Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/17110 E. , 2023/204 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/17110
Karar No : 2023/204
DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1- …
2- … Bakanlığı
VEKİLLERİ : Av. …
DAVANIN KONUSU :
1. 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 10. maddesi ile değiştirilen 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ve “300” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin,
2. 13. maddesi ile değiştirilen 26. maddesinin 1. fıkrasında “yılda iki kere belirlenmesine” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemiyle dava açılmıştır.
YARGILAMA SÜRECİ :
Danıştay İkinci Dairesinin 22/10/2019 günlü, E:2016/16088, K:2019/5281 sayılı kararıyla;
Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibareleri yönünden;
02/06/2018 günlü, 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4. maddesi ile dava konusu Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin değiştirildiği, karar tarihi itibarıyla değişmiş olan Yönetmelik hükümlerinin iptali istemiyle açılan davanın konusuz kaldığı,
Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “300” ibaresi yönünden;
Bahse konu düzenleme ile ilkokullara rehber öğretmen norm kadrosu verilmesi için gerekli olan asgari öğrenci sayısının 300 olarak belirlendiği,
Ekonomik ve fiziki imkanlar, toplam rehber öğretmen sayısı, bu alandaki yetişmiş işgücü, kadro imkanları ile hizmet ihtiyaçları gibi kriterler dikkate alınarak, ilkokullarda bulunması gereken rehber öğretmen sayısını belirlemede, kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri almakla yükümlü olan idarenin takdir yetkisinin bulunduğu, idarenin bu yetkisini kullanarak tesis ettiği dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmediği,
Yönetmelik’in 26. maddesinin 1. fıkrasında “yılda iki kere belirlenmesine” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenleme iddiası yönünden;
Bahse konu Yönetmelik hükmü ile eğitim kurumlarının norm kadrolarının değişmesi halinde, değişikliğe konu olan eğitim kurumlarının norm kadro sayılarının ekim ayında yeniden belirleneceği, davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ihtiyaç duyulması halinde bu ay dışında da eğitim kurumlarının norm kadro sayılarının yeniden belirlenebileceğinin düzenlendiği,
Eğitim-öğretim yılının eylül ayında başladığı ve öğrenci kayıt ile nakil işlemlerinin genellikle bu ay gerçekleştirildiği, keza sınıf ve şube sayılarının genellikle bu ay belirlendiği, bu bağlamda, norm kadro sayılarına ilişkin verilerin ekim ayında büyük oranda netleştiği, teknolojik ve otomasyon sistemlerindeki gelişmelerin, eğitim kurumlarının norm kadrolarının belirlenmesinde dikkate alınan kriterleri devamlı surette izleme ve değerlendirme imkanı verdiği, dava konusu düzenleme uyarınca, eğitim kurumlarının norm kadrolarının belirlenmesinde esas alınan kriterlerde değişiklik olduğunun tespiti halinde, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, ekim ayı dışında da eğitim kurumlarının norm kadro sayılarının yeniden belirlenebileceği dikkate alındığında, kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülmesini sağlamakla yükümlü olan idarenin tesis ettiği dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle,
18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değiştirilen 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “300” ibaresinin iptali istemi ile 26. maddesinin 1. fıkrasında “yılda iki kere belirlenmesine” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden davanın reddine, 408,80 TL yargılama giderlerinin yarısı olan 204,40 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, diğer yarısının ise davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine; 2.475.-TL avukatlık ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, 2.475.-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine karar verilmiştir.
Anılan kararın temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 24/02/2021 günlü, E:2020/220, K:2021/346 sayılı kararıyla;
Davanın reddine ilişkin kısmı yönünden; temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddiaların, kararın anılan kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediği,
Karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmına yönelik davacının temyiz istemi yönünden;
Dava konusu Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibaresinin iptali istemiyle açılan davada Danıştay İkinci Dairesince verilen 23/05/2017 günlü, E:2016/15896 sayılı yürütmenin durdurulması kararı uyarınca, Yönetmelik’in anılan maddesinde, 02/06/2018 günlü, 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 4. maddesiyle yargı kararının yerine getirilmesi amacıyla değişikliğe gidildiği,
Bu durumda, yargı kararını yerine getirme amacıyla Anayasal ve yasal zorunluluktan ötürü, dava konusu Yönetmelik’te yapılan değişiklikler nedeniyle iptali istenilen düzenlemeler bakımından davanın konusuz kaldığından söz edilemeyeceği, dava konusu düzenlemeler hakkında işin esasına girilerek karar verilmesi gerektiği,
Karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmına bağlı olarak aleyhlerine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmına yönelik davalı idarenin temyiz istemi yönünden;
Temyize konu kararın karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı tespit edildiğinden, bu kısma bağlı olarak davalı idareler aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesinde de hukuka uyarlık bulunmadığı; yeniden yapılacak yargılama sonucunda yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden de değerlendirme yapılacağı gerekçesiyle; Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 22/10/2019 günlü, E:2016/16088, K:2019/5281 sayılı kararının, karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmı ile bu kısma bağlı olarak davalı idareler aleyhine hükmedilen yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden bozulmasına, davanın reddine ilişkin kısmın onanmasına karar verilmiştir.
