Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/2303 E. , 2022/6873 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2303
Karar No : 2022/6873
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Emniyet amiri olarak görev yapan davacı tarafından;
1) 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin,
2) 2015 yılı Performans Değerlendirme Formunda, 2. değerlendirme amirince performans değerlendirme puanının 3,17 (iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin kısmının,
3) Bireysel işlemlerin dayanağı olan 04/07/2012 günlü, 28343 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği’nin “Performans değerlendirme puanı” başlıklı 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği’nin Geçici 3. maddesinde; “2012 yılı performans değerlendirme dönemi bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden 45 gün sonraki tarih ile 31/12/2012 tarihleri arasını kapsar” hükmünün getirildiği; oysa aynı Yönetmelikte değerlendirme zamanının 1 Ocak-31 Aralık tarihlerini kapsayacağının belirtildiği, 04/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren ve 4 aylık süreyi kapsayan 2012 değerlendirme döneminin kanun koyucunun iradesine aykırı olduğu; bu sebeple yok hükmünde olduğu, yok hükmünde olan bir düzenleme için zamanaşımından bahsedilemeyeceği; bu sebeple 2012 yılı performans puanının 4,00 olarak takdir edilmesine ilişkin işlemin iptali gerektiği,
2015 yılı Performans Puanına ilişkin olarak ise; birinci değerlendirme amirince performans puanının 5,00 olarak takdir edilmesine karşın, ikinci değerlendirme amirince ortalama 3,17 puanla değerlendirildiği ve 2015 yılı performans puanının 4,09 olarak belirlendiği; geçmiş dönem notlarının çok iyi düzeyde olduğu, birinci ve ikinci değerlendirme amirleri arasındaki puan farkının çok yüksek olduğu; bu durumun idarece izah edilmesi gerektiği, somut bilgi ve belgeye dayanmaksızın, gerekçesiz ve keyfi olarak ikinci değerlendirme amirince belirlenen 3,17 performans puanının iptali gerektiği,
Bireysel işlemlerin dayanağı olan
düzenleyici işlem yönünden ise; Emniyet Teşkilat Kanunu’nda kıdem sırasının tespitinde, bulunulan rütbeye terfi tarihinin esas alındığı; aynı tarihte terfi edenlerden performans puanı yüksek olanların diğerlerine göre kıdemli sayılacağı kuralının getirildiği, Yönetmeliğin 13. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde “Gözlenen performans ortalama düzeyde” ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalama düzeyde olduğunu ifade eder. Bu ölçeğin karşılığı 3 puandır.”
hükmüne yer verildiği, 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinin ise “İyi performans değerlendirme puanı; 3,00 ila 3,99 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır.” hükmüne yer verildiği; her iki maddenin birlikte incelenmesinden 13. maddedeki 3 puan “gözlenen performans ortalama düzeyde” ölçeğinin 18. maddede düzenlenen derecelendirmelerden iyi performans puanına dahil edildiği; kendisine 2. Değerlendirme amirince verilen 3,17 puanın, 18. maddede belirtilen (3,00 – 3,99) “iyi performan puanı” derecelendirmesine konulduğu, aradaki puan farkının idari yargıda gerekçelendirilmesinin mümkün olamayacağı, özet olarak örneğin 4,78 ile 4,55 puanın çok iyi performans puanı olmasına rağmen, kıdem sıralamasında 4,78 puanın daha önde olacağı; dolayısıyla devreleri arasındaki kıdem sıralamasını etkilediği, bu durumun soyut ve bilimsel ölçümlerden uzak olduğu, değerlendirme amirlerine sınırsız ve sorumsuz bir yetki tanıdığı, anılan yetkiye istinaden sürekli olarak aynı puanın takdir edilmesinin memur güvenliği ilkesi ile bağdaşmayacağı, idarenin ortalama düzeyde ölçeğinin somut bilgi ve belge ile gerekçelendirmesinin ortadan kaldırılmasını sağlayacağı ve bu yönüyle yargı denetimi dışına çıkarılacağı ileri sürülerek anılan düzenlemenin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.
DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
1. … Bakanlığının Savunması : Usule ilişkin olarak: dava konusu ile davacı arasında menfaat ilişkisinin olmadığı; bu sebeple davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, esasa ilişkin olarak ise: davacıya 2012 yılı için takdir edilen 4,00 ve 2015 yılı için takdir edilen 4,09 puanlarının “çok iyi” değerlendirme puanları olduğu, mevzuata uygun olarak, doğru, tarafsız, adil ve objektif değerlendirme yapılarak takdir edildiği, anılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
2. … Valiliğinin Savunması : Usule ilişkin olarak: davanın süreaşımı yönünden reddi ayrıca, düzenleyici işlem yönünden de Valiliğin hasım mevkinden çıkarılması gerektiği, esasa ilişkin olarak ise: davacının önceki yıllara ilişkin sicil ve performans puanlarının çok iyi olmasının anılan yılda da çok iyi olacağı anlamına gelmediği, davacıya 2015 yılı için takdir edilen 4,09 puanlarının “çok iyi” değerlendirme puanı olduğu, mevzuata uygun olarak, doğru, tarafsız, adil ve objektif değerlendirme yapılarak takdir edildiği anılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden süre aşımı nedeniyle davanın reddi, düzenleyici işlem ile 2015 yılı performans değerlendirmesinde, ikinci değerlendirme amirince takdir edilen (3.17) puanın iptli istemi yönünden ise davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; emniyet amiri olarak görev yapan davacı tarafından 2015 yılı performans değerlendirmesinde ikinci değerlendirme amirince takdir edilen (3.17) puan ile Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği’nin “Performans değerlendirme puanı” başlıklı 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
İncelenen dava kapsamında; 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinin iptali istenen Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 85. maddesine dayanılarak hazırlanmış olup; anılan madde hükmünde ise; “Emniyet Genel Müdürlüğünün stratejik plan ve hedefleri doğrultusunda, emniyet teşkilatı çalışanlarının iş başarılarının değerlendirilmesine imkan sağlayacak kurum içi bireysel performans değerlendirme sistemi oluşturulur.
Performans değerlendirme sonuçları hizmet gerekleri yanında personelin; başarı, yeterlilik ve ehliyetlerinin tespitinde, performansının geliştirilmesinde, kıdem sırasının tespitinde, rütbe terfiinde, görevde yükselmesinde, asli memurluğa atanmasında, branş işlemlerinde, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve eğitiminde, ödüllendirilmesinde, istihdamında ve görev yeri değişikliğinde kullanılabilir.
Performansın iyileştirilmesi için alınması gerekli görülen tedbirleri görüşerek önerilerde bulunmak üzere, merkezde Performans Değerlendirme Kurulu oluşturulur.
Performans değerlendirmesi yılda en az bir kez yapılır. Değerlendirme sisteminin oluşturulması ve uygulanması, yetersizlik, hizmet içi eğitim, değerlendirme amirleri, haklarında performans değerlendirmesi yapılmayacaklar ve yapılamayanlar, Performans Değerlendirme Kurulunun oluşumu ve çalışmasına ilişkin usul ve esaslar, itiraz başvurusunun yöntemi ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Performans değerlendirme formunda yer alacak performans değerlendirme ölçütleri ile ihtiyaç duyulan bilgiler Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.” kuralına yer verilmiştir
Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği bütün halinde incelendiğinde; İkinci Bölümde “Değerlendirmeye İlişkin Usul ve Esaslar”ın düzenlendiği, dava konusu edilmeyen 13. maddenin “Değerlendirme ölçeği” başlığını taşıdığı ve bu maddede performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında yer alan ölçeklerin neler olduğu ve bunlara hangi puanların verileceği düzenlenmiş olup, değerlendirme sürecini düzenleyen 17. maddeden sonra gelen 18. maddede ise performans değerlendirme puanı açıklığa kavuşturulmuştur.
