Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/12413 E. , 2023/527 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/12413
Karar No : 2023/527
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Hatay ili, İskenderun ilçesi, 1. mıntıkada bulunan … parsel sayılı 492 m² yüzölçümlü taşınmazın 150 m²’lik kısmının işyeri yapılmak suretiyle 27/02/2010-29/04/2013 tarihleri arasındaki dönemde fuzulen işgal edildiğinden bahisle 72.235,68-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin 16/05/2013 günlü ecrimisil ihbarnamesi ile yapılan itirazın reddine dair… günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 14/10/2015 günlü, E:2015/5064, K:2015/3974 sayılı, davada süre aşımı bulunmadığından, uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesine dair bozma kararına uyularak … İdare Mahkemesince verilen temyize konu kararla; olayda, mülkiyeti Suriye uyruklu … adlı şahsa ait olan taşınmazın davacı tarafından işgal edildiği kabul edilip ecrimisil tahakkuk ettirilmiş ise de, …’ın Türkiye’de bulunan taşınır ve taşınmaz mallarına, her türlü hak ve menfaatlerine el konulmasına ilişkin Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, “Dava konusu uyuşmazlığın çözümü için, 1966 yılında çıkarılan Kararnamenin kendisinden önce çıkarılan kararnameleri yürürlükten kaldırıp kaldırmadığının ortaya konulması gerekmektedir. 01/10/1966 tarih ve 6/7104 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla, 1062 sayılı Yasa’nın verdiği yetkiye istinaden, Suriye uyruklu bütün şahısların (zati ve ev eşyası hariç) her türlü mal, hak ve menfaatlerine el konulmuş; Kararname kapsamı dışında tutulan kişi ve haller, 25/09/1967 tarihli Kararnamenin 3. maddesinde sayılmıştır. 1967 tarihli Kararnamenin 4. maddesinde ise, daha önce 1939, 1942 ve 1957 tarihli kararnamelerle konulan takyidatların devam ettiği kurala bağlanmakla, bu kararnamenin kendisinden önceki kararnameleri yürürlükten kaldırmadığı, onlarla getirilen kısıtlamaları daha da ağırlaştırarak devam ettirdiği anlaşılmaktadır. Başka bir deyişle, 1966 yılında çıkarılan Kararname, 1939, 1942 ve 1957 yılında çıkarılan Kararnamelerin kapsamına giren kişileri ilgilendirmekte ve onların durumlarını düzenlemektedir. Davacı murisinin ise, 05/09/1959 tarihinde kabul edilen özel ve gizli bir Bakanlar Kurulu Kararnamesiyle, ülkemiz hesabına yaptığı hizmetler nedeniyle Suriye uyrukluların Türkiye’deki taşınmazlarıyla ilgili takyidatların yer aldığı 1939, 1942 ve 1957 yılında çıkarılan Kararnamelerden kız kardeşiyle birlikte muaf tutulduğu, yani bu üç kararnamenin kapsamından çıkarıldığı, bunun bir sonucu olarak; 1966 yılında çıkarılan Kararnamenin de kapsamında bulunmadığı anlaşılmaktadır. Zira, 1966 yılında çıkarılan Kararnamenin kapsamına girebilmek için öncelikle 1939, 1942 ve 1957 yılında çıkarılan Kararnamelerin kapsamında bulunmak gerekmektedir. Bu durumda, 1966 yılında çıkarılan genel kararnamenin, mirasbırakan Mikhail Elian hakkındaki 05/09/1959 tarihli özel kararnameyi zımnen yürürlükten kaldırdığından bahsetmeye hukuken olanak bulunmamaktadır.
Öte yandan, 1966 yılında çıkarılan Kararnameden yaklaşık 40 yıl sonra, temel hak niteliğindeki mülkiyet hakkının sonlandırılmasının, Hukuk Devletinin ayrılmaz bir parçası olan hukuk güvenliği ilkesiyle bağdaşmayacağı açıktır.
Bu durumda, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” gerekçesiyle, işlemin iptaline karar verildiği görüldüğünden, dava konusu ecrimisil tahakkukuna konu olan taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlardan olmadığının açık olduğu, bu durumda, tapu maliki ve mirasçılarının mülkiyet hakkının devam ettiği ve Hazinenin ise, söz konusu taşınmazda herhangi bir tasarruf yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından, olayda 2886 sayılı Kanun’un 75. maddesinin uygulanması mümkün olmadığından, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından; taşınmaz üzerinde kanuni şerhin devam ettiği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, harçtan muaf olmalarına rağmen aleyhlerine harç yüklendiği ileri sürülerek, İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Hatay ili, İskenderun ilçesi, 1. mıntıkada bulunan … parsel sayılı 492 m² yüzölçümlü taşınmazın 150 m²’lik kısmının işyeri yapılmak suretiyle 27/02/2010-29/04/2013 tarihleri arasındaki dönemde fuzulen işgal edildiğinden bahisle 72.235,68-TL ecrimisil istenilmesine ilişkin 16/05/2013 günlü ecrimisil ihbarnamesi ile yapılan itirazın reddine dair … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesine karşı temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
29/06/2011 günlü, 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 13/A ve 33. maddelerine dayanılarak hazırlanan, 02/05/2013 günlü, 28635 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tabiat Varlıkları ve Doğal Sit Alanları ile Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Bulunan Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İdaresi Hakkında Yönetmelik’in işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle, ”Amaç” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı, sınırları kesin olarak belirlenmiş olan tabiat varlıkları ve doğal sit alanları ile özel çevre koruma bölgelerinde yer alan; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması, ön izin verilmesi, kullanma izni verilmesi, ecrimisil, tahsis, işletme hakkı verilmesi, işletilmesi, işlettirilmesi ve tahliye işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.”, ”Dayanak” başlıklı 3. maddesinde; ”Bu yönetmelik, 29/06/2011 günlü, 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13/A ve 33 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.” düzenlemesine, ”Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde; ”f) İdare: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını, …, j) Kanun: 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununu … ifade eder” kuralına yer verilmiş, aynı Yönetmelik’in ”Ecrimisil’ başlıklı 67. maddesinde ise; ”İdarenin tasarrufundaki taşınmazların izinsiz kullanılması halinde ecrimisil işlemleri İdarece yürütülür.” hükmüne yer verilerek, ecrimisil konusunda özel düzenleme getirilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosya içerisinde bulunan belgelerin incelenmesinden, dava konusu taşınmaz üzerinde kültür varlığı şerhinin bulunduğu ve eski adliye ve çevresi korunma alanında kaldığının görüldüğü, dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 02/05/2013 günlü, 28635 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tabiat Varlıkları ve Doğal Sit Alanları ile Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Bulunan Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 67. maddesine göre, ecrimisil istemeye yetkili idarenin mülga Çevre ve Şehircilik Bakanlığının olduğu anlaşıldığından, yetkisiz idare olan, davalı İskenderun Kaymakamlığı tarafından ecrimisil istenilmesi işleminde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.