DAVACININ İDDİALARI : 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in “Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu” başlıklı 21. maddesinde yapılan düzenleme ile, anaokullarına rehberlik öğretmeni norm kadrosu verilmediği, Danıştay Onaltıncı Dairesinin 24/03/2015 günlü, E:2015/10784 sayılı kararıyla söz konusu düzenlemenin yürütmesinin durdurulduğu ve davalı idarelerin yürütmenin durdurulması kararına itirazlarının Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/11/2015 günlü, YD İtiraz No:2015/1154 sayılı kararıyla reddedildiği, dava konusu yönetmelik değişikliği ile anılan yargı kararlarının gerekçelerinin yok sayıldığı; ilkokullarda öğrenci sayısı 300 ve daha fazla olanların her birine (1) rehber öğretmen norm kadrosu verileceği düzenlemesiyle, ilkokul öğrencilerinin okul ortamına ilk kez katılan, bu anlamda uyum problemi yaşayabilecek öğrenci grubu olduğu gerçeğinin göz ardı edildiği, rehber öğretmenlerin, öğrenci sayısı nedeniyle öğrencilerle birebir ilgilenmekte zorluk çektiği ileri sürülmüştür.
DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
Okul öncesi öğretmenlerinin 3-5 yaş grubundaki çocuklara yönelik yeterli rehberlik eğitimi alarak mezun oldukları, anılan yaştaki çocukların sürekli beraber oldukları okul öncesi öğretmenlerinin dışındaki öğretmenlere uzak durdukları, bu durumun da rehberlik alan öğretmenlerinin okul öncesi eğitim kurumu öğrencilerine çok fazla katkı sunmalarına imkan vermediği, günümüzde gençlerin rehberlik alan öğretmenlerine daha fazla ihtiyaç duydukları, bu alana kaynak olan öğretmen adayı sayısının kısıtlı olduğu, dolayısıyla okul öncesi eğitim kurumlarından tasarruf edilen kadroların kendilerinden daha fazla ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarına yönlendirildiği, Danıştay Onaltıncı Dairesinin 24/03/2015 günlü, E:2015/10784 sayılı kararıyla dava konusu Yönetmelik’in 21. maddesinde “bağımsız anaokulları” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, belirtilen eksikliğin, yargı kararı doğrultusunda yapılan yönetmelik değişikliği ile ortadan kaldırıldığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 10. maddesi ile değiştirilen 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 10. maddesi ile değiştirilen 21. maddesi, 2. fıkrası, (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ve “300” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin, 13. maddesi ile değiştirilen 26. maddesi, 1. fıkrasında “yılda iki kere belirlenmesine” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay İkinci Dairesinin 22/10/2019 günlü, E:2016/16088, K:2019/5281 sayılı kararıyla; dava konusu Yönetmelik’in, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değiştirilen 21. maddesi, 2. fıkrası, (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Yönetmelik’in 21. maddesi, 2. fıkrası, (b) bendinde yer alan “300” ibaresinin iptali istemi yönünden ve Yönetmelik’in 26. maddesi, 1. fıkrasında “yılda iki kere belirlenmesine” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemi yönünden davanın reddine karar verildiği, taraflarca kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen 24/02/2021 günlü, E:2020/220, K:2021/346 sayılı kararıyla; Daire kararının karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmına yönelik olarak; “……Dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesi, 2. fıkrası, (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibaresinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay İkinci Dairesince verilen 23/05/2017 tarih ve E:2016/15896 sayılı yürütmenin durdurulması kararı uyarınca, Yönetmeliğin anılan maddesinde, 02/06/2018 tarih ve 30439 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesiyle, yargı kararının yerine getirilmesi amacıyla değişikliğe gidilmiş olduğu görülmektedir. Bu durumda, yargı kararını yerine getirme amacıyla, Anayasal ve yasal zorunluluk nedeniyle dava konusu Yönetmelikte yapılan değişiklikler nedeniyle, iptali istenilen düzenlemeler bakımından davanın konusuz kaldığından söz edilemeyeceği, dava konusu düzenlemeler hakkında işin esasına girilerek karar verilmesi gerektiği açıktır.” ve “… temyize konu Daire kararının karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı tespit edildiğinden, bu kısma bağlı olarak davalı idareler aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesinde de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” gerekçeleriyle anılan Danıştay İkinci Dairesi kararının karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmı ile bu kısma bağlı olarak davalı idareler aleyhine hükmedilen yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden bozulmasına, davanın reddine ilişkin kısımlarının ise onanmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46.maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarına karşı Danıştayda temyiz yoluna başvurulabileceği, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 38. maddesinde; İdari Dava Daireleri Kurulunca idari dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen incelenebileceği öngörülmüş olup, 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesinin 4. fıkrasında ise Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması halinde ısrar hakkı tanınmamıştır.
