Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/3966 E. , 2023/201 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3966
Karar No : 2023/201
TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1-… Yatırım İnşaat A.Ş.
2- … İnşaat Turizm Madencilik Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi A.Ş.
3- … İnşaat Taahhüt Mühendislik Ltd. Şti.
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parselde kayıtlı … Sokak, No:… adresinde bulunan … AVM ve Ticaret Merkezinde yer alan … nolu bağımsız bölüm için Karşıyaka Belediye Başkanlığı tarafından … Ticaret Merkezi A.Ş adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesine ilişkin 25/03/2014 günlü işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, mevzuat uyarınca umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa kat maliklerinin oy çokluğu ile alınması gerektiği, bunun dışında sıhhi işyerlerinin ruhsatlandırılmasında İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’te belirtilen genel şartların ve sıra sınıflarına ve özelliklerine göre Ek 1’de belirtilen şartların dışında başka bir şart aranamayacağı, sıhhi işyerlerinden olan hipermarketlerin tapuda işyeri olarak görünen bir yerde açılabileceği, mevzuat hükümlerine göre yönetim planı veya kat maliklerinin kararı ile bu konuda bir kısıtlamaya gidilmesinin mümkün olmadığı, … AVM ve Ticaret Merkezinde yer alan … nolu bağımsız bölüm için … Ticaret Merkezi A.Ş’ye işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesine ilişkin 25/03/2014 günlü dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, AVM Merkezi Yönetim Kurulunun … günlü, … sayılı kararı doğrultusunda 20/09/2012 günlü yönetim planında değişiklik yapılarak … nolu işyeri dışında bir bağımsız bölümün market olarak işletilmesinin açıkça yasaklandığı, yönetim planının tüm kat maliklerini, onların cüzi ve külli haleflerini bağlayan sözleşme niteliğinde olduğu, Kat Mülkiyeti Kanunu’na tabi olan dava konusu taşınmaza ilişkin yönetim planınında yer alan hükümlere aykırı kullanımın mümkün olmadığı gibi nedenlerle usul ve yasaya aykırı olan mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parselde kayıtlı … Sokak, No:… adresinde bulunan … AVM ve Ticaret Merkezi Yönetim Kurulu tarafından yapılan 22/02/2013 günlü toplantıda mimari projede market olarak gösterilen yer dışında başka bir bağımsız bölümde bakkaliye, kasap, şarküteri vb.. adlar altında işyeri açılmaması yönünde karar alındığı, 28/11/2013 günlü Yönetim Kurulu toplantısıyla kat malikleri beşte dördünün çoğunluğu sağlanmak suretiyle … AVM ve Ticaret Merkezi Yönetim Planında yapılan değişiklik ile yönetim planına … ada, … parseldeki işyeri olarak geçen bağımsız bölümlerden … nolu işyerinin market alanı olarak şerh edildiği, market alanı olarak gösterilen bu yer dışındaki başka bir bölümde market, bakkaliye, şarküteri, kasap vb. adı altında işyeri açılamayacağı yönünde Ek 31. maddenin getirildiği, … Boya ve Kimyevi Maddeler San. Tic. Ltd. Şti. ile davacı şirket arasında imzalanan 17/02/2014 günlü kira sözleşmesi ile … nolu bağımsız bölümün 10 yıllığına süpermarket olarak kullanılmak üzere davacı şirkete kiralandığı, … AVM ve Ticaret Merkezi Yönetim Kurulu tarafından 17/03/2014 günlü başvuruyla Yönetim Kurulunun … günlü, … sayılı kararının ruhsat başvurularının değerlendirilmesi aşamasında dikkate alınmasının idareden talep edildiği, Karşıyaka Belediye Başkanlığı tarafından … unvanıyla … Ticaret Merkezi adına süpermarket faaliyet konulu … günlü, … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendikten sonra işbu başvuruya Karşıyaka Ruhsat Denetim Müdürlüğünün 26/03/2014 günlü yazısıyla bahse konu Yönetim Kurulu kararının yönetim planına işletilmesi gerektiği yönünde cevap verildiği, Karşıyaka Tapu Müdürlüğüne 19/03/2014 tarihinde yapılan başvuru üzerine yönetim planı değişikliğinin tapuya 26/03/2014 tarihinde tescil edildiği, … AVM ve Ticaret Merkezi bağımsız bölüm maliklerinden olan davacılar tarafından Yönetim Kurulunun … günlü, … sayılı kararıyla yönetim planında yapılan değişiklik ile … nolu bağımsız bölümde yer alan işyeri dışında bir bağımsız bölümün market olarak işletilmesinin açıkça yasaklandığından bahisle … Ticaret Merkezi A.Ş’ye işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesine ilişkin 25/03/2014 günlü işlemin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 3. maddesinde Belediye hudutları ile mücavir alan içinde kalan işyerleri ve işletmelere işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye belediyenin yetkili olduğu belirtildikten sonra; 4. maddesinde yetkili idarenin, iznin verilmesi için yapacağı beyan ve incelemelerde; a) İnsan sağlığına zarar vermemek, b) Çevre kirliliğine yol açmamak, c) Yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak genel kriterlerine göre düzenlenecek yönetmeliği esas alacağı kurala bağlanmıştır.
