Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/12960 E. , 2023/984 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/12960
Karar No : 2023/984
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Müh.Taş.Yat.T. Kuyum.Tur. İnş. ve San. Ltd.Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, davalı idare tarafından aleyhe olan kısmının dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Muğla İli, Bodrum İlçesi, … Beldesi, … Mevkiinde bulunan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazın, 24/08/2008-23/08/2013 tarihleri arasında fuzulen işgal edildiğinden bahisle 136.420,16-TL ecrimisil istenilmesine dair … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Danıştay Onuncu Dairesinin 18/09/2017 günlü, E:2016/4337, K:2017/3570 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle yeniden yapılan inceleme sonucunda verilen … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; bilirkişi raporunda, davalı idarenin belirlediği m² birim bedellerinden yüksek bedel üzerinden yeniden yapılan hesaplama sonucu farklı bir ecrimisil tutarı belirlendiği, yine işgal edilen alan idarece, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 yılları için 146,06 m² ve ayrıca 2013 yılı 98 gün 163,08 m² olarak tespit edilmesine rağmen bilirkişi raporunda 2011 ve 2012 yıllarında fazla olarak 296,25 m² belirlenmesinin, davacı taraf aleyhine sonuçlar doğuracağının anlaşıldığı ve söz konusu tespitler “aleyhe hüküm verme yasağı” ilkesi kapsamında değerlendirilerek, yapılan belirlemenin davacının önceki hukuki durumundan daha ağır sonuç doğuramayacağından hareketle, idarenin belirlediği m² birim bedelleri esas alınarak re’sen yeniden hesaplama yapıldığı, ayrıca davalı idare tarafından dava dosyasına sunulan 01/03/2018 tarihli taşınmaz tapu kaydına göre dava konusu taşınmazın bina olarak işgal edilen kısmının bulunduğu … ada … nolu parselin, mülkiyetinin Bodrum Belediyesine ait olduğu ve Kıyı Kenar çizgisi içerisinde kalan kısımlarının henüz tapu kaydı hükmen iptal edilmediğinden, işgal alanından 33,75 m²’lik bina alanı kısmı tapulu alan içerisinde kaldığı anlaşıldığından, bilirkişi raporunda tespit edilen bu alan düşüldüğünde geriye kalan alanın işgal edildiğinin kabulü ile emsal teşkil edecek rayiç bedellerin yeniden değerleme oranları uygulanarak toplam 40.124,83-TL ecrimisil hesaplandığı, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazı işgal ettiği hususu tartışmasız olan davacı adına 136.420,16-TL ecrimisil tahakkuk ettirilmesine ilişkin dava konusu işlemin; 96.295,33-TL’lik kısmının iptaline, 40.124,83-TL’lik kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; mahkemece tespit edilen bedelin bilirkişilerce belirlenen bedelden daha düşük olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek, kararın iptale yönelik kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının temyize konu kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Muğla İli, Bodrum İlçesi, … Beldesi, … Mevkiinde bulunan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazın, 309,14 m²’lik kısmının, kafe, bar ve plaj yeri yapılmak suretiyle 24/08/2008-23/08/2013 tarihleri arasında fuzulen işgal edildiğinden bahisle 136.420,16-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil ihbarnamesine karşı yapılan itirazın reddine dair … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan haliyle 75. maddesinde, “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” hükmü yer almaktadır.
2886 sayılı Kanun’un 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 85. maddesinin 1. fıkrasında, “Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na dayanılarak, tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere bedel tespit komisyonunca ecrimisil tespit ve takdir edilir” hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı varsa elde ettiği gelir, aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. İşgalin şekli, Hazine taşınmazının konumu ve taşınmazdan elde edilen gelir gibi unsurlar itibariyle asgari ecrimisil tutarlarını belirlemeye Bakanlık yetkilidir” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ek bilirkişi raporunda, davalı idarenin belirlediği m² birim bedellerinden daha yüksek bedel üzerinden yeniden yapılan hesaplama sonucu farklı bir ecrimisil tutarının belirlendiği, yine işgal edilen alanın idarece, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 yılları için 146,06 m² ve ayrıca 2013 yılı 98 gün için 163,08 m² olarak tespit edilmesine rağmen bilirkişi raporunda, 2011 ve 2012 yılları için fazla olarak 296,25 m² belirlenmesinin, davacı taraf aleyhine sonuçlar doğuracağından, söz konusu tespitler “aleyhe hüküm verme yasağı” ilkesi kapsamında değerlendirilerek, ecrimisil kıymet takdir kararında belirtilen (2008 yılı için 75,45-TL, 2009 yılı için 80,32-TL, 2010 yılı için 82,21-TL, 2011 yılı için 85,04-TL, 2012 yılı için 94,23-TL, 2013 yılı için 113,16-TL) m² birim bedelleri esas alınarak re’sen yeniden hesaplama yoluna gidildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, ecrimisil kıymet takdir kararı eki hesap cetvelinin incelenmesinden; idarece 2008 yılı için 160,00-TL, 2009 yılı için 170,00-TL, 2010 yılı için 174,00-TL, 2011 yılı için 180,00-TL, 2012 yılı için 200,00-TL, 2013 yılı için 216,00-TL/m² birim bedelleri baz alınarak işgal türlerine göre ayrı ayrı yapılan hesaplama sonucunda belirlenen yıllık tutarların toplam işgal alanına bölünmesi suretiyle bulunan ortalama m² bedelinin ecrimisil kıymet takdir kararına aktarıldığı görülmektedir.
Bu durumda, mahkemece her ne kadar ek bilirkişi raporunda belirlenen m² birim bedellerine itibar edilmeyerek kıymet takdir kararında belirlenen bedellere göre re’sen hesaplama yapılmışsa da, idarece belirlenen asıl m² birim bedellerinin kıymet takdir kararı ekinde yer alan hesap cetvelinde belirlenen bedeller olduğu anlaşıldığından, bu husus dikkate alınmaksızın verilen İdare mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize tabi ilk kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.