Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/415 E. , 2023/2181 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/415
Karar No : 2023/2181
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnş. Mot. Araç Tur. Mad. Pet. Ürün. İth. İhr.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Antalya ili, Aksu ilçesi, … Köyünde … ada … parselde bulunan Hazineye ait taşınmazın 522,00 m²’si üzerine 19/07/2003 tarihinden sonra lunapark yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle muhdesat yönünden 83.030,82 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile itiraz üzerine 01/03/2012-16/09/2013 tarihleri arasındaki dönem için düzenlenen ve davacıdan 30.284,29 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; muhdesatların üzerinde yer aldığı taşınmazdan daha önce ecrimisil istenilmiş ise, istenilen ecrimisil ve dönemi çıkarıldıktan sonra istenmeyen yer ve dönem için işgalli taşınmazın muhdesatlı kullanımı ile birlikte değerlendirilerek işgal amacı, kullanım şekli, işgalden elde edilmesi muhtemel gelir ve emsal kullanımlar dikkate alınmak suretiyle ecrimisil belirlemesi yoluna gidilmesi gerekirken, mükerrerliğe neden olunacak şekilde ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, önceki yıllara ilişkin düzenlenen ecrimisil ihbarnamelerinin taşınmazın zeminine ilişkin olduğu, geçmişte muhdesat yönünden ecrimisil istenilmediği, işlemlerin hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Aksu ilçesi, … Köyünde … ada … parselde bulunan Hazineye ait taşınmazın 522,00 m²’si üzerine 19/07/2003 tarihinden sonra lunapark yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle muhdesat yönünden 83.030,82 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile itiraz üzerine 01/03/2012-16/09/2013 tarihleri arasındaki dönem için düzenlenen ve davacıdan 30.284,29 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 03/07/2003 tarihinde yürürlüğe giren 5. maddesinde, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra Hazineye ait taşınmazlar üzerinde yapılan her türlü yapı ve tesisler, başka bir işleme gerek kalmaksızın Hazineye intikal eder.” kuralı bulunmaktadır.
20/08/2011 günlü, 28031 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 336 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliği’nin 5. maddesinin 13. fıkrasında; “03/07/2003 tarihli ve 4916 sayılı Çeşitli Kanunlarda ve Maliye Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği 19/07/2003 tarihinden sonra Hazine taşınmazları üzerinde yapılan yasal olmayan her türlü yapı ve tesisler (takılıp-sökülebilir nitelikli olanlar hariç), başka bir işleme gerek kalmaksızın Hazineye intikal edeceğinden; bu nitelikteki işgaller için ecrimisil, zeminle birlikte muhdesat da dikkate alınarak tespit ve takdir edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; Hazineye ait taşınmazın 522,00 m²’si üzerine 19/07/2003 tarihinden sonra lunapark şeklinde muhdesat yapılmak suretiyle işgali nedeniyle 01/03/2012-16/09/2013 tarihleri arasındaki dönem için muhdesat yönünden 30.284,29 TL ecrimisil istenilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, yukarıda belirtilen 4706 sayılı Kanun’un 5. maddesinin son fıkrası uygulaması kapsamında, Hazineye intikal eden muhdesat için geçmiş dönemlere mahsus ayrıca ecrimisil tahakkuk ettirilmesinden doğmuştur.
Mahkemece, belirtilen dönemlerde davacı şirket tarafından lunapark yapılmak suretiyle işgal edildiği belirlenen yere ilişkin olarak daha önce de ecrimisil tahakkuk ettirilip ettirilmediği araştırılarak mükerrerliğe neden olunacak şekilde ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı belirtilmiş ise de; dava dosyasında yer alan ve dava konusu dönemi de kapsar mahiyette düzenlenen ecrimisil ihbarnamelerinde ve kıymet takdir kararlarında, söz konusu taşınmazın işgal şekli olarak lunaparkın da sayıldığı; ancak kıymet takdir kararlarında taşınmazın yalnızca zemini için ecrimisil hesaplandığı, zemin bedeli dışında muhdesat için ayrı bir hesaplama yapılmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, 4706 sayılı Kanun’la işgal edilen Hazine taşınmazlarının üzerindeki 19/07/2003 tarihinden sonra yapılan muhdesatın mülkiyeti Hazineye intikal edeceğinden, 01/03/2012-16/09/2013 tarihleri arası dönem için zemin üzerindeki her türlü yapı ve tesisler (takılıp-sökülebilir nitelikli olanlar hariç) için ayrıca ecrimisil tahakkuk ettirilebileceği, bu durumun mükerrerlik sonucunu doğurmayacağı açık olup, mükerrerlik arzettiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu taşınmaza komşu olan ve oteller bölgesinde yer alan taşınmazın fuzulen işgali nedeniyle 27/09/2014-21/08/2015 tarihleri arasındaki dönem için 613.737,32 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle Antalya 3. İdare Mahkemesinde açılan davada muhdesatlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının Mimarlık Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ’e göre 5. Sınıf C grubu yapılara dahil olan 5 yıldızlı oteller ve tatil köyleri için belirlenen bedelin %3’ü dikkate alınmak suretiyle 2014 yılı için 48,00 TL/m², 2015 yılı için 51,30 TL/m² birim bedelleri esas alınarak verilen karara yapılan istinaf başvurusunun ise … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği, anılan kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İkinci Dairesinin 04/04/2023 günlü, E:2022/3099, 2023/1755 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmesi nedeniyle taşınmazın ecrimisil birim bedelinin ortaya çıktığı göz önünde bulundurulduğunda, yukarıda belirtilen Mahkeme kararı dikkate alınarak ve gerek duyulması halinde bilirkişilerden ek rapor alınarak, yargı kararıyla ortaya çıkan birim bedeller dava konusu döneme uyarlanmak suretiyle karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.