Buna göre, Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların bozulması halinde ısrar olanağı bulunmadığından, İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda işin esası incelendi.
Dava konusu düzenlemenin 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi ile 21. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ibaresi yönünden:
Anayasa’nın 36. maddesinin 1. fıkrasında; “Herkes, meşru vasıta ve yollardan yararlanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.” hükmü yer alırken, 138. maddesinin son fıkrasında; yasama, yürütme organları ile idarelerin, mahkeme kararlarına uymak zorunda oldukları, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir surette değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği öngörülmüştür.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28. maddesinin 1. fıkrasında da, Anayasa hükmü ile paralel olarak; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur.” kuralına yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmelik’ten önce uygulanan ve 10/08/1999 günlü, 23782 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurumların Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in 13. maddesinin (g) bendinde; okul rehberlik servisleri için; bağımsız anaokullarına 1 rehber öğretmen kadrosu verileceği, özel eğitim kurumlarında öğrenci sayısının 100 ve 100’ün katlarına, diğerlerinde ise 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında 1 rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceği belirtilmiştir.
18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in “Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu” başlıklı 21. maddesinin “Okul rehberlik servislerine” cümlesiyle başlayan 2. fıkrasında ise; bağımsız anaokullarına öğrenci sayısına bakılmaksızın rehber öğretmen kadrosu verileceğine yönelik özel bir düzenlemeye yer verilmemiş olup, aynı maddenin 3. fıkrasında belirtilen; “Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına, öğrenci sayısının 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında ilave olarak 1 rehberlik alan öğretmen norm kadrosu daha verilir.” şeklinde genel düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenlemenin sonucu olarak da öğrenci sayısı 500’ün altında olan bağımsız anaokullarında rehber öğretmen norm kadrosu kaldırılmıştır.
Anılan Yönetmelik’in “bağımsız anaokulları” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemiyle Danıştay Onaltıncı Dairesinin E:2015/10784 sayılı dosyasında dava açılmış ve dava konusu düzenlemede hizmet gereklerine ve hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiş, bu karara yapılan itiraz ise İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/11/2015 günlü, YD İtiraz No:2015/1154 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Bu kez dava konusu 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendine ‘‘Özel eğitim anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi, 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendine ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi, 21. maddesinin 3. fıkrasına ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi eklenmiş ve özel eğitim anaokulları ile anaokullarında rehber öğretmen norm kadrosu tamamen kaldırılmıştır.
Bu durumda, dava konusu düzenleme ile anılan yargı kararlarının uygulanmadığı, davalı idarenin “hukuka uygun davranma yükümlülüğünü” yerine getirmediği anlaşıldığından, dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
Öte yandan, bu kısma bağlı olarak Dairece yapılacak yargılama sonucunda yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden yeniden bir değerlendirme yapılacağı da açıktır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu düzenlemenin 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi ile 21. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi yönünden düzenleyici işlemin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay İkinci Dairesinin 22/10/2019 günlü, E:2016/16088, K:2019/5281 sayılı kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 24/02/2021 günlü, E:2020/220, K:2021/346 sayılı kararı ile temyize konu kararın, karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmı ile bu kısma bağlı olarak davalı idareler aleyhine hükmedilen yargılama giderleri ve vekalet ücreti yönünden bozulduğundan ve 2577 sayılı Kanun’un 49/4 maddesi uyarınca Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyulması zorunlu olduğundan, bozma kararına uyularak, bozulan kısım yönünden işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı Sendika tarafından, Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanması üzerine, anılan Yönetmelik’in yukarıda belirtilen hükümlerinin iptali istemiyle dava açılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Anayasa’nın 138. maddesinin 4. fıkrasında; “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir surette değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Kararların sonuçları” başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrasında da, Anayasa hükmü ile paralel olarak; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur.” hükmü yer almıştır.