Anılan Yönetmeliğin iptali istenilen 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinde, iyi performans değerlendirme puanının 3,00 ila 3,99 (bu puanlar dahil) olduğu belirtilmiş olup, Yönetmeliğin Değerlendirmeye İlişkin Usul ve Esasları düzenleyen İkinci bölümündeki dava dışı 13. madde ile 18. maddenin düzenlediği hususlar birbirinden tamamen ayrı konuları içermekte olup, 13. maddede açıklandığı üzere performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısındaki ölçeklere göre puan verildikten ve değerlendirme bittikten sonra 18. maddede açıklanan performans değerlendirme puanı verileceğinden, Yönetmelikte davacının iddia ettiği gibi bir mükerrerlikten söz edilemeyeceği için üst hukuk normuna uygun olan Yönetmelikte ve iptali istenilen 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
İptali istenilen birel işleme gelince; dosyanın incelenmesinden, üst hukuk normuna ve hukuka uygun olan Yönetmelik hükmüne göre tesis edilen işlemde de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesi tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 1. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından ise Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra davalı idarelerden İçişleri Bakanlığının ehliyete ilişkin, Kayseri Valiliğinin husumete ve 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlem dışında kalan diğer işlemler yönünden süre aşımı nedeniyle davanın reddi gerektiği yönündeki usule ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek, gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Emniyet amiri olarak görev yapan davacının 2012 yılı performans değerlendirme puanı 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmiş, anılan işleme karşı 13/02/2013 tarihinde itirazda bulunmuş 15/02/2013 tarihinde itirazın reddi üzerine herhangi bir dava açmamıştır,
2015 yılı Performans Değerlendirmesinde birinci değerlendirme amirince 5,00 (çok iyi), ikinci değerlendirme amirince 3,17 (iyi) puan verilmiş ve ortalama puan 4,09 (çok iyi) olarak düzenlenlenmiştir.
Bunun üzerine davacı, 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenen 2012 yılı performans değerlendirme puanının, 2015 yılı performans değerlendirmesinde ikinci değerlendirme amirince takdir edilen (3,17) puanın ve anılan işlemlerin dayanağı olan 04/07/2012 günlü, 28343 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği’nin, “Performans değerlendirme puanı” başlıklı 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinin iptali istemiyle bakılan davayı açmıştır.
Öte yandan; davacı tarafından dosyaya sunulan ve 24/08/2020 tarihinde Danıştay Genel Yazı işleri Müdürlüğü kayıtlarına giren dilekçede ve devamında sunulan dilekçelerde; 679 sayılı KHK ile kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin işleme karşı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna yaptığı başvurunun 21/10/2019 günlü, K:2019/43360 sayılı kararı ile kabul edildiği ve bu karar üzerine İçişleri Bakanlığı Araştırma Merkezinde görevine başladığı belirtilmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
3201 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “dava açma süresi” başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasında, “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.”; 4. fıkrasında “İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler.”; “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında “Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar.”; “Üst makamlara başvurma” başlıklı 11. maddesinin 1. fıkrasında, “İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.”; davanın açıldığı tarih itibarıyla yürürlükteki haliyle 2. fıkrasında, “Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.”; 3. fıkrasında, “İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.” kuralları bulunmaktadır.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun “Personelin performansının değerlendirilmesi” başlıklı 85. maddesinde;
“Emniyet Genel Müdürlüğünün stratejik plan ve hedefleri doğrultusunda, emniyet teşkilatı çalışanlarının iş başarılarının değerlendirilmesine imkan sağlayacak kurum içi bireysel performans değerlendirme sistemi oluşturulur.
Performans değerlendirme sonuçları hizmet gerekleri yanında personelin; başarı, yeterlilik ve ehliyetlerinin tespitinde, performansının geliştirilmesinde, kıdem sırasının tespitinde, rütbe terfiinde, görevde yükselmesinde, asli memurluğa atanmasında, branş işlemlerinde, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve eğitiminde, ödüllendirilmesinde, istihdamında ve görev yeri değişikliğinde kullanılabilir.
Performansın iyileştirilmesi için alınması gerekli görülen tedbirleri görüşerek önerilerde bulunmak üzere, merkezde Performans Değerlendirme Kurulu oluşturulur.
Performans değerlendirmesi yılda en az bir kez yapılır. Değerlendirme sisteminin oluşturulması ve uygulanması, yetersizlik, hizmet içi eğitim, değerlendirme amirleri, haklarında performans değerlendirmesi yapılmayacaklar ve yapılamayanlar, Performans Değerlendirme Kurulunun oluşumu ve çalışmasına ilişkin usul ve esaslar, itiraz başvurusunun yöntemi ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Performans değerlendirme formunda yer alacak performans değerlendirme ölçütleri ile ihtiyaç duyulan bilgiler Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanun’un 85. maddesine dayanılarak çıkarılan; 04/07/2012 günlü, 28343 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği’nin dava konusu işlem tarihi itibarıyla;
“Performans değerlendirme puanı” başlıklı 18. maddesinin 8. fıkrası (c) bendi “İyi performans değerlendirme puanı; 3,00 ila 3,99 (bu puanlar dahil) arasındaki puanlardır”
“Değerlendirme zamanı” başlıklı 8. maddesinde; “Yıllık değerlendirme, aday memurlar hariç olmak üzere, 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arası dönemi kapsar.”
