Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/15708 E. , 2022/6643 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/15708
Karar No : 2022/6643
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Otomotiv Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 24/11/2020 günlü, E:2016/7029, K:2020/5285 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Maltepe ilçesi, …Mahallesinde bulunan … ada, …parsel sayılı 1.783,00 m² yüzölçümlü taşınmazın tamamının otopark yapılmak suretiyle 12/06/2012-11/10/2012 tarihleri arasındaki dönemde fuzulen işgal edildiğinden bahisle davacıdan 38.354,30-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile yapılan itiraz sonrası düzenlenen … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; ilgili taşınmazın Hazine lehine mülkiyetinin geçmesine dayanak oluşturan ve … Asliye Hukuk Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının kesinleşme tarihi olan 12/06/2012 tarihinden itibaren, anılan taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz niteliğine sahip olduğu açık olmakla birlikte; davacı ile davalı idarenin kayyım sıfatı dahilinde akdedilen kira sözleşmesinde, 01/04/2012 tarihinde aylık kira bedeli olarak 3.000,00-TL belirlendiği, bu bedelin piyasa koşullarında oluşan rayiç bedel olduğunun kabulü gerektiği, bu minvalde ecrimisile konu dönem dikkate alınarak, davacıdan ancak 4 aylık kira gelirine tekabül eden 12.000,00-TL alınması gerekmekte olup, bu tutarın üzerindeki ecrimisil talebinin hakkaniyete uygun olmadığının anlaşıldığı, bu durumda, davacı tarafından haklı bir sebeple tasarruf edilmekte iken, ilgili taşınmazın hukuki statüsünde meydana gelen değişiklik sonrasında, anılan taşınmazın Hazine mülkiyetine geçtiği tarih dikkate alınarak davacıdan ancak 12.000,00-TL ecrimisil tutarı istenilebileceği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin 26.354,30-TL’lik kısmının iptaline, davanın 12.000,00-TL’lik kısmının reddine hükmedilmiştir.
Daire Kararının Özeti : Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine, Danıştay Onuncu Dairesinin 24/11/2020 günlü, E:2016/7029, K:2020/5285 sayılı kararıyla; İdare Mahkeme kararının iptale ilişkin kısmının onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile iptale ilişkin kısma dair onama kararının kaldırılarak, kısmen iptal, kısmen ret yolundaki İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca doğrudan Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 24/11/2020 günlü, E:2016/7029, K:2020/5285 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlığın esası yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Maltepe ilçesi, …Mahallesi, … ada, … sayılı parselde bulunan ve 12/06/2012 tarihinde kesinleşen … Asliye Hukuk Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı uyarınca, ”Maliye Hazinesi” adına tescil ettirilerek 03/12/2012 tarihinde tapu senedi alınan taşınmazın tamamının, davacı tarafından otopark yapılmak suretiyle 12/06/2012-11/10/2012 tarihleri arasındaki dönemde fuzulen işgal edildiğinden bahisle davacıdan 38.354,30-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile yapılan itiraz sonrası düzenlenen … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinin 1. fıkrasında; “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanun’un 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 85. maddesinin 2. fıkrasında; “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. İşgalin şekli, Hazine taşınmazının konumu ve taşınmazdan elde edilen gelir gibi unsurlar itibariyle asgari ecrimisil tutarlarını belirlemeye Bakanlık yetkilidir.” düzenlemesine yer verilmektedir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun, “Mülkiyet Hakkının İçeriği” başlıklı 683. maddesinin 1. fıkrasında; “Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir.” hükmü ile aynı Kanun’un “Tescil” başlıklı 705. maddesinde, “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hallerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” hükmü bulunmaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Olayda, işgale konu taşınmaz …Asliye Hukuk Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı ve 12/06/2012 tarihinde kesinleşen kararı uyarınca, ”Maliye Hazinesi” adına 03/12/2012 tarihinde tapu kütüğüne tescil ettirilmiş olup Hazine, tescille birlikte taşınmaz üzerinde tasarruf hakkını kazanmıştır.
Bu durumda, taşınmaz üzerinde idarenin tasarruf yetkisinden söz edilebilmesi için idarenin, tasarruf işlemlerini yapma hak ve yetkisine sahip olması gerektiği; bunun ise tapu kütüğüne tescille kazanıldığı, tescil tarihinin 03/12/2012 tarihi olduğunun görülmesi karşısında, davalı idarece, taşınmazın Hazine adına tescil edildiği 03/12/2012 tarihinden öncesi için ecrimisil istenilmesine hukuken olanak bulunmadığı hâlde, tescil tarihinden önceki dönemi kapsayacak şekilde ecrimisil bedelinin belirlenmesine ilişkin düzenlenen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, 20/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.