Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/392 E. , 2023/1372 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/392
Karar No : 2023/1372
KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR:
DAVACI : … Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı (… Kurumu)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçelerde yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemlerinden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan 22.229,47 m² yüzölçümlü Hazineye ait taşınmazın 46,20 m²’lik kısmı üzerine dükkan yapılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle 01/04/2013-31/10/2013 tarihleri arasındaki dönem için 45.290,00 TL ecrimisil istenmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacıdan işgal dönemi için istenebilecek ecrimisil bedeli olarak 45.290,00 TL belirlenmesine ilişkin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından lisanslandırılmış iki kişilik gayrimenkul değerleme uzmanı tarafından düzenlenmiş olan … günlü, … sayılı kira değerlendirme tespitine dair rapor hükme esas alınarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadan karar verilmesinin hukuka uygun olmadığı, kira sözleşmesinin usule uygun feshedilmediği halde fuzuli şagil kabul edildikleri ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından; savunmanın süresinde verilmediği gerekçesiyle vekalet ücretine hükmedilmemesinde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin hukuka ve usule uygun olduğundan bahisle davacının temyiz istemin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davacı tarafından; cevap verilmemiştir
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan 22.229,47 m² yüzölçümlü Hazineye ait taşınmazın 46,20 m²’lik kısmı üzerine dükkan yapılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle 01/04/2013-31/10/2013 tarihleri arasındaki dönem için 45.290,00 TL ecrimisil istenmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması, kiraya verilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi ile ecrimisil ve tahliye işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılan ve 19/6/2007 günlü, 26557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “Bu Yönetmelik’te geçen; b) Bakanlık: Maliye Bakanlığını, ç) Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer: Türk Medenî Kanunu ile diğer kanunlarda Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu belirtilen yerleri, d) Ecrimisil: Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın idarece talep edilen tazminatı, e) Fuzuli şagil (İşgalci): Kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili İdarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişileri, f) Hazine: Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri açısından Devlet tüzel kişiliğinin adını, g) Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmaz: Tapuda Hazine adına tescilli taşınmazları, ğ) Hazine taşınmazı: Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, h) İdare: Merkezde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığını (Millî Emlak Genel Müdürlüğü); illerde çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğünü (millî emlak dairesi başkanlığı veya millî emlak müdürlüğü) ve ilçelerde millî emlak müdürlüğünü yoksa millî emlak şefliğini, ifade eder.” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca ecrimisil bedeline ilişkin işlemlerin millî emlak müdürlüğü tarafından yapılması gerektiğinin belirtildiği, dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin ise Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu tarafından düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar; Hazinenin mülkiyetindeki ecrimisil istenilen taşınmaz Sağlık Bakanlığına tahsis edilmiş ise de; ecrimisil bedelinin tespit ve takdirine ilişkin işlemlerin gerek 2886 sayılı Kanun’da gerekse de bu Kanun’un uygulanması mahiyetinde çıkarılan Yönetmelik uyarınca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğü ve milli emlak müdürlüğünün sorumluluğu altında olduğu, olayda ecrimisil bedelinin milli emlak müdürlüğü tarafından tahakkuk ettirilmesi gerektiği açıktır.
Bu durumda, mülkiyeti Hazineye ait ya da Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlara yönelik ecrimisil tespit ve takdirine ilişkin işlemlerin millî emlak müdürlüğü tarafından yapılması gerekirken, davalı idarece tesis edilen işlemde yetki yönünden hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
3. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
4. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.