“Formlar” başlıklı 9.maddesinde; ”Personelin performansının değerlendirilmesinde “performans gözlem ve takip formu” ile “performans değerlendirme formu” olmak üzere iki form kullanılır. Personelin performans değerlendirme puanını belirleyen esas form, performans değerlendirme formudur.”
“Performans Gözlem ve Takip Formu” başlıklı 10. maddesinde; ” (…)
(2) Değerlendirme amirleri, personelinin çalışmalarını takip ederek performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütleri doğrultusunda olumlu ya da olumsuz olarak kayda değer gördüğü hususları içeren mütalaalarını, Performans Bilgi Sisteminde (PBS) bulunan performans gözlem ve takip formuna tarih, konunun özeti ve konu ile ilgili mütalaasını belirterek kaydeder. (…)
(6) (Değişik: RG-31/12/2014-29222 4. mükerrer) Personelin “Gözlenen performans ortalamanın çok altında” veya “Gözlenen performans ortalamanın altında, geliştirilmeye ihtiyacı var” ölçekleri seçilerek değerlendirilebilmesi için performans gözlem ve takip formunda ilgili performans alanlarının her birindeki performans değerlendirme ölçütlerinden en az biri için bu değerlendirmeler ile irtibatlı olacak en az bir olumsuz kaydın bulunması zorunludur. Bu şekilde girilen bilgilerin personelin iş performansını etkileyecek nitelikte olumsuz davranışlar içermesi gerekir.(…)”
”Performans Değerlendirme Formu” başlıklı 12. maddesinde; “(1)… performans değerlendirme formu aşağıdaki unsurları içerir. (…) b) Performans değerlendirme ölçütleri: Hakkında performans değerlendirmesi yapılan personelin, performans değerlendirilmesinde kullanılan ve performans değerlendirme alanı içerisinde bulunan görevi ile ilgili göstermesi beklenilen davranışlardır. (…) (5) Performans değerlendirme formu doldurulurken değerlendirilen personelin değerlendirme dönemi içerisindeki PBS’de yer alan; izin, rapor, ödül, sürücü belgesi sınıfı, ceza ve soruşturma bilgileri ile formun doldurulmasında ihtiyaç duyulacak diğer bilgiler, değerlendirme amirlerine PBS’de gösterilir. (…)”
“Değerlendirme Ölçeği” başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasında; “Performans Değerlendirme Formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında aşağıdaki ölçekler yer alır ve bu ölçeklere aşağıdaki puanlar verilir.
a) “Gözlenen performans ortalamanın çok altında” ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın çok altında olduğunu ve bu davranışın çoğu zaman gerçekleştirildiğini ifade eden istisnai bir durumdur. Bu ölçeğin karşılığı 1 puandır.
b) “Gözlenen performans ortalamanın altında, geliştirilmeye ihtiyacı var” ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalamanın altında olduğunu ifade eder ve bu davranışın zaman zaman tekrarlandığını gösterir. Bu ölçeğin karşılığı 2 puandır.
” hükümlerine yer verilmiştir.
c) (Değişik:RG-31/12/2014-29222 4.mükerrer) “Gözlenen performans ortalama düzeyde” ölçeği: Gözlemlenen davranışın o performans değerlendirme ölçütü için ortalama düzeyde olduğunu ifade eder. Bu ölçeğin karşılığı 3 puandır.
Hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava Konusu 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin incelenmesi:
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenen 2012 yılı performans değerlendirme puanına 13/02/2013 tarihinde itirazda bulunduğu; anılan itiraza idarece 15/02/2013 günlü, 650 sayılı işlemle cevap verildiği ve davacı tarafından savunmalara cevap dilekçesinde o tarihte bu işlemin iptali istemiyle herhangi bir dava açmadığını belirttiği, anılan işlemin 29/03/2016 tarihinde açılan ve dilekçe ret kararı üzerine 20/03/2018 tarihinde yenilenen işbu davada iptalini istediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işleme karşı davacı tarafından 13/02/2013 tarihinde itirazda bulunulduğu görüldüğünden; işlemin en geç bu tarihte öğrenildiği, idarenin cevabının kendisine tebliği tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açması gerekirken, bu tarihten çok sonra 29/03/2016 tarihinde açılan işbu davada, dava konusu 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin iptali isteminin süre aşımı nedeniyle esastan incelenmesine imkan bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacı tarafından dava konusu Yönetmeliğin Geçici 3. maddesinde yer alan “2012 yılı performans değerlendirme dönemi bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden 45 gün sonraki tarih ile 31/12/2012 tarihleri arasını kapsar.” şekilde dört aylık süreyi kapsayan geçici bir düzenleme yapılmasının kanun koyucunun iradesine aykırı olduğu, anılan düzenlemeye dayanılarak tesis edilen 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 olarak düzenlenmesine ilişkin işlemin ise yok hükmünde olduğu ve herhangi bir süreye tabi olmaksızın her zaman dava açılabileceği ileri sürülmekte ise de;
İdare hukukunda; kurucu öğelerinde derhal fark edilebilir nitelikte ağır ve açık sakatlıkları bulunan işlemler, “yok hükmünde” olan işlemler olarak tanımlanmaktadır.
Yargısal içtihatlarda ve öğretide, yokluk halinin ancak, işlemin asli kurucu öğesi olan yetki öğesi yönünden incelenmesinde fonksiyon veya yetki gaspı hallerinin saptanması veya yasanın açıkca yasakladığı bir konuda yapılması halinde mümkün olabileceği kabul edilmekte, bu tür işlemlere karşı açılacak davalarda yargı yeri işlemin yok hükmünde olduğunun tespitine karar vermektedir.
Bilindiği üzere, yok hükmünde olan işlemlerin iptalleri için dava açmaya gerek yoktur. Fakat, idarenin işlemini yok hükmünde saymayıp yürütmeye devam etmesi ve anılan düzenleyici işlemlere dayanılarak bireysel işlem tesis etmesi durumunda ilgiliyi bu işlemin iptali için dava açmaya zorlayabilir. anılan işlemin dava konusu edilmesi halinde bunun yargısal denetiminin yapılabileceği ve yok hükmünde kabul edilemeyeceği açıktır. Bu gibi durumlarda, düzenleyici işlemin yok hükmünde olup olmadığının öncelikle araştırılması, eğer işlemin yok hükmünde sayılmasını gerektirecek nitelikte bir hukuka aykırılık tespit edilirse süre koşuluyla bağlı kalınmaksızın, dava konusu işlemin yok hükmünde olduğuna karar verilerek uyuşmazlığın çözülmesi gerekmektedir.
Bu kapsamda, Geçici 3. maddenin de yer aldığı dava konusu Yönetmeliğin 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’nun 85. maddesinin İçişleri Bakanlığına tanıdığı yetki doğrultusunda ve aynı Bakanlık tarafından çıkarıldığı, Emniyet Teşkilatı kadrolarında çalışan personele yönelik kurum içi bireysel performans değerlendirme sisteminin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlendiği, ortada yukarıda yokluk halleri olarak belirtilen yetki ve fonksiyon gasbı durumu veya yasanın emredici kurallarına açıkca aykırı bir düzenlemenin bulunmadığı göz önüne alındığında davacının “yok hükmünde” işlem iddiası yerinde bulunmamıştır.
Yönetmeliğin dava konusu edilen 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendinin incelenmesi:
Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği bütün halinde incelendiğinde; İkinci Bölümde “Değerlendirmeye İlişkin Usul ve Esaslar”ın düzenlendiği, 13. maddenin “Değerlendirme ölçeği” başlığını taşıdığı ve bu maddede performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında yer alan ölçeklerin neler olduğunun ve bunlara hangi puanların verileceği düzenlendiği; 18. maddede ise performans değerlendirme puanının ayrıntılarına yer verildiği anlaşılmaktadır.
Yönetmeliğin 13. maddesinde performans değerlendirme formunda her performans değerlendirme ölçütü için personelin performansı göz önüne alınarak hangi puanların verileceği düzenlenmiş, 18 madde de ise; 13. madde uyarınca verilen puanların her performans değerlendirme ölçütü için belirlenen ağırlık katsayı ile çarpımı sonucunda ortaya çıkan ve her değerlendirme amirince verilen ortalama puanların toplamının değerlendirme amiri sayısına bölünmesi sonucu ilgili personel için belirlenen ortalama puanın derecelendirmesi düzenlenmiştir.