Dava konusu Yönetmelik’ten önce uygulanan ve 10/08/1999 günlü, 23782 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurumların Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in 13. maddesinin (g) bendinde; okul rehberlik servisleri için; bağımsız anaokullarına 1 rehber öğretmen kadrosu verileceği, özel eğitim kurumlarında öğrenci sayısının 100 ve 100’ün katlarına, diğerlerinde ise 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında 1 rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceği belirtilmiştir.
18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in “Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu” başlıklı 21. maddesinin “Okul rehberlik servislerine” cümlesiyle başlayan 2. fıkrasında ise; bağımsız anaokullarına öğrenci sayısına bakılmaksızın rehber öğretmen kadrosu verileceğine yönelik özel bir düzenlemeye yer verilmemiş olup, aynı maddenin 3. fıkrasında “Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına, öğrenci sayısının 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında ilave olarak 1 rehberlik alan öğretmen norm kadrosu daha verilir.” şeklinde genel düzenlemeye yer verilmiştir. Bu düzenlemenin sonucu olarak da öğrenci sayısı 500’ün altında olan bağımsız anaokullarında rehber öğretmen norm kadrosu kaldırılmıştır.
Anılan Yönetmelik’in “Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu” başlıklı 21. maddesinde “bağımsız anaokulları” ibaresine yer verilmemesine ilişkin eksik düzenlemenin iptali istemiyle Danıştay Onaltıncı Dairesinin E:2015/10784 sayılı dosyasında açılan davada; ana sınıfı öğretmenlerinin mezun oldukları yüksek öğretim programları arasında rehber öğretmenliğe kaynaklık eden yüksek öğretim programlarının bulunmadığı, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin sunumunda, rehber öğretmen ile ana sınıfı öğretmeninin konumlarının birbirinden farklı olduğu, anaokulu öğrenci yaş grubunun, bireyin zihinsel ve kişisel gelişiminin oluştuğu yaş gurubu olduğu, koruyucu ve önleyici rehberlik hizmetlerinin problemlerin çözümünde ilk aşamada daha etkili olacağı, çocuk dönemi hastalıkları olan şiddet, ihmal ve istismar açısından rehber öğretmenin öneminin yadsınamayacağı, bu yaş grubunun fazla rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetine ihtiyacı olduğu gibi hususlar dikkate alındığında, herhangi bir bilimsel veriye ve değerlendirmeye dayanılmadan; rehber öğretmen norm kadrosu yönünden önceki Yönetmelik’le bağımsız anaokullarına sağlanmış olan avantajı ortadan kaldıracak şekilde; sadece öğrenci sayısının 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında 1 rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceğini belirten; dolayısıyla, bağımsız anaokullarının özel durumunun göz ardı edilmesi sonucunu doğuran düzenlemede hizmet gereklerine ve hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle yürütmesi durdurulmuş, bu karara yapılan itiraz ise Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 26/11/2015 günlü, YD İtiraz No:2015/1154 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Bu kez dava konusu 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendine ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi, 21. maddesinin 3. fıkrasına ‘‘Anaokulları hariç olmak üzere’’ ibaresi eklenmiş ve anaokullarında rehber öğretmen norm kadrosu tamamen kaldırılmıştır.
Bu durumda, Danıştay Onaltıncı Dairesinin E:2015/10784 sayılı dosyasında verilen yürütmenin durdurulması kararının gerekçesi dikkate alınmadan yapılan değişiklik ile anaokullarında rehber öğretmen norm kadrosunun kaldırılması yolunda getirilen düzenlemede hukuka uyarlık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik’in, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 10. maddesi ile değiştirilen 21. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ile 3. fıkrasında yer alan “Anaokulları hariç olmak üzere” ibarelerinin İPTALİNE,
2. Davanın; kısmen iptal, kısmen de ret ile sonuçlanması nedeniyle aşağıda dökümü yapılan … TL yargılama giderinin yarısı olan … TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, diğer yarısının ise davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine; posta giderleri avansından artan tutarın, kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …-TL avukatlık ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine; davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığı lehine daha önce vekalet ücretine hükmedildiğinden bu aşamada yeniden vekalet ücreti verilmemesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 17/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.