14/07/2005 günlü, 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilerek 10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyerinde Aranacak Genel Şartlar” başlıklı 5.maddesinde ise; “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri aşağıda belirtilen şartları taşımak zorundadır:
b) 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren gayrimenkullerin, tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri; fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri; imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi işyerlerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alması,
Tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa, kat maliklerinin oy çokluğu ile aldığı kararın bulunması ” düzenlemesine yer verilmiştir.
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun “Kat maliklerinin hakları” başlıklı 15. maddesinde; “Kat malikleri kendilerine ait bağımsız bölümler üzerinde, bu kanunun ilgili hükümleri saklı kalmak şartıyla Medeni Kanun’un maliklere tanıdığı bütün hak ve yetkilere sahiptirler.” hükmüne, “Kat maliklerinin borçları” başlıklı 18. maddesinde, “Kat malikleri, gerek bağımsız bölümlerini, gerek eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler…” hükmüne, “Yasak işler” başlıklı 24. maddesinde; “Ana gayrimenkulün, kütükte mesken, iş veya ticaret yeri olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde hastane, dispanser, klinik, poliklinik, ecza laboratuvarı gibi müesseseler kurulamaz, kat maliklerinin buna aykırı sözleşmeleri hükümsüzdür, dispanser, klinik, poliklinik niteliğinde olmıyan muayenehaneler bu hükmün dışındadır. Ana gayrimenkulün kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve emsali gibi eğlence ve toplantı yerleri ve fırın, lokanta, pastahane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri ve imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi yerler, ancak kat malikleri kurulunun oybirliği ile vereceği kararla açılabilir.” hükmüne, “Yönetim planı” başlıklı 28. maddesinde, “Yönetim planı yönetim tarzını, kullanma maksat ve şeklini yönetici ve denetçilerin alacakları ücreti ve yönetime ait diğer hususları düzenler. Yönetim planı, bütün kat maliklerini bağlıyan bir sözleşme hükmündedir. Yönetim planında hüküm bulunmıyan hallerde, ana gayrimenkulün yönetiminden doğacak anlaşmazlıklar bu kanuna ve genel hükümlere göre karara bağlanır. Yönetim planının değiştirilmesi için bütün kat maliklerinin beşte dördünün oyu şarttır. Kat maliklerinin 33. maddeye göre mahkemeye başvurma hakları saklıdır. Yönetim planı ve bunda yapılan değişiklikler, bütün kat malikleriyle onların külli ve cüzi haleflerini ve yönetici ve denetçileri bağlar. Yönetim planının ve onda sonradan yapılan değişikliklerin tarihi, kat mülkiyeti kütüğünün (Beyanlar) hanesinde gösterilir ve bu değişiklikler yönetim planına bağlanarak kat mülkiyetinin kuruluş belgeleri arasında saklanır.”; 32. maddesinde, “Anagayrimenkul kat malikleri kurulu tarafından, sözleşme, yönetim planı ve kanun hükümleri uyarınca verilecek kararlara göre yönetilir. Bütün kat malikleriyle külli ve cüzi halefleri, yönetici ve denetçiler, kat malikleri kurulunun kararlarına uymakla yükümlüdürler. Anagayrimenkulün kullanılmasından veya yönetiminden dolayı kat malikleri arasında veya bunlarla yönetici ve denetçiler arasında veya denetçilerle yöneticiler arasında çıkan anlaşmazlıklar, kat malikleri kurulunca çözülür ve karara bağlanır. Kat malikleri kurulu kararları (1) den başlayıp sırayla giden sayfa numaraları taşıyan her sayfası noter mühürüyle tasdikli bir deftere yazılarak, toplantıda bulunan bütün kat maliklerince imzalanır; karara aykırı oy verenler bu aykırılığın sebebini belirterek imza koyarlar.” hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri incelendiğinde, ana gayrimenkulün kütükte mesken, iş veya ticaret yeri olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde hastane, dispanser, klinik, poliklinik, ecza laboratuvarı gibi kurulması yasaklanan müesseseler dışında kütükte mesken olarak gösterilen bağımsız bir bölümünde eğlence ve toplantı yerleri, gıda ve beslenme yerleri ve imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi yerlerin ancak kat malikleri kurulunun oybirliği ile vereceği kararla açılabileceği yönünde sınırlamaya gidildiği, tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa kat maliklerinin oy çokluğu ile aldığı kararın bulunması şartının arandığı, bunun dışında sıhhi işyerlerinin ruhsatlandırılmasında İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte belirtilen genel şartların ve sıra sınıflarına ve özelliklerine göre Ek 1’de belirtilen şartların dışında herhangi bir şart aranmamakla birlikte 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 4. maddesinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı taleplerinin değerlendirilmesinde kat mülkiyeti ile ilgili düzenlemelerin de dikkate alınmak suretiyle değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerektiği ve yine Kat Mülkiyeti Kanunu 28. maddesinde yönetim planının bütün kat maliklerini bağlayan bir sözleşme hükmünde olduğu, yönetim planı ve bunda yapılan değişikliklerin bütün kat maliklerini, onların külli ve cüzi haleflerini, yönetici ve denetçileri bağlayacağı yönünde amir hükümler bulunduğu görülmektedir.
