Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/13913 E. , 2023/245 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13913
Karar No : 2023/245
KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararının düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Van İl Jandarma Komutanlığı emrinde uzman jandarma olarak görev yapmakta iken, evrakta sahtecilik ve görevi kötüye kullanma suçlarını işlediğinden bahisle disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle hakkında Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işlemi tesis edilen davacı, anılan işlemin iptali istemiyle açtığı davanın reddine ilişkin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılarak, işlemin iptali ile özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.
Uyuşmazlık Hakkında Verilen Kararlar:
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi …Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:…sayılı kararıyla; davacı hakkındaki henüz kesinleşmemiş olmakla beraber resmi belgede sahtecilik suçundan dolayı verilen mahkumiyete ilişkin ve görevi kötüye kullanmak suçundan dolayı verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararda ayrıntılı olarak yer verilen deliller çerçevesinde gerek davacıya isnad edilen eylemlerin davacıdan sadır olduğu gerekse bu eylemlerin niteliği ve niceliği itibariyle vahim olduğu yönündeki davalı idare değerlendirmesinin olgulara uygun olduğu; zira, davacının jandarma sınıfından olması sebebiyle genel olarak emniyet, asayiş, kolluk görevi ve bu bağlamda suç ve suçlularla mücadele etme görevi bulunduğu halde görevli olduğu bölgede suça konu eylemleri gerçekleştirmiş olduğu, 23/02/2010-14/06/2010 tarihleri arasında tutuklu kaldığı, 17/06/2010 tarihinden itibaren de açığa alınmış olduğu; bu bağlamda davacının statüsü itibarıyla kamu görevlisi olma nitelik ve yeterliliğini yitirdiği, bu durum karşısında kamu hizmetinde istihdam edilmesinin kamu yararına açıkça aykırılık teşkil ettiği, “Silahlı Kuvvetlerde Kalması Uygun Değildir” sicil belgesi düzenlenmesi ve bu sicil belgesine istinaden ayırma işlemi tesis edilmesinde takdir yetkisinin objektif ölçütlerle, hizmet gereklerine uygun, kamu yararı-birey yararı dengesi gözetilerek ve ölçülü bir şekilde kullanıldığı, dolayısıyla tesis edilen işlemde hukuka aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Davacı, hakkında resmi belgede sahtecilik suçundan verilen mahkumiyet hükmünün Yargıtay tarafından bozulması üzerine Mahkemece beraatine karar verildiğini ileri sürerek yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunmuştur.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararının özeti: yargılamanın iadesi istemine konu ret kararında genel anlamda davacının içinde bulunduğu ve görevi kötüye kullanmak suçundan dolayı hükmün açıklanmasının geri bırakılması ve resmi belgede sahtecilik suçundan dolayı da beraat kararı ile sonuçlanmış olmakla beraber ceza yargılamasından ayrı olarak niteliği ve niceliği itibarıyla doğurduğu vahamet göz önüne alınarak disiplin hukuku kapsamında değerlendirilen eylemlerine dayanıldığı, doğrudan bir ilam hükmüne ya da davacının bir suçu işlemiş olduğu sonuç ve kabulüne dayanılmadığı; bu kapsamda dava dosyası incelendiğinde, davacı ve arkadaşlarının, söz konusu araçta uyuşturucu taşındığına dair herhangi bir bilgi vermemiş olmasına rağmen, sanki uyuşturucuyu haber veren … imiş gibi içeriği itibarıyla sahte ihbar tutanağı düzenledikleri, bu ihbar tutanağına istinaden …’nin ikramiye aldığı, davacı ve arkadaşlarının …’nin hesabına aktarılan ikramiyeden 4.000’er TL aldıkları; söz konusu olayda sahte ihbar tutanağı düzenleme kasıtları bulunmasa da, jandarma sınıfından olması hasebiyle kolluk görevi de bulunan ve bu bağlamda suçla mücadele etmesi gereken davacının Türk Silâhlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde disiplinsiz hareketlerde bulunduğu ve statüsü itibarıyla kamu görevlisi olma nitelik ve yeterliliğini yitirdiği, bu durum karşısında davacının kamu hizmetinde istihdam edilmesinin kamu yararına açıkça aykırılık teşkil ettiği, keza disiplinsiz tutum ve davranışları nazara alındığında davranışlarında askerlik mesleği değerlerini sergilemede istenen düzeyde olmadığı ve görevi gereği kendisinde bulunması gereken vasıfları yitirdiği; karar gerekçesinde de gerçekleştiği tespit edilen eylemlerin, isnat edilen suça vücut verip vermediği olgusundan bağımsız olarak değerlendirildiği; suç işleme kastıyla işlenmemiş olsa dahi, davacının içinde bulunduğu ve mahkeme ilamları ile de sabit olduğu tespit edilen disiplinsiz eylemlerinin niteliğinden kaynaklanan vahamet göz önüne alındığında, 1602 sayılı Kanun’un 64. maddesinde sayılan yargılanmanın yenilenmesini gerektirecek şartların oluşmadığı gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi istemi reddedilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davacı tarafından; düzeltilmesi istenilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararının, Anayasa Mahkemesinin ilkeselleşmiş kararlarına, İnsan Hakları ve Temel Hürriyetleri Korumaya Dair Avrupa sözleşmesine aykırı olarak verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Karar düzeltme isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesi kararının kaldırılarak yargılamanın yenilenmesi isteminin kabul edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesince, askeri yargının kapatılması üzerine … İdare Mahkemesinin E:… sayılı esasına kaydedilerek Danıştay Beşinci Dairesine; Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
11/02/2017 günlü, 29976 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la Anayasa’ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 günlü, 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle eklenen 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun Geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştaya, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemelerine herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemeler değerlendirildiğinde, askeri yargının kaldırıldığı, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun mülga olduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştaya gönderileceği anlaşılmakla; dava dosyalarının devrini müteakip “usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi” gereğince uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı hakkında resmi evrakta sahtecilik ve görevi kötüye kullanma suçunu işlediğinden bahisle, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle İçişleri Bakanının 28/05/2012 tarihli onayı ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işlemi tesis edilmiştir.
