Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/10784 E. , 2023/184 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10784
Karar No : 2023/184
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tekstil Sanayi ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ….
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…., K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, … Mahallesi, …., …İş Merkezi No:… adresinde faaliyette bulunan davacı Şirket tarafından, örgü ve tığ işi kumaş imalatı faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan … günlü başvurunun reddine ve işyerinin mühürlenerek 1 gün içerisinde kapatılacağına ilişkin 07/01/2015 tarihinde tebliğ edilen işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …. İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacı Şirketin … tarihinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı almak için başvuruda bulunduğu, idarenin bu başvuruya dair belgelerin eksik olduğunu belirten bir beyanda bulunmadığı, başvurudan çok sonra, 07/01/2015 tarihinde “ruhsat evraklarının tamamlanmadığı” sebep gösterilerek başvurunun reddine ve işyerinin kapatılmasına dair dava konusu işlemin tebliğ edildiği, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 12. maddesinin 1. fıkrası uyarınca belgelerin eksik bulunmaması üzerine aynı gün içinde işyeri açma ve çalışma ruhsatının verilmesi gerektiği, ruhsatın verilmesi sonrasında aynı Yönetmeliğin 13. maddesi uyarınca 1 ay içerisinde denetim yapılarak işyerlerinin ruhsata uyarlıklarının denetlenerek ruhsatın kesinleşeceğinin hükme bağlandığı, bu durumda davacı Şirketin işyeri açma ve çalışma ruhsatı için yaptığı başvurusuna cevap verilerek belgelerin tamamlanmasının istenmesi ya da belgelerin tam olması durumunda aynı gün içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlenmesi gerekirken, başvurudan uzun bir süre sonra belgelerin tamamlanmadığından bahisle davacı Şirkete ait işyerinin kapatılmasına ve başvurunun reddine dair dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Başvuru işlemleri ve değerlendirme süreci devam ederken, ruhsat alınmadan faaliyette bulunulduğu, gürültü ve kötü koku olduğuna ilişkin şikayetler bulunduğu, işyerinin konut alanına 5 metre mesafede olduğu, sanayi alanında faaliyet göstermesi gereken işyeri olması nedeniyle başvurunun reddedildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile İdare Mahkemesi kararının işyerinin kapatılmasına ilişkin kısmının bozulması, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onyedinci Dairesi tarafından Danıştay Onuncu Dairesine, Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, … Mahallesi, …, … İş Merkezi No:… adresinde faaliyette bulunan davacı Şirket tarafından, örgü ve tığ işi kumaş imalatı faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan … günlü başvurunun reddine ve işyerinin mühürlenerek 1 gün içerisinde kapatılacağına ilişkin …tarihinde tebliğ edilen işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı Şirket tarafından, örgü ve tığ işi kumaş imalatı yapmak üzere … günlü, … sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusunda bulunulmuştur.
Bu başvuruya herhangi bir cevap verilmemiş, 07/01/2015 tarihinde işyerinin mühürlenerek 1 gün içerisinde kapatılacağına ilişkin dava konusu işlem tebliğ edilmiş, davacı Şirketin 08/01/2015 tarihinde yaptığı başvuru üzerine … günlü, … sayılı Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü işlemi ile tahliye işlemlerini yapabilmesi için davacı Şirkete 30 günlük ek süre verilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT :
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6. maddesinde; yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı, işyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1 ve 2’de yer alan durumlarına uygun formu doldurarak yetkili idareye başvuracakları, bu Yönetmeliğe göre yapılacak her türlü ruhsat başvurusunda, müracaat sahibine başvuruyu kabul eden görevlinin adı, soyadı ve unvanı ile başvurunun yapıldığı tarih ve saati gösteren Örnek 6’da yer alan alındı belgesi verilieceği, ayrıca başvuru ve beyan formu ile ekli evrakın verilmesi sırasında başvuruyu kabul eden görevli tarafından yapılacak ön incelemede tespit edilen noksanlıkların, müracaat sahibine verilen alındı belgesinde gösterileceği ve bu Yönetmelikte belirtilen ruhsatlandırmaya ilişkin sürelerin eksik belgelerin yetkili idareye verilmesi ile başlayacağı düzenlenmiştir.
Anılan Yönetmeliğin “Ruhsatın düzenlenmesi” başlıklı 12. maddesinde ise; sıhhî işyeri açmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin, işyerlerini bu Yönetmeliğe uygun olarak tanzim ettikten sonra Örnek 1’de yer alan başvuru ve beyan formuyla yetkili idareye müracaat edecekleri, başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verileceği, işyeri açma ve çalışma ruhsatı müracaatı sırasında bu Yönetmelikte belirtilen bilgi ve belgeler dışında başka herhangi bir belge istenemeyeceği ve başvuru formundaki beyana göre ruhsat işlemlerinin sonuçlandırılacağı ve ilgilinin beyanına göre tanzim edilen ruhsatın müktesep hak doğurmayacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davalı İdarenin, Mahkeme kararının işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptaline yönelik temyiz istemi yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı İdarenin, Mahkeme kararının işyerinin kapatılmasına dair işlemin iptaline ilişkin kısmına yönelik temyiz istemi yönünden;
Yukarıda düzenlemelerine yer verilen İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik uyarınca, yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılmasına ve çalıştırılmasına hukuken olanak bulunmamakta olup, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı açıktır.
Öte yandan, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine, idare tarafından yukarıda aktarılan düzenlemelerde belirtilen süreç izlenerek, yapılacak ön incelemede başvurunun Yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olduğunun ve noksanlıkların bulunmadığının tespiti halinde başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye aynı gün içinde verilecektir. Bu süreç işletilmeden işlem tesis edilmesi ya da edilmemesi durumunda ise, bu işleme karşı idari veya yargısal yollara başvuru imkanı bulunmakla birlikte, başvuru üzerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeden, işyerinde faaliyette bulunmaya hukuken olanak bulunmamaktadır.
Dava konusu uyuşmazlıkta ise, davacı Şirketin işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yaptığı başvuru üzerine davalı idarece ruhsat düzenlenmemesine rağmen, davacı Şirket tarafından ruhsatsız olarak işyerinde faaliyette bulunulduğu hususunda ihtilaf bulunmamaktadır.
Bu durumda, yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılmasına ve çalıştırılmasına hukuken olanak bulunmaması, işyeri açma ve çalışma ruhsat talebinde bulunmuş olmanın ruhsat düzenlenmeden, ruhsatsız olarak faaliyette bulunma hakkı tanımaması ve işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı hususları göz önünde bulundurulduğunda, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerinin kapatılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmamakta olup, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KISMEN REDDİ ile … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın; işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptaline yönelik kısmının ONANMASINA,
2. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KISMEN KABULÜ ile anılan kararın, işyerinin kapatılmasına dair işlemin iptaline ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun maddesinin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştayda karar düzeltme yolu açık olmak üzere 17/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.