Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2021/3900 E.  ,  2023/1007 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/3900
Karar No : 2023/1007

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) :… Turizm Gıda İnşaat ve Temiz Hizm. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:… adresinde içkili lokanta ruhsatı ile faaliyet gösteren davacıya ait işyerinin … günlü ve … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin … günlü … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davalı idare tarafından kira sözleşmesine aykırılıktan kira akdi feshedilmiş ise de; davacı tarafından işyerinde alt kiracı olarak bulunduğu iddia edilen … San. ve Tic. A.Ş. ile … Tic. Ltd. Şti. adlı firmaların bir kaç günlüğüne ürün tanıtımı yapmak amacıyla bulunduğu belirtilmekle, idarece sadece bir defa 20/06/2014 tarihinde denetim yapıldığı, bu denetimde adı geçen firmanın yazar kasa fişi kullandığının dışında herhangi bir personelinin çalıştığı yönünde tespite yer verilmediği, firmanın kendi ürünleri için fiş kullanmasının doğal olduğu, tutanak içeriğinde işyerinde aynı gün davacıya ait elemanların çalışmadığı ve davacı tarafından hizmet sunulmadığına dair bir bilgi bulunmadığı, davacının kendi fatura/fişini kullanmadığına dair bir değerlendirme olmadığı, nitekim mühürleme için gidildiğinde 24/07/2014 tarihinde davacının eleman ve ekipmanı ile faaliyetine devam ettiği, vergi levhası ve aynı tarihe ait fiş örnekleri sunulduğundan mühürleme işlemi tesis edilemediği, yine dava sürecinde de işyerinin davacı şirket tarafından işletilmeye devam ettiği, ayrıca 17/01/2015 günlü noter tespitinde de işyerinde davacının elamanlarının çalıştığı, davacıya ait fiş kullanıldığı, reklam ve ilanlarla levhaların davacı şirkete ait olduğunun görüldüğü, davacının konuya ilişkin uyarılmak suretiyle varsa eksik ve yanlış yaptığı hususu düzeltme imkanı verilmeksizin sadece bir kez ve eksik denetime dayalı olarak tesis edilen ruhsat iptali gibi işyeri için ağır sonuçlar doğuracak işlem tesisinde hakkaniyete ve hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu taşınmazda davacı ile idare arasında 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi gereğince, kafeterya olarak kullanılmak üzere 20/05/2008 kira başlangıç tarihli 9 yıllık kira sözleşmesinin imzalandığı, dava konusu işyerinin davalı idarece pek çok kez denetlendiği, taşınmazda en son yapılan denetimde; … San.ve Tic. A.Ş. ya ait (…), … Tur. Gıd. İşletme ve Tic. Ltd. Şti. ne ait Kafeterya ve … Gıda Tur. ve Rest. Tic. Lim. Şti.’ ne ait işletmeler tarafından işletildiğinin tespit edildiği, bu şirketlerin yazar kasa ile çalıştıkları, ilgili firmanın birçok kez uyarıldığı ve en sonunda davacı şirketin kira sözleşmesi hükümlerine uymadığı için dava konusu işlemin tesis edildiği, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından usul ve yasaya aykırı mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:… adresindeki, … ada, … Pafta … parsel sayılı yerde mülkiyeti İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait olan 900 m2 kullanım alanı olan kafeterya davacı şirket ile davalı idare arasında imzalanan 20/05/2008 günlü kira kontratı ile 9 yıllığına kiralanmış olup, davacı şirket adına düzenlenen … günlü, … sayılı içkili lokanta faaliyet konulu ruhsat ile faaliyet göstermektedir. Davalı idarece yapılan denetimlerde bahse konu taşınmazda bulunan işyerinin başka firmalara alt kiracı olarak kiralandığından bahisle kira akdine muhalefet ettiği gerekçesiyle kira sözleşmesi tek taraflı olarak feshedilmiş olup, buna dayanılarak 07/08/2014 günlü Belediye Başkanlık oluru ile davacıya ait işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edildiği ve 13/08/2014 günlü işlemle de ruhsat iptalinden bahsedilerek İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin Yönetmeliğin 32. maddesi uyarınca işyerinin faaliyetten men edilerek mühürlenmesi ve ruhsat aslının davalı idareye teslimine ilişkin dava konusu işlemin tesis edilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 3. maddesinde, belediye sınırları ile mücavir alan içinde kalan tüm iş yerleri ve işletmelere, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı vermeye belediyelerin yetkili olduğu; 5. maddesinde, iş yeri veya işletme açmak isteyen kişinin, işin özelliğine göre Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak iş yerini düzenledikten sonra ruhsat başvuru formunu doldurarak yetkili idareye ibraz edeceği; bu başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak doldurulduğunun tespiti halinde, iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek kişiye verileceği ve kişinin bu ruhsata dayanarak iş yeri açabileceği kurala bağlanmış; 6. maddesinin 2. fıkrasında ise, “Ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde, 4 üncü maddede belirtilen yönetmelikte öngörülen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde, verilmiş olan ruhsat, ilgili mevzuattaki hükümler çerçevesinde yetkili merci veya mülki idare amirince iptal edilerek işyeri kapatılır ve ilgililer hakkında ayrıca işlem yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in 6. maddesinin 1. fıkrasında, “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. (…) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmüne 13. maddesinde; işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerinin, yetkili idareler tarafından ruhsatın verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde kontrol edileceği, işyerinin bu süre içinde kontrol edilmemesi halinde ruhsatın kesinleşeceği, kontrol görevini yerine getirmeyen yetkili idare görevlileri hakkında kanunî işlem yapılacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hatalarını gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği, verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsat iptal edilerek işyerinin kapatılacağı, ayrıca ilgililerin yalan, yanlış ve yanıltıcı beyanı varsa haklarında kanunî işlem yapılacağı, hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; davalı idare tarafından yapılan denetimlerde bahse konu taşınmazda bulunan işyerinin başka firmalara alt kiracı olarak kiralandığından bahisle kira akdine muhalefet edildiği gerekçesiyle kira sözleşmesinin tek taraflı olarak feshedildiği, buna dayanılarak 07/08/2014 günlü Başkanlık oluru ile davacıya ait işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edildiği; ancak davacıya ait işyerine işyeri açma ve çalışma ruhsatının verildiği tarihte geçerli bir kira sözleşmesinin bulunması ve sözleşme feshinin ise, ruhsatın iptal edilmesini gerektiren sebepler arasında bulunmamakla birlikte İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin Yönetmelik’in 13. maddesinde belirtilen işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesinden sonra yapılacak denetimlerde mevzuata uygun olmayan unsurların ve noksanlıkların tespiti halinde, işyerine bu noksanlık ve hataları gidermesi için bir defaya mahsus olmak üzere onbeş günlük süre verileceği, verilen süre içinde tespit edilen noksanlık ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, ruhsatın iptal edilerek işyerinin kapatılacağı açıkça belirtilmesine karşın mevzuat gereği verilmesi gereken süre verilmeksizin işlem tesis edildiği görülmektedir.
Bu durumda, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin Yönetmelik’ in 13. maddesinde geçen on beş günlük süre verilmeden doğrudan ruhsatının iptal edilmesi işleminde hukuka uyarlık, temyize konu Mahkeme kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.