Davacının anılan işlemin iptali istemiyle açmış olduğu dava Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Davacı, resmi evrakta sahtecilik suçundan verilen mahkumiyet hükmünün Yargıtay … Ceza Dairesince bozulması üzerine, … Ağır Ceza Mahkemesince hakkında beraat kararı verildiğinden bahisle Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Daire kararının kaldırılarak yargılamanın yenilenmesini talep etmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 53’ncü maddesinin 1’nci fıkrasında, Danıştay ile Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemelerinden verilen kararlar hakkında;
“a) Zorlayıcı sebepler dolayısıyla veya lehine karar verilen tarafın eyleminden doğan bir sebeple elde edilemeyen bir belgenin kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması,
b) Karara esas olarak alınan belgenin sahteliğine hükmedilmiş veya sahte olduğu mahkeme veya resmi bir makam huzurunda ikrar olunmuş veya sahtelik hakkındaki hüküm karardan evvel verilmiş olup da, yargılanmanın yenilenmesini isteyen kimsenin karar zamanında bundan haberi bulunmamış olması,
c) Karara esas olarak alınan bir ilam hükmünün, kesinleşen bir mahkeme kararıyla bozularak ortadan kalkması,
d) Bilirkişinin kasıtla gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun mahkeme kararıyla belirlenmesi,
e) Lehine karar verilen tarafın, karara etkisi olan bir hile kullanmış olması,
f) Vekil veya kanuni temsilci olmayan kimseler ile davanın görülüp karara bağlanmış bulunması,
g) Çekinmeye mecbur olan başkan, üye veya hakimin katılmasıyla karar verilmiş olması,
h) Tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması,
ı) Hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması” hallerinde yargılanmanın yenilenmesinin istenebileceği hükme bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayırma işlemine karşı açmış olduğu davanın reddine ilişkin Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararı incelendiğinde, davacının eylemlerinin sübut erip ermediği yönünde bir değerlendirme yapılmayarak, tamamen adli soruşturmasına ilişkin eylemleri göz önünde bulundurularak ayırma işleminin hukuka aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmış, başka bir anlatımla Askeri Yüksek İdare Mahkemesince, ayırma işlemi denetlenirken ilk derece ceza mahkemesinin özellikle resmi evrakta sahtecilik suçuyla ilgili mahkumiyet kararı ve suça konu eylemleri esas alınarak işlemin hukuka aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, … Ağır Ceza Mahkemesince hakkında verilen mahkumiyet kararının temyizi üzerine Yargıtay tarafından davacının eylemlerinin isnat edilen suçu oluşturmadığı gerekçesiyle bozma karar verildiği, ilk derece mahkemesince de bu bozma kararına uyularak davacının beraatine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu nedenle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 53. maddesinin 1 fıkrasının (c) bendinde yer alan yargılamanın yenilenmesi şartının oluştuğu sonucuna varıldığından, aksi yönde verilen yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, 2577 sayılı Kanun’un 33. maddesinin 2. fıkrasındaki “Kamu görevlilerinin görevlerine son verilmesi, emekli edilmeleri veya görevden uzaklaştırılmaları ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlisinin son görev yaptığı yer idare mahkemesidir.” hükmü uyarınca, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, ilgilinin son görev yaptığı yer olan Van ilinin idari yargı çevresi bakımından bağlı olduğu … İdare Mahkemesi yetkili bulunduğundan, dava dosyasının … İdare Mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ KARAR DÜZELTME İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Van İdare Mahkemesine gönderilmesine, 18/01/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … günlü, GENSEK NO:…, E:…, K:… sayılı kararı usul ve yasaya uygun bulunduğundan, davacının karar düzeltme isteminin reddi gerektiği oyuyla aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyoruz.