Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/18991 E. , 2023/433 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/18991
Karar No : 2023/433
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının, davalı idarece dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın 1.718,00 m²’si üzerinde otopark yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 26/09/2014-28/02/2015 tarihleri arası dönem için 411.875,90-TL erimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; Mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda, mülkiyeti Hazineye ait taşınmazın fuzulen işgali nedeniyle dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin 291.303,62 TL’lik kısmı yönünden iptaline, 120.572,28 TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Taraflarca yapılan istinaf başvurusu üzerine … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, istinaf başvurularının reddine hükmedilmiştir.
Anılan kararın davalı idarece temyiz edilmesi üzerine Danıştay İkinci Dairesinin 22/03/2021 günlü, E:2021/4673, K:2021/758 sayılı kararıyla; daha önce kesinleşen yargı kararları uyarınca, taşınmazın 2010 yılı için belirlenen m² birim bedeline (146,51 TL/m²) Maliye Bakanlığınca yayımlanan “yeniden değerleme oranları” uygulanmak suretiyle ecrimisil bedeli hesaplanması gerekirken, bu hususlar dikkate alınmaksızın eksik incelemeye dayalı olarak düzenlenen bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle verilen mahkeme kararının iptale ilişkin kısım yönünden davalı idarenin istinaf talebinin reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti: Bozma kararına uyularak yeniden yapılan inceleme sonucunda … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen temyize konu kararla; davalı idarenin istinaf başvurusunun kısmen reddine, kısmen kabulüyle … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:.. sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin 262.051,51-TL’lik kısmının iptaline, 149.824,38-TL’lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; işgalin sabit olduğu, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olarak tesis edildiği ileri sürülerek, kararın iptale ilişkin kısmının bozulması istenmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Fatih ilçesi, … Mahallesinde yer alan ve … pafta, … ada, … parsel sayılı 24.858,08 m² yüzölçümlü taşınmazın 1.718,00 m²’si üzerinde otopark olarak kullanılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 26/09/2014-28/02/2015 tarihleri arası dönem için 411.875,90-TL ecrimisil istenilmesine yönelik… günlü, …sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinin, işlem tarihinde yürürlükteki şekliyle, birinci fıkrasında; Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek veya tüzel kişilerce işgali üzerine işgal edenlerden bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilerek ecrimisilin isteneceği öngörülmüş, 9. maddesinde de; tahmin edilen bedelin idarelerce tespit edileceği veya ettirileceği, işin özelliğine göre gerektiğinde bu bedelin veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatların belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulacağı, bedelin, dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterileceği, gerektiğinde bedelin ihale komisyonlarınca da tahkik ettirileceği hükmüne yer verilmiştir.
19/06/2007 tarih ve 26557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin, işlem tarihinde yürürlükteki şekliyle, “Tespit” başlıklı 84. maddesinde; “(1) Hazine taşınmazlarından kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilenlerin dışında kalanların fiilî durumları, İdarece hazırlanan program dâhilinde mahallinde tespit edilir. Tespitten önceki sürelere ait işgal ve tasarruflar sebebiyle ecrimisil takip ve tahsilatı yapılarak bu taşınmazlar denetim ve idare altına alınır. (2) Taşınmazın mahallinde düzenlenecek Taşınmaz Tespit Tutanağında (Ek-8); işgalin başlangıç tarihi, taşınmazın işgale veya kullanıma konu olan yüzölçümü, işgalcileri, kullanım amacı, ecrimisil takdirinde yararlanılabilecek bilgiler ile bilinmesinde yarar görülen diğer bilgilere yer verilir.” hükmü; “Ecrimisilin tespit ve takdir edilmesi” başlıklı 85. maddesinde ise; “(1) Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na (Ek-8) dayanılarak ecrimisil İdarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır. (2) Ecrimisilin tespit ve takdirinde, İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın İdarenin bu taşınmazdan işgalden önceki hâliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde; aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. (3) Kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlarda sözleşmenin bitiminden sonra kullanımın devam etmesi hâlinde, varsa sözleşme veya resmî senetteki hükme göre işlem yapılır. Aksi takdirde işgalciler hakkında ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılır. (4) Hazinenin paydaşı olduğu taşınmazların işgali hâlinde, Hazine payına tekabül eden miktar esas alınarak ecrimisil takip ve tahsilatı yapılır. (5) Bakanlık, uygulamada birliği sağlamak amacıyla, ecrimisilin tespit ve takdirine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; davaya konu taşınmazın 26/09/2014-28/02/2015 tarihleri arasındaki işgal dönemi için 411.875,90 TL ecrimisil istenilmesi üzerine açılan işbu davada … İdare Mahkemesince; hükme esas alınan bilirkişi raporunda, 110 araç kapasiteli 1.718,00 m² lik otopark alanı olarak kullanılan dava konusu taşınmazın 2015 yılı ecrimisil getirisinin yıllık 300.000,00 TL olabileceği kanaatine varılarak birim bedellerinin 2015 yılı için 174,62 TL/m², 2014 yılı için ise 159,34 TL/m² üzerinden hesaplanması sonucunda ecrimisil ihbarnamesinin 291.303,62 TL’lik kısmının iptali, 120.572,28 TL’lik kısmına yönelik davanın reddi yolundaki kararın iptale ilişkin kısım yönünden davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:…. sayılı kararının, temyiz aşamasında Danıştay İkinci Dairesinin 22/03/2021 günlü, E:2021/4673, K:2021/758 sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın 21/04/2009-20/01/2010 ve 21/01/2010-25/03/2012 tarihleri arasındaki işgal dönemi için tahakkuk ettirilen ecrimisil ihbarnamelerinin iptali istemiyle açılan ve kesinleşen yargı kararları uyarınca, taşınmazın 2010 yılı için belirlenen m² birim bedeline (146,51 TL/m²) Maliye Bakanlığınca yayımlanan “yeniden değerleme oranları” uygulanmak suretiyle ecrimisil bedelinin hesaplanması gerektiği gerekçesiyle bozulduğu, anılan bozma kararına uyularak … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen 23/09/2021 günlü, E:2021/2187, K:2021/1472 sayılı temyize konu kararla; 2010 yılı için belirlenen m² birim bedeline (146,51 TL/m²) yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle 2014 yılı için 194,92 TL/m², 2015 yılı için 214,62 TL/m² olarak belirlenen birim bedellerine göre yapılan hesaplama sonucunda davalı idarenin istinaf başvurusunun kısmen reddine, kısmen kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin 262.051,51-TL’lik kısmının iptali, 149.824,38-TL’lik kısmı yönünden davanın reddi yolunda karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu aynı taşınmazın 08/04/2014-25/09/2014 tarihleri arasındaki dönemde işgal edildiğinden bahisle 432.088,37 TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davada; taşınmazın 05/04/2013-07/04/2014 tarihleri arasındaki dönemde işgali nedeniyle yapılan yargılama sonucunda belirlenen 2014 yılı için yaklaşık 257,95 TL/m² üzerinden ecrimisil bedelinin hesaplanması gerektiği yönündeki bozma kararına uyularak, 2014 yılı birim değeri 257,95 TL/m² olarak hesaplama yapılmak suretiyle dava konusu işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesince verilen… günlü, E:…, K:… sayılı kararın, taraflarca temyizi üzerine onanmasına dair Danıştay İkinci Dairesinin 22/03/2021 günlü, E:2021/13145, K:2021/754 sayılı kararının, davalı idare tarafından düzeltilmesi isteminin Danıştay İkinci Dairesinin 15/02/2023 günlü, E:2021/18308, K:2023/431 sayılı kararıyla reddedilerek kesinleştiği görülmüştür.
Dava konusu ecrimisil ihbarnamesi ile 26/09/2014-28/02/2015 tarihleri arası için ecrimisil istendiği, aynı taşınmazın, 2014 yılı için kesinleşen ecrimisil birim m² bedeli olan 257,95 TL/m²’ nın uyarlandığı tutarın belirlenmesi, gerekirse ek bilirkişi raporu alınıp, ulaşılan sonuca göre uyuşmazlıkla ilgili yeniden bir karar verilmesi gerektiği görülmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren İstanbul Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’a 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 15/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.