Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/16674 E. , 2023/2476 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/16674
Karar No : 2023/2476
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Dava; İzmir ili, Buca İlçe Emniyet Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapan davacının, 7068 sayılı Kanun’un 8/6-ç. maddesi uyarınca “meslekten çıkarma” cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle mahrum kaldığı özlük ve maddi kayıplarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; adli vakadan dolayı yakalanan şüpheli … isimli şahsın polis aracına üzerinde bulunan ruhsatsız silahı sakladığı, davacı ve birlikte görev yaptığı … isimli polis memurunun şüpheliyi yakalayan ekip aracından silahı gizlice aldıkları, durumu bahsedilen ekipte görev yapan polis memurlarına ve amirlerine de bildirmedikleri, silahın aynı gece yapılan polis baskını neticesinde … isimli polis memurunun evinde bulunduğu anlaşıldığından, suç soruşturmasını engelleyecek ya da geciktirmek suretiyle sanığa yarar sağlayacak şekilde görevini kötüye kullanan davacının meslekten çıkarma cezası ile tecziyesine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle; davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı temyize konu kararıyla; davacı tarafın istinaf başvurusunun reddine hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; kendisine ve başkasına çıkar sağlamadığının Ceza Mahkemesi kararıyla sabit olduğu, şüpheli … isimli şahsı tanımadığı ve herhangi bir iletişiminin bulunmadığı, 7068 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinin 13. alt bendi ve (c) bendinin 3. alt bendi dikkate alınmadan meslekten çıkarma cezasının verildiği; işbu davaya konu eylemde kastı olmadığı gibi muhafaza altına alınan silahın hemen işleme konulmaması ile herhangi bir kamu zararının doğmadığı, ekip arabasında bulunup muhafaza altına alınan silahın, kuru sıkıdan bozma maddi değeri çok cüz’i olan bir silah olduğu, ekip amiri … tarafından muhafaza altına alınan eşyanın işleme konulmasına fırsat verilmediği ve soruşturma yapıldığı; bahse konu olay günü hamile olan ve sıkıntılı bir hamilelik dönemi geçiren eşi …’in olay saatinde durumunun ağırlaşması ve acilen hastaneye gitmek için defaatle kendisini araması üzerine söz konusu silahı ekip amiri ….’a teslim ederek acilen eşini hastaneye götürmesi ve tüm günü hastanede geçirmesinin insani değerler açısından göz ardı edilmemesi gerektiği; geçmiş çalışma hizmetlerinin olumlu ve performans değerlendirme puanlarının çok iyi olduğu; dava konusu işleme konu olaya kadar hakkında tek bir adli ve idari soruşturma ya da cezanın bulunmadığı ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı Kanun’un 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca, davacının temyiz aşamasında duruşma yapılması yolundaki istemi yerinde görülmeyerek, işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; İzmir ili, Buca İlçe Emniyet Müdürlüğünde Suç Önleme ve Araştırma Büro Amirliğinde polis memuru olarak görev yapmaktayken olay tarihi olan 12/01/2018 tarihinde, adli olay kapsamında şüpheli … isimli şahsın yakalandığı esnada polis merkezine götürülürken üzerinde bulunan silahı polis aracına sakladığı, davacının ve … isimli polis memurunun, adı geçen şüpheliyi yakalayan polis memurlarının bulunduğu “…” isimli işyerine giderek yanlarına oturdukları, davacının masa üzerinde bulunan anahtarı gizlice alarak arabadan silahı aldıktan sonra olay yerinden uzaklaştıkları iddiasıyla başlatılan soruşturma neticesinde davacının yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak suçunu işlediğinden bahisle … tarih ve … sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile, 7068 sayılı Kanun’un 8/6-ç maddesi uyarınca “Meslekten Çıkarma” cezasıyla tecziyesine, fiilin işleniş biçimi ve kusurlarının ağırlığı dikkate alındığında aynı Kanun’un 7/2. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 6. maddesinin 1. fıkrasında “Bu Kanun ile disiplin cezası vermeye yetkilendirilen disiplin amirleri veya kurulları, disiplin cezası uygulanması ile ilgili takdir haklarını ölçülü, adaletli ve hakkaniyetli bir şekilde kullanırlar.” hükmüne yer verilmiş olup; 7. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde “Meslekten çıkarma: Personelin emniyet, jandarma ve sahil güvenlik teşkilatlarında bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkarılmasıdır.” şeklinde tanımlanarak, 8. maddesinin 6. fıkrasının (ç) bendinde “Yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak” meslekten çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasında sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Disipline konu eylemler ile yaptırımlar arasında adil bir dengenin gözetilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Eylem ile yaptırım arasında bulunması gereken adil denge “ölçülülük ilkesi” olarak da adlandırılmakta ve bu ilkenin alt ilkelerini de elverişlilik, zorunluluk ve orantılılık ilkeleri oluşturmaktadır.
