin 78.133,89 TL’lik kısmının iptali yolundaki kısmında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmadığından gerekçesi değiştirilmek suretiyle davalı idarenin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, bilirkişi raporunda taşınmazın asma katına tekabül eden 620,00 m²’lik kısmın ecrimisil hesabına dahil edilmemesinin uygun olmadığı, … sayılı parselin 1986 yılında kamulaştırıldığı, Türk Medeni Kanunu’nun 705. Maddesine göre kamulaştırma hallerinde mülkiyetin tescilden önce kazanılacağının düzenlendiği, taşınmaz üzerindeki yapının da idare tarafından yapıldığı, mülkiyetle ilgili ihtilaf bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Alanya ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … ada, … ve … parsel sayılı davalı idareye ait 2.750,00 m² yüzölçümlü taşınmazın, alışveriş merkezi olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle 01/05/2014-07/11/2014 tarihleri arasındaki dönem için 170.120,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile söz konusu ihbarnameye yapılan itirazın reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 84. maddesinin 2. fıkrasında, “Taşınmazın mahallinde düzenlenecek Taşınmaz Tespit Tutanağında; işgalin başlangıç tarihi, taşınmazın işgale veya kullanıma konu olan yüzölçümü, işgalcileri, kullanım amacı, ecrimisil takdirinde yararlanılabilecek bilgiler ile bilinmesinde yarar görülen diğer bilgilere yer verilir.” hükmü; 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, “Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır.” hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur.” düzenlemesi yer almaktadır.
13/07/2005 günlü, 25874 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinin 6. fıkrasında, 2886 sayılı Yasa’nın 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı öngörülmüştür.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, temyize konu kararda ecrimisil istenilen dönemde 99 sayılı parselin davalı idare adına tapuda tescil kaydının bulunmadığı ve davacı tarafından hangi taşınmazın işgal edildiğinin usule uygun biçimde tespit edilmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiş ise de; 99 sayılı parselin 1986 yılında davalı idarece kamulaştırıldığı, bu işleme karşı açılan davanın 1988 yılında reddedildiği, söz konusu kararın 2011 yılında bozulması üzerine yeniden bakılan davada 2013 yılında davalı idare lehine karar verildiği ve söz konusu kararın 2016 yılında Yargıtay tarafından onandığı; ayrıca dava konusu taşınmazın kiralanmasına ilişkin davacı ile davalı idare arasında 25/06/2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesi bulunduğu ve bu sözleşmenin 26/06/2009 tarihine kadar devam ettiği, kira sözleşmesinin sona ermesinden sonra da davacının kira bedellerini nizasız ödediği, 100 sayılı parselin ise davalı idareye ait olduğunun bilirkişi raporuyla sabit olduğu anlaşıldığından, davalı idarenin taşınmazın maliki olduğu ve ecrimisil istemesinde hukuka aykırılık bulunmadığı açıktır.
Öte yandan, fuzuli şagil olan davacının adres bilgisi, işgal dönemi, işgal edilen alan gibi taşınmazla ilgili bilgilerin yer aldığı 07/11/2014 günlü taşınmaz tespit tutanağında, her ne kadar ada ve parsel bilgisi bulunmamakta ise de adres bilgisinden taşınmazın ada ve parsel bilgilerine ulaşılabileceğinin açık olduğu göz önünde bulundurulduğunda, mevzuata uygun olarak düzenlendiği anlaşılan taşınmaz tespit tutanağında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacıdan ecrimisil istenilebileceği anlaşıldığından, ecrimisil bedeli yönünden; ecrimisil ihbarnamesine konu taşınmazın alışveriş merkezi olarak fuzulen işgali nedeniyle 27/06/2009-31/01/2014 tarihleri arasındaki dönem için 259.106,04 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin 25/02/2014 günlü, 749 sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davada, 01/07/2010 tarihinden itibaren aylık 31.250,00 TL ecrimisil bedeli belirlendiği, bu doğrultuda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık olmadığından bahisle davanın reddi yolunda verilen kararın Dairemizin 25/04/2023 günlü, E:2021/422, K:2023/2178 sayılı kararıyla onandığı göz önünde bulundurulurak, bilirkişilerden ek rapor alınarak 2010 yılı için aylık 31.250,00 TL kira bedelinin dava konusu döneme yeniden değerleme oranları uygulanarak bulunacak bedelden davacının yaptığı ödemeler düşülerek istenilebilecek ecrimisilin ortaya konulması gerektiği açık olup, bu hususlar incelenmeksizin dava konusu işlemin iptali yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 25/04/2023 tarihinde oyçokluğu ile kesin olarak karar verildi.
(X) KARŞI OY :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, takdir ve tespit edilecek ecrimisil isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Türk Medeni Kanunu’nun, tescil başlıklı 705. maddesinde, “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır. ” kuralı yer almaktadır.
Antalya ili, Alanya ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … ada, … ve … parsel sayılı davalı idareye ait 2.750,00 m² yüzölçümlü taşınmazın, alışveriş merkezi olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle 01/05/2014-07/11/2014 tarihleri arasındaki dönem için 170.120,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile söz konusu ihbarnameye yapılan itirazın reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; ecrimisil istenilen … sayılı parseli yönünden kamulaştırma sonrası tapu iptali ve tescilin yapılması istemiyle davalı idare tarafından açılan davada, mahkemenin idare lehine verdiği kararın 2016 yılında Yargıtay tarafından onanmış olmakla birlikte; tapu kayıtlarında … isminde üçüncü bir kişinin malik olarak görüldüğü, idare adına tescil işleminin yaptırılmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; ecrimisil istenilen dönemde … sayılı parselde halen üçüncü bir kişinin tapuda malik olarak görüldüğü, bu nedenle … sayılı parsel yönünden ecrimisil istenilemeyeceği, bölge idare mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının bu gerekçe ile onanması gerektiği oyu ile bu yönünden Daire kararına katılmıyorum.