Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/3949 E. , 2023/11 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3949
Karar No : 2023/11
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Elektrik Teks. Turz. Tic. ve San. Ltd. Şti.
İSTEMİN KONUSU : .. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Isparta ili, … Mahallesi, … (…) Sokak No:… adresinde davacı Şirket tarafından işletilen işyerinin ruhsatsız olduğundan bahisle ruhsat alınıncaya kadar işyerinin mühürlenmesine ve davacı Şirketin 189,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Isparta Belediye Encümeni’nin … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; işyerinin ruhsatsız olduğu açık olmakla birlikte, davacı tarafından No:8/B ve No:5/A adresindeki işyerleri için ruhsat almaya yönelik gerekli başvuruların yapılmış olduğu, davalı idarece No:5/A adresindeki işyeri için ruhsat düzenlendiği, mevzuat uyarınca bu başvurular gereği 8/B adresinde yer alan uyuşmazlığa konu işyeri için de ruhsat verme ya da vermeme yönünde bir işlem tesis edilmesi gerekirken, bunlar yapılmaksızın, idarenin eksik işlem tesis etmesinden doğan ruhsatsızlık nedeniyle davacı Şirkete ait işyerinin doğrudan kapatılması ve davacı hakkında idari para cezası uygulanmasına yönelik dava konusu işlemde hukuka ve hakkaniyete uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı Şirket tarafından devralınan işyerleri için düzenlenmiş farklı iki ayrı işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunduğu, davacı Şirketin de iki farklı yer için ayrı ayrı işyeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusu yapması gerektiği ve davaya konu işyerinde ruhsatsız faaliyette bulunulduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının işyeri açma ve çalışma ruhsatı almadan faaliyette bulunduğu sabit olduğundan, tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamakta olup, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onyedinci Dairesi tarafından Danıştay Onuncu Dairesine, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; Isparta ili, … Mahallesi, … (…) Sokak, No:… adresinde davacı Şirket tarafından işletilen işyerinin ruhsatsız olduğundan bahisle ruhsat alınıncaya kadar işyerinin mühürlenmesine ve davacı Şirketin 189,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Isparta Belediye Encümeni’nin … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; … isimli şahıs tarafından, Isparta ili, … Mahallesi, … (…) Sokak, No:… adresinde pide salonu, aynı adres … numarada ise pide-ızgara salonu faaliyet konularında aldığı 09/08/2005 tarihli iki farklı işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile faaliyette bulunulduğu, davacı Şirket tarafından 04/12/2012 tarihinde Isparta Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğüne yapılan başvuruda, No:5/A-8/B adresinde faaliyet gösteren … Restoran İşletmesinin devralındığı, bu nedenle Şirket adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinin talep edildiği, bu başvuru üzerine davalı İdarenin No:5/A adresi için pide-ızgara salonu faaliyet konulu … günlü, … sayılı sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendiği, ancak No:8/B adresi için herhangi bir işlem tesis edilmediği, Zabıta Müdürlüğü ekiplerince 03/09/2014 tarihinde No:8/B adresinde yapılan kontrolde, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan faaliyette bulunulduğunun tespit edilmesi üzerine dava konusu kararın alındığı ve bu kararın iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6. maddesinde; yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı, işyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1 ve 2’de yer alan durumlarına uygun formu doldurarak yetkili idareye başvuracakları, bu Yönetmeliğe göre yapılacak her türlü ruhsat başvurusunda, müracaat sahibine başvuruyu kabul eden görevlinin adı, soyadı ve unvanı ile başvurunun yapıldığı tarih ve saati gösteren Örnek 6’da yer alan alındı belgesi verilieceği, ayrıca başvuru ve beyan formu ile ekli evrakın verilmesi sırasında başvuruyu kabul eden görevli tarafından yapılacak ön incelemede tespit edilen noksanlıkların, müracaat sahibine verilen alındı belgesinde gösterileceği ve bu Yönetmelikte belirtilen ruhsatlandırmaya ilişkin sürelerin eksik belgelerin yetkili idareye verilmesi ile başlayacağı düzenlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “İşletmecinin değişmesi ve işyerinin nakli” başlıklı 8. maddesinde de; ruhsatta belirtilen faaliyet konusu, faaliyet alanı ve adresin değişmemesi kaydıyla iş yerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenleneceği, umuma açık istirahat ve eğlence yerleri ile gayrisıhhî müesseseler hariç olmak üzere, sıhhî işyerleri için adresin değişmemesi kaydıyla faaliyet konusunun değiştiği durumlarda ruhsat başvurusunda bulunulması halinde, dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınarak yeni faaliyet konusu ile ilgili şartlar karşılanmak kaydıyla başvuru sahibi adına tekrar ruhsat düzenleneceği belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin “Ruhsatın düzenlenmesi” başlıklı 12. maddesinde ise; sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1’de yer alan başvuru ve beyan formuyla yetkili idareye müracaat edecekleri, başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verileceği, işyeri açma ve çalışma ruhsatı müracaatı sırasında bu Yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeler dışında başka herhangi bir belge istenemeyeceği ve başvuru formundaki beyana göre ruhsat işlemlerinin sonuçlandırılacağı ve ilgilinin beyanına göre tanzim edilen ruhsatın müktesep hak doğurmayacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda düzenlemelerine yer verilen İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik uyarınca, yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılmasına ve çalıştırılmasına hukuken olanak bulunmamakta olup, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı açıktır.
Öte yandan, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine, idare tarafından yukarıda aktarılan düzenlemelerde belirtilen süreç izlenerek, yapılacak ön incelemede başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun ve noksanlıkların bulunmadığının tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilecektir. Bu süreç işletilmeden işlem tesis edilmesi ya da edilmemesi durumunda ise, bu işleme karşı idari veya yargısal yollara başvuru imkanı bulunmakla birlikte, başvuru üzerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeden, işyerinde faaliyette bulunmaya hukuken olanak bulunmamaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta, davacı Şirketin iki ayrı adreste yer alan ve iki ayrı işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan işyerini devralmasından sonra bu iki işyeri için Şirket adına işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine, davalı İdare tarafından No:5/A adresi için işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmiş, No:8/B adresi için ise ruhsat düzenlenmeyerek başvuru zımnen reddedilmiştir. Davacı Şirket tarafından No:8/B adresi için ruhsat verilmemesine rağmen, bu işleme karşı idari veya yargısal yola başvuru yapılmadan, bu adreste ruhsatsız olarak faaliyette bulunulmuştur. İdare Mahkemesi kararında da ifade edildiği üzere dava konusu işleme konu olan No:8/B adresindeki işyerinin ruhsatsız olduğu hususunda ihtilaf bulunmamaktadır.
Bu durumda, yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılmasına ve çalıştırılmasına hukuken olanak bulunmaması, işyeri açma ve çalışma ruhsat talebinde bulunmuş olmanın ruhsat düzenlenmeden, ruhsatsız olarak faaliyette bulunma hakkı tanımaması ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı hususları göz önünde bulundurulduğunda, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerinin ruhsat alınıncaya kadar mühürlenmesine ve davacı Şirketin 189,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu kararda hukuka aykırılık bulunmamakta olup, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.