“Elverişlilik ilkesi”, öngörülen yaptırımın ulaşılmak istenen amaç için elverişli olmasını, “zorunluluk ilkesi” öngörülen yaptırımın ulaşılmak istenen amaç bakımından zorunlu olmasını ve “orantılılık ilkesi” ise, öngörülen yaptırım ile ulaşılmak istenen amaç arasında olması gereken orantıyı ifade etmektedir.
Olayda; davacının dava konusu disiplin cezasına dayanak fiille ilgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarındaki Eşya Hakkında Hırsızlık, Görevi Kötüye Kullanma, Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme, Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi suçlarını işlediğinden bahisle yapılan yargılama neticesinde … Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih, E:… ve K:… sayılı kararıyla, ” … araçtaki silahı elde eden sanıklar Canip ve Süleyman’ın kendi savunmalarına göre silahın elde edilmesini kendilerinin bir icraatı olarak göstermek amacıyla ilerleyen saat göz önüne alınarak ertesi gün işleme koymak amacıyla yanlarına aldıkları, sanıkların bu haliyle eylemlerinin bir bütün olarak TCK 257 madde kapsamında görevin gereklerine aykırı davranmak suretiyle kamunun zararına neden olmak şeklinde değerlendirilmesi gerektiği, olayda kişilerin mağduriyetinin bulunmadığı, sanıkların diğer sanık …’dan bir menfaat sağladıklarının belirlenemediği, bu haliyle sanıklar … ve …’in eylemlerinin görevinin gereklerini yapmakta ihmal ve gecikme göstererek TCK 257/2 madde kapsamında kamunun zararına neden oldukları, cezalandırılmaları gerektiği, …” gerekçesiyle, görevi yapmakta ihmal ve gecikme göstermek suretiyle görevi kötüye kullanmak suçunu işlediğinden bahisle 2 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, üzerine atılı diğer suçlardan ise beraatine karar verildiği ve bu kararın itiraz ve istinaf edilmeden kesinleştiği; idari soruşturma kapsamında ifadeleri alınan ve şüpheli …’yu yakalayan ekipte görev yapan polis memuru …’nin ifadesinde; davacı ile … isimli polis memurunun olay günü yanlarına geldiği, samimiyetlerinin olmadığı, davacının oturdukları masada bulunan tüm eşyaları bir kenara yığdığı ve sonra bir şey unuttuğunu ifade ederek masadan ayrıldığı, bu arada masadan anahtar aldığı, döndüğünde ekip aracının anahtarı olduğunu farkettiği, ancak yanlışlıkla almış olduğunu düşündüğü, polis memuru …’nin ifadesinde de; … isimli işyerinde oturdukları esnada davacı ile … isimli polis memurunun birlikte yanlarına geldikleri, samimiyetlerinin olmadığı, silahtan konuşulmadığı, kendi ekip araçlarının anahtarının davacı tarafından alındığını fark etmediğini, daha sonra güvenlik kameralarının izlenmesi neticesinde olayın farkına varıldığı, yönünde beyanda bulundukları görülmektedir.
Bu durumda; görevi yapmakta ihmal ve gecikme gösteren davacıya, bu fiilleri sonucunda kamu hizmetlerinin yürütülmesinde meydana gelen olumsuzlukların ağırlığıyla orantılı bir ceza verilmesi gerekirken, suç ile ceza arasında makul ölçü kurulmaksızın, davacının meslekten çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Diğer taraftan; davalı idarece, emniyet hizmetlerinin niteliği dikkate alınarak söz konusu disiplin soruşturması kapsamında davacının fiiline uyan başka bir disiplin cezasının verilebileceği de açıktır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun’un 6545 sayılı Kanun’la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’a 6545 sayılı Kanun’un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 03/05/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Temyizi istenilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı karar, hukuka ve usule uygun bulunduğundan, anılan kararın onanması gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.
(XX) KARŞI OY :
7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un 7. maddesinin 2. fıkrasında; kurumda geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu bulunan ve iyi veya çok iyi derecede değerlendirme puanı alan personel için verilecek cezalarda bir derece hafif olanın uygulanabileceği hususunda idareye takdir yetkisi tanındığı açıktır.
Çok iyi ve iyi performans değerlendirme notu alan ve bir çok kez taltif edilen davacının geçmiş çalışmalarının başarılı ve olumlu olduğu anlaşıldığından; fiilin işleniş amacı da dikkate alındığında olayda, 7068 sayılı Kanun’un 7. maddesinin 2. fıkrası uygulanarak bir alt ceza verilmesi yoluna gidilmesi gerekirken netice itibariyle davacının meslekle ilişiğinin kesilmesi sonucunu doğuracak şekilde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve hakkaniyet ilkelerine uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda; temyizi istenilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.