Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/13327 E. , 2023/71 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13327
Karar No : 2023/71
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tur. Tic. Taah. İth. İhr. ve Yat. İşl. Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, davalı idare tarafından aleyhine olan kısmının dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Muğla ili, Bodrum ilçesi, … köyü, … mevkiinde bulunan … ve … parsel numaralı taşınmazların önüne isabet eden Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 631,65 m²’lik kısmının 22/06/2005-21/06/2010 tarihleri arasında davacı tarafından fuzulen işgal edildiğinden bahisle, tahakkuk ettirilen 53.592,80-TL tutarlı … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile anılan ihbarnameye yapılan itirazın reddine dair … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 24/05/2016 günlü, E:2015/2572, K:2016/3933 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle yeniden yapılan inceleme sonucunda verilen … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; ek bilirkişi raporu, yapılan hesaplama ve dava dosyasında yer alan mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesinden, Muğla İli, Bodrum İlçesi, … Köyü, …Mevkii’nde bulunan … ve … parsel numaralı taşınmazların önüne isabet eden Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazın 585,24 m²’lik kısmının fuzulen işgal edilmesinden ötürü istenebilecek ecrimisil tutarının, 2010 yılı için m² birim bedeli 10,95-TL/m² üzerinden hesaplama yapılarak toplamda 28.331,85-TL olabileceği anlaşılmakla, idarece fazladan tahakkuk ettirilen 25.260,95-TL ecrilmisilde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu ecrimisil ihbarnamesinin 25.260,95-TL’lik kısmının iptaline, 28.331,85-TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; mahkemece bilirkişi raporuna yapılan itirazların yeterince değerlendirilmediği, anılan raporda belirlenen m² birim bedelinin dava konusu taşınmazla aynı bölgede bulunan emsallerinden düşük olduğu, Danıştay bozma kararında belirtilen hususların karşılanmadığı ve yine aynı bedel üzerinden değerlendirme yapıldığı ileri sürülerek, kararın iptale yönelik kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının temyize konu kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Muğla İli, Bodrum İlçesi, Mazı Köyü, … Mevkii’nde bulunan … ve … parsel numaralı taşınmazların önüne isabet eden Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 631,65 m²’lik kısmının iskele, bina ve şemsiye şezlog alanı yapılmak suretiyle 22/06/2005-21/06/2010 tarihleri arasında davacı şirket tarafından fuzulen işgal edildiğinin tespit edilmesi üzerine 2886 sayılı yasanın 75. maddesi uyarınca 53.592,80-TL tutarlı … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesinin tahakkuk ettirildiği, anılan ihbarnameye yapılan itirazın … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesi ile reddedilmesi üzerine söz konusu ihbarnamelerin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan haliyle;
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun, 75. maddesinin 1. fıkrasında, “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Kanun’un 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin 1. fıkrasında, “Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır.” hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İşgal nedeniyle alınan bir tazminat olan ecrimisil tutarının hesaplanmasında; taşınmazın mevkii, kullanım şekli, elde edilen gelir, altyapı, ulaşım kolaylığı gibi tüm faktörlerin etkili olduğu dikkate alındığında bilirkişilerce, ecrimisilin fahiş olduğu iddiasının emsal bir taşınmaza göre değerlendirilmesi, bu emsalin taşınmaza en yakın özellikleri taşıyan nitelikte olması gerektiği kuşkusuzdur.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu … sayılı parsel önünde bulunan 232,73 m²’lik taşınmazın davacı tarafından fuzulen işgal edilmesi nedeniyle 22/06/2010-18/06/2015 tarihleri arasındaki dönem için 104.905,56-TL tutarlı ecrimisil tahakkukuna ilişkin ihbarnamelerin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla; bilirkişi raporu doğrultusunda 2010 yılı için 26,84 TL/m² birim bedeli üzerinden yapılan hesaplama neticesinde dava konusu işlemin kısmen iptaline, kısmen davanın reddine hükmedildiği, kararın iptale ilişkin kısmına karşı davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunun da … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, açıklamalı olarak reddine yönelik kesin karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, anılan mahkeme kararıyla ortaya konulan dava konusu taşınmazın 2010 yılı ecrimisil birim bedeli üzerinden yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle ecrimisil tutarının hesaplanarak karar verilmesi gerekmekte olup, bu husus araştırılmadan eksik incelemeye dayalı olarak düzenlenen bilirkişi raporu esas alınmak suretiyle verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 11/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.