Bu durumda iptali istenilen Yönetmelik hükmü, aynı Yönetmeliğin 13. maddesi uyarınca her performans değerlendirme ölçütü için verilen puanların, yine Yönetmelikte belirtilen hesaplama yöntemleri kullanılarak performans değerlendirme ölçütleri için belirlenen ağırlık katsayısı ile çarpımı sonucunda ortaya çıkan ve ilgili personelin ait olduğu yıla ilişkin ortalama performans puanının belirlenmesine ilişkin olup, iptali istenilen düzenleyici işlemde üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava Konusu 2015 yılı performans değerlendirmesinde ikinci değerlendirme amirince takdir edilen (3,17) puan iptali isteminin incelenmesi:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, Emniyet Teşkilatı kadrosunda çalışan personelin performans değerlendirmesinde ”performans gözlem ve takip formu” ile ”performans değerlendirme formu”nun kullanıldığı görülmektedir.
“Performans gözlem ve takip formu”; personelin performansının yıl boyu izlenmesini, performans değerlendirme formu doldurulurken değerlendirme amirlerinin değerlendirme hatalarına düşmemelerini sağlamayı amaçlayan ve değerlendirme amirinin, doğru, tarafsız, adil ve objektif bir değerlendirme yapabilmesine imkân sağlamak amacıyla amirin kanaat ve algısına dayalı mütalaasını belirttiği, esas değerlendirmeye hazırlayıcı nitelikte, sadece değerlendirme amirlerinin göreceği ve bilgi edinme hakkı kapsamı dışında olan form olup, personelin iş performansına ilişkin değerlendirmeleri içermekte iken, “performans değerlendirme formu”, personelin performans değerlendirme puanını belirleyen form özelliğini taşımaktadır.
Anılan hükümler uyarınca, performans değerlendirme formundaki değerlendirme ölçütlerinin karşısında yer alan ve karşılığı 1, 2, 3, 4 ve 5 puan olan değerlendirme ölçeklerinin bulunduğu, performans gözlem ve takip formuna, bu ölçeklerden karşılığı 1 puan olan “gözlenen performans ortalamanın çok altında” veya karşılığı 2 puan olan “gözlenen performans ortalamanın altında, geliştirilmeye ihtiyacı var” ölçekleri için olumsuz veri girişinin zorunlu olduğu; bunun yanında karşılığı 3, 4 ve 5 puan olan ölçekler için performans gözlem ve takip formuna veri girişi zorunluluğu bulunmasa da, esas işlem olan performans değerlendirme notu verme konusunda idareye tanınan takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmetinin gerekleriyle sınırlı olduğu ve bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu kuşkusuzdur.
Uyuşmazlıkta, davacının 2015 yılı Performans Değerlendirmesinde ikinci değerlendirme amirince 3,17 puan verildiği ve bu puanın, “iyi” olarak değerlendirilen performans puan türü olduğu, öte yandan ikinci değerlendirme amirince Performans Değerlendirme Formunda yer alan performans değerlendirme ölçütleri için yapılan puanlamalarda, yukarıda anılan Emniyet Genel Müdürlüğü Kurum İçi Bireysel Performans Değerlendirme Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 6. fıkrasında sayılan ve aynı Yönetmelik’in 13. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde tanımlanan “gözlenen performans ortalamanın çok altında” ya da (b) bendinde tanımlanan “gözlenen performans ortalamanın altında, geliştirilmeye ihtiyacı var” ölçeğinin seçilmediği; dolayısıyla Performans Gözlem ve Takip Formuna olumsuz ve somut bilgi niteliğindeki kayıt girişinin zorunlu olmadığı, diğer taraftan dava konusu 2015 yılı performans döneminde davacının aynı Yönetmelik’in 10. maddesinin 2. fıkrasında bahsedilen ve söz konusu Forma girilmesi gereken “kayda değer” bir performansının da bulunmadığı, ayrıca hak edilen puanın daha yüksek seviyede olması gerektiği yönündeki iddiaların somut bilgi ve belgeler ile delillendirilmediği anlaşıldığından, dava konusu 2015 yılı Performans Değerlendirme Formunda, 2. değerlendirme amirince performans değerlendirme puanının 3,17 (iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu 2012 yılı performans değerlendirme puanının 4,00 (çok iyi) olarak düzenlenmesine ilişkin işlem yönünden SÜRE AŞIMI NEDENİYLE DAVANIN REDDİNE,
2. Dava konusu Yönetmeliğin 18. maddesinin 8. fıkrasının (c) bendi ve 2015 yılı performans değerlendirmesinde ikinci değerlendirme amirince takdir edilen (3,17) puanın iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 27/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.