Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/16865 E. , 2022/7055 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/16865
Karar No : 2022/7055
KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR:
1- (DAVACI) : …Turizm Yatırım ve İşletmecilik A. Ş.
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) : …Valiliği / …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Antalya ili, Aksu ilçesi, … Mahallesinde bulunan, … ada, … parsel sayılı Hazineye ait 581.830,04 m² yüzölçümlü taşınmazın 14.453,48 m²’si üzerinde turistik tesis yapmak suretiyle davacı şirket tarafından fuzulen işgal edildiğinden bahisle 24/08/2017-03/08/2018 tarihleri arasındaki dönem için 200.687,30 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; mahkemece yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporu uyarınca dava konusu ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin 162.869,66 TL’lik kısmı yönünden işlemin iptaline, 37.817,64 TL’lik kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; … İdare Mahkemesince verilen istinafa konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek tarafların istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, sabit olmayan tesislerin sabit yapılar gibi değerlendirilerek ecrimisil hesaplandığı, bu yöndeki itirazlarının dikkate alınmadığı, birim bedelin fahiş oranda belirlendiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, bilirkişi raporuna karşı yapılan itirazlarının dikkate alınmadığı, aynı taşınmazın 2014-2015 dönemine ilişkin olarak açılan davada mahkemece verilen davanın reddi yolundaki kararın Danıştay tarafından onandığı, dava konusu işlemde hukuka ve usule aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN CEVABI : Davalı idare tarafından, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
Davacı tarafından, cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Aksu ilçesi, …Mahallesinde bulunan, … ada, … parsel sayılı Hazineye ait 581.830,04 m² yüzölçümlü taşınmazın 14.453,48 m²’si üzerinde turistik tesis (2.850,00 m²’lik kısmına şemsiye, gölgelik, şezlong, kumsal; 8.239,95 m²’lik kısmına voleybol sahası, çocuk oyun alanı, oturma alanı, yeşil alan, tahta yol; 16259 m²’lik kısmına wc, duş, depo, restoran; 3.149,00 m²’lik kısmına kara yönünde yeşil alan ve 321,94 m²’lik kısmına restoran) yapmak suretiyle davacı şirket tarafından fuzulen işgal edildiğinden bahisle 24/08/2017-03/08/2018 tarihleri arasındaki dönem için 200.687,30 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde, “ecrimisil”, Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın İdarece talep edilen tazminat; “fuzuli şagil” ise, kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili idarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden, Hazineye ait taşınmazın 14.453,48 m²’si üzerinde turistik tesis yapılmak suretiyle davacı şirket tarafından fuzulen işgal edildiğinden bahisle 24/08/2017-03/08/2018 tarihleri arasındaki dönem için 200.687,30 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davada; … İdare Mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda dava konusu taşınmazın 2017 yılı zemin için 8,35 TL/m², sabit yapılar için 25,05 TL/m², 2017 yılı zemin için 9,56 TL/m², sabit yapılar için 28,68 TL/m², olabileceği kanaatine varılarak düzenlenen bilirkişi raporu hükme esas alınarak verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararına karşı taraflarca yapılan istinaf başvurularının … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu taşınmazın 17/09/2013-26/09/2014 tarihleri arasındaki dönem için 28.125,00 m²’lik kısmında 21.155,00 m2’si; şezlong, şemsiye, gölgelik, kumsal, yeşil alan, yürüyüş yolu, 6.970,00 m2’si; restoran, bar, pool bar, tenis kortu, amfi tiyatro, havuz yapılmak suretiyle fuzulen işgali nedeniyle idarece 604.023,79 TL ecrimisil istenildiği, bu ihbarnamenin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinde açılan davada yapılan bilirkişi incelemesi üzerinde düzenlenen ve hükme esas alan bilirkişi raporunda; sabit tesis alanları için 70,17 TL/m2, sabit olmayan kullanımlar için ise 6,82 TL/m2 birim bedeli esas alarak toplamda 631.282,05-TL ecrimisil bedeli hesapladığından Mahkemenin … günlü, E:…, K:… sayısı ile davanın reddine karar verildiği, bu kararın Danıştay Onuncu Dairesinin 06/03/2019 günlü, E:2015/8903, K:2019/1827 sayılı kararıyla onandığı, Danıştay İkinci Dairesinin 29/12/2022 günlü, E:2021/12170, 2022/7043 sayılı kararıyla da karar düzeltme isteminin reddedildiği görülmüştür.
Bunun yanında aynı taşınmazın 09/10/2014-14/09/2015 tarihleri arasındaki dönemi için 870.822,34 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … numaralı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin kısmen iptali davanın kısmen reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … günlü, E:.., K:… sayılı kararına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesinin 06/03/2019 günlü, E:2017/2524, K:2019/1828 sayılı bozma kararına uyarak, yukarıda açıklanan 17/09/2013-26/09/2014 tarihleri arasındaki dönem için açılan davada verilen karar dikkate alınmak suretiyle, işlemin iptaline ilişkin kısmını kaldırarak davanın reddi yolunda verilen karar Danıştay İkinci Dairesinin 29/12/2022 günlü, E:2021/11878, 2022/7052 sayılı kararıyla onanmıştır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu taşınmazın fuzulen işgali nedeniyle daha önceki dönemler için düzenlenen ecrimisil ihbarnamelerine karşı açılan davalarda, ecrimisil birim değerlerinin yargı kararlarıyla kesinleştiği, anılan Mahkeme kararları ve gerek duyulması halinde bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle, ortaya çıkan birim bedeller dikkate alınarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, belirtilen bu hususlar dikkate alınmadan düzenlenen bilirkişi raporuna dayanılarak verilen mahkeme kararının iptale ilişkin kısmına yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜ ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın; dava konusu işlemin kısmen iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
2. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİ ile anılan kararın, İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair kısmının ise ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek, bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’a 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 29/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.