Uyuşmazlıkta; davalı idare tarafından savunma dilekçesinde 28/11/2013 günlü yönetim planı değişikliğinin Karşıyaka Tapu Sicil Müdürlüğünce 26/03/2014 tarihinde tescil edildiği, yönetim planı değişikliğinin bu tarihte bağlayıcılık kazandığından bahisle anılan yönetim planı değişikliğinin ruhsat vermeye etkisi olmadığı ileri sürülmüş ise de, … AVM ve Ticaret Merkezi Yönetim Kurulu tarafından … Ticaret Merkezi A.Ş adına ruhsat düzenlenmesi öncesinde 17/03/2014 günlü başvuru ile idareden … günlü, … sayılı Yönetim Kurulu kararının ruhsat başvurularının değerlendirilmesi aşamasında dikkate alınmasının talep edilmiş olduğu, bu husus gözetilmeden idare tarafından … Ticaret Merkezi A.Ş adına … günlü, … sayılı ruhsat düzenlendikten sonra, 26/03/2014 günlü yazıyla hem davacıya anılan Yönetim Kurulu kararının yönetim planına işletilmesi gerektiği bildirilip, hem de Tapu Müdürlüğüne kararın yönetim planına tescil edilip edilmediğinin sorulduğu, ruhsat düzenleme tarihinden sonra Karşıyaka Tapu Müdürlüğünün 27/03/2014 günlü cevabi yazısıyla idareye 19/03/2014 günlü başvuru üzerine yönetim planı değişikliğinin 26/03/2014 tarihinde tapuya tescil edildiğinin bildirildiği görülmektedir.
Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 28. maddesinde yönetim planında sonradan yapılan değişikliklerin tarihinin, kat mülkiyeti kütüğünün beyanlar hanesinde gösterileceği ve bu değişikliklerin yönetim planına bağlanarak kat mülkiyetinin kuruluş belgeleri arasında saklanacağı hüküm altına alınmakla beraber, anılan maddede yönetim planının değiştirilmesi için bütün kat maliklerinin beşte dördünün oyu şartı aranacağı yönünde emredici hüküm dışında, yönetim planı değişikliklerin tescille doğacağı yönünde inşai bir hükme yer verilmediği, dolayısıyla … Ticaret Merkezi A.Ş adına ruhsat düzenlendiği tarihte … AVM ve Ticaret Merkezi Yönetim Kurulunun … günlü, … sayılı kararı doğrultusunda alınmış … nolu bağımsız bölümde bulunan işyeri dışında bir bağımsız bölümün market olarak işletilmesini yasaklar nitelikte geçerli bir yönetim planı değişikliğinin mevcut olduğu, Uyap üzerinden yapılan incelemede işbu yönetim planına karşı açılmış herhangi bir dava kaydına rastlanılmadığı, Kat Mülkiyeti Kanununa göre bütün kat maliklerini bağlayan sözleşme hükmünde olan anılan yönetim planına aykırı olarak işyerinde faaliyette bulunulamayacağı, söz konusu yönetim planının davalı idarenin bilgisi dahiline iptali istenilen ruhsatın düzenlenmesinden önce girdiği hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, … Ticaret Merkezi A.Ş adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmesine ilişkin 25/03/2014 günlü işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki Mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACILARIN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/01/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
İdare Mahkemesi kararı usul ve hukuka uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmadığından, davacıların temyiz isteminin reddi ile davanın reddine ilişkin Mahkeme kararının onanması gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.