Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/11673 E. , 2023/1015 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/11673
Karar No : 2023/1015
KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
DAVACI : … Derneği İktisadi İşletmesi
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçelerde yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemlerinden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Şişli ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı Hazineye ait taşınmazın 4.270,00 m²’lik kısmının davacı tarafından spor kompleksi (halı saha, idari bölüm, WC ve duş yeri) yapılmak suretiyle fuzulen işgal edilmesi nedeniyle 26/12/2006-19/10/2010 tarihleri arasındaki dönem için 491.315,28 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin, Danıştay Onuncu Dairesinin 09/03/2017 günlü, E:2016/5574, K:2017/1337 sayılı bozma kararına uyarak verdiği temyize konu kararıyla; bilirkişi raporu doğrultusunda dava konusu ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin 381.537,59 TL’lik kısmı yönünden işlemin iptaline, 109.777,69 TL yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, taşınmazdan bölgede oturanların ücretsiz faydalandırılarak kamu hizmetinin ifa edildiği, gençlerin spor yapmalarına katkıda bulunmaları nedeniyle bölgedeki okullardan teşekkür yazıları aldıkları ve taşınmazın belediyece kendilerine tahsis edildiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, ecrimisil düzeltme ihbarnamesine konu taşınmazın emlak vergisi esas değeri üzerinden ecrimisil belirlendiği, dava konusu işlemin hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN CEVABI :
Davalı idare tarafından cevap verilmemiştir.
Davacı tarafından, davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Şişli ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı Hazineye ait taşınmazın 4.270,00 m²’lik kısmının davacı tarafından spor kompleksi (halı saha, idari bölüm, WC ve duş yeri) yapılmak suretiyle fuzulen işgal edilmesi nedeniyle 26/12/2006-19/10/2010 tarihleri arasındaki dönem için 491.315,28 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin … günlü, … sayılı ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanun’un 9. maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle 13. maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisilin talep edilebilmesi için Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmediği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine dayanılarak çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik’in 85. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 1. fıkrasında, “Hazine taşınmazlarının kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde, tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde “Taşınmaz Tespit Tutanağı”na dayanılarak, ecrimisil idarece tespit edilir ve Yönetmelikte belirtilen komisyonca karara bağlanır.” hükmü; aynı maddenin 2. fıkrasında ise, “Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdarenin zarara uğrayıp uğramadığına, işgalcinin kusurlu olup olmadığına ve taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın idarenin bu taşınmazdan işgalden önceki haliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınır. Ecrimisilin tespitinde aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, gerektiğinde ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur.” düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden; Hazineye ait taşınmazın 4.270,00 m²’lik kısmının davacı tarafından halı saha, idari bölüm, WC ve duş yeri yapılmak suretiyle işgal edildiğinden bahisle 26/12/2006-19/10/2010 tarihleri arasındaki dönem için 491.315,28 TL ecrimisil istenilmesi üzerine açılan davada, … İdare Mahkemesinin taşınmazın 2006 yılı birim değeri 5,54 TL/m² olduğuna ilişkin bilirkişi raporu hükme esas alınarak dava konusu ecrimisil düzeltme ihbarnamesinin 381.537,59 TL’lik kısmı yönünden işlemin iptaline, 109.777,69 TL yönünden davanın reddi yolundaki … günlü, E:…, K:… sayılı kararı, Danıştay Onuncu Dairesinin 09/03/2017 günlü, E:2016/5574, K:2017/1337 sayılı kararıyla; davacı adına tahsis işlemi yapılıp yapılmadığı araştırılarak, tahsis olmaması durumunda ecrimisile konu edilen işgal bakımından emsal oluşturabilecek yerlerin kira bedelleri ve önceki döneme ilişkin düzenlenen ecrimisil düzeltme ihbarnamesi göz önünde bulundurulmak suretiyle yapılacak bilirkişi incelemesi sonucunda tespit edilen emsal bedel dikkate alınarak bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulması üzerine, bozmaya uyan … İdare Mahkemesi tarafından yapılan ara kararlara verilen cevaplarda davacı adına herhangi bir tahsisin bulunmadığının tespit edilmesi üzerine, bozulan kararla aynı yönde karar verdiği anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararının temyizen incelenmesi neticesinde bozulmasına karar verilmesi ve İdare Mahkemesince de bozma kararına uyulması yolunda karar verilmesi halinde, bozma kararının icaplarına göre karar verilmesi gerektiği kuşkusuzdur.
Bilirkişiye başvurulmasındaki amacın, hukuka uygun karar verebilmek için gerekli verilere ulaşmak olduğu göz önünde tutulduğunda, bilirkişilerin uyuşmazlık konusunda özel ve teknik bilgiye sahip olan kişiler arasından seçilmesi gerektiği kuşkusuz olup, bilirkişi veya bilirkişilerce düzenlenen raporda, sorulara verilen cevapların şüpheye yer vermeyecek şekilde açık, rapor içeriğinin ise hükme esas alınabilecek nitelikte olması gerekmektedir.
Danıştay Onuncu Dairesinin 09/03/2017 günlü, E:2016/5574, K:2017/1337 sayılı bozma kararında emsal oluşturabilecek yerlerin kira bedelleri ve önceki döneme ilişkin düzenlenen ecrimisil düzeltme ihbarnamesi göz önünde bulundurulmak suretiyle yapılacak bilirkişi incelemesi sonucunda tespit edilen emsal bedel dikkate alınarak bir karar verilmesi gerektiğinin belirtildiği, ancak bozma kararına uyularak verilen temyize konu mahkeme kararında, bilirkişilerden ek rapor veya yeni bir bilirkişi raporu alınmak suretiyle karar verilmesi gerekirken bozulan karara dayanak alınan bilirkişi raporunun dikkate alındığı, bu haliyle mahkemenin bozma kararında belirtilen gerekleri karşılamadığı görülmüştür.
Bu nedenle, aralarında bir emlakçının veya gayrimenkul değerleme uzmanının da yer aldığı bilirkişilerce davaya konu alanla benzer nitelikleri taşıyan, emsal oluşturabilecek yerlerin kira bedeli dikkate alınarak, bu tür taşınmazın serbest piyasada kiralanması halinde rayiç kirasının ne olacağının belirlenmesi ve elde edilen yararın da göz önünde tutulması suretiyle yapılacak inceleme sonucu düzenlenecek rapor esas alınarak bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, ecrimisil bedeli yönünden bozma gereklerini karşılamayan idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu taşınmazın 2010-2014 ecrimisil dönemi ve 2014-2019 ecrimisil dönemi için düzenlenen ecrimisil ihbarnamelerine açılan davalarda verilen mahkeme kararlarının bozulmasına ilişkin Dairemizce 08/03/2021 tarihinde karara bağlanan E:…, K:… ile E:…, K:… sayılı kararları birlikte değerlendirilerek, her üç dosya için aynı bilirkişilerce rapor hazırlanması uygun olacaktır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. TARAFLARIN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.