Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/4371 E. , 2022/4393 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4371
Karar No : 2022/4393
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, … Mahallesi sınırları içerisinde bulunan … ada, … parsel sayılı mülkiyeti Hazine adına kayıtlı taşınmazın 45,00 m²’sinin ücretli açık otopark yapılmak suretiyle davacı tarafından fuzulen işgali nedeniyle 01/12/2005-08/10/2008 tarihleri arasındaki dönem için 8.929,90 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesi ile dayanağı … günlü, … sayılı komisyon kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 30/03/2015 günlü, E:2015/361, K:2015/980 sayılı bozma kararına uyarak verdiği temyize konu kararıyla; keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu doğrultusunda, dava konusu ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin 8.139,71 TL’lik kısmı yönünden davanın reddine, 789,19 TL’lik kısmı yönünden iptaline, dava konusu komisyon kararı yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, büyükşehir belediyelerinin hüküm ve tasarrufu altındaki yol üzeri otoparkların belediye kuruluşu olan davacı tarafından işletilmesinde hukuki bir engel bulunmadığı, fuzuli şagil sayılmamaları gerektiği ileri sürülerek davanın reddine ilişkin kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı şirketin İstanbul ili, Beyoğlu ilçesi, … Mahallesinde bulunan tapuda, … ada, … parsel numaralı 160,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 45,00 m²’sinin ücretli açık otopark yapılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle 01/12/2005-08/10/2008 tarihleri arasındaki dönem için 8.929,90 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesi ile dayanağı … günlü, … sayılı komisyon kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, “Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır.” hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden, temyize konu mahkeme kararına dayanak alınan bilirkişi raporunda; ücretli açık otopark olarak kullanılan İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesinde 1.718,00 m² yüzölçümlü ve 100 araçlık otopark olarak kullanılan taşınmazın fuzulen işgali nedeniyle 08/04/2014-25/09/2014 dönemi için 432.088,37 TL ecrimisil bedeli istenilmesine ilişkin ihbarnamenin iptali için açılan davada … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının emsal alındığı ve bakılan davada dava konusu ecrimisil dönemine uyarlandığı anlaşılmıştır.
Temyize konu mahkeme kararına emsal alınan, İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesinde yer alan, … ada, … parsel nolu Hazineye ait taşınmazın, 1.718,00 metrekaresine otopark yapmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 08/04/2014-25/09/2014 tarihleri arasındaki dönem için düzenlenen ecrimisil ihbarnamesine açılan davada … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı karar, taşınmazın bir önceki dönem işgaline yönelik düzenlenen bilirkişi raporu dikkate alınarak 2014 yılı için belirlenen m² bedeli üzerinden ecrimisil hesaplanması gerektiği gerekçesiyle Danıştay Onuncu Dairesinin 15/11/2017 günlü, E:2016/9760, K:2017/4873 sayılı kararıyla bozulduğu, bozma kararına uyularak verilen ve Danıştay İkinci Dairesinin 22/03/2021 günlü, E:2021/13145, K:2021/754 sayılı kararıyla da onanan, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararında; emsal alınan taşınmazın bir önceki dönemi olan 05/04/2013-07/04/2014 tarihleri arasındaki döneme ilişkin ve Danıştay Onuncu Dairesinin 15/11/2017 günlü, E:2016/9332, K:2017/4872 sayılı kararıyla onanan, Danıştay Onuncu Dairesinin 15/05/2019 günlü, E:2018/2359, K:2019/4036 sayılı kararıyla karar düzelme talebi reddedilerek kesinleşen … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararında, benzer durumdaki emsal taşınmazlar için tahakkuk ettirilen ecrimisil ihbarnamelerine açılan davalar dikkate alınarak Hazineye ait arsa vasıflı 1.718,00 m² ‘lik taşıhmazın açık ücretli otopark olarak işgali nedeniyle 2014 yılı için m² birim bedeli olarak 257,95 TL/m² üzerinden hesaplama yapılarak ecrimisil bedelinin belirlendiği görülmüştür.
Bu durumda, mahkeme kararına dayanak alınan bilirkişi raporuna göre 45,00 m²’lik 2 araç kapasiteli taşınmazın işgali nedeniyle 2014 yılı için yıllık 14.600,00 TL’nin dava konusu döneme uyarlanarak belirlenen ecrimisil bedelinin; emsal alınan taşınmazla ilgili açılan davalardaki yargılama süreci sonucu kesinleşen 2014 yılı için ecrimisil birim m² bedeli olan 257,95 TL/m²’nin dava konusu döneme uyarlanmak suretiyle belirlenmesi gerektiği açık olup, bu hususta İdare Mahkemesince gerekirse ek bilirkişi raporu alınarak yukarıda açıklanan ve kesinleşen birim m² bedeli dikkate alınmak suretiyle yapılacak hesaplama sonucuna uyuşmazlıkla ilgili yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, ecrimisil düzeltme ihbarnamesi yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/09/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
… İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunduğundan, davacının temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.