Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2021/10733 E.  ,  2023/198 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10733
Karar No : 2023/198

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) … Gıda İnş. San. Tic. A. Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU :…. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; İstanbul ili, … ilçesi, … Blokta bulunan ve davacı tarafından pansiyon olarak işletilen … numaralı bağımsız bölümlerin mühürlenmesine ilişkin … günlü mühürleme işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; dava konusu mühürleme işlemine konu bağımsız bölümlerin umuma açık pansiyon olarak işletilmesi amacıyla işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı verilmesine yönelik … günlü, … sayılı başvurusunun reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, Mahkemenin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verilmesi neticesinde söz konusu taşınmazların pansiyon olarak faaliyet göstermesine olanak sağlandığından, dava konusu yerlerin mühürlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, yerel mahkeme kararında dayanak yapılan … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının temyiz edildiği, mahkemece eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiği, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ….
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun …günlü, K:…. sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun … günlü, K:… sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından; İstanbul ili, … ilçesi, … ada, … Blokta bulunan ve davacı tarafından pansiyon olarak işletilen (dava dilekçesinde ve mahkeme kararında sehven … bağımsız bölüm olarak belirtilen) … numaralı bağımsız bölümlerin … Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğünün … günlü işlemi ile mühürlenmek suretiyle faaliyetten men edilmesi üzerine anılan işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 3. maddesinde, belediye hudutları ve mücavir alan içinde kalan işyeri ve işletmelerden büyükşehir belediyesi olan yerlerde, sıhhi ve sair işletmeler için büyükşehir belediyesi içinde kalan diğer belediye başkanlıklarının işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “işyeri açılması” başlıklı 6. maddesinde; “Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.
İşyeri ruhsatları yetkili idarelerin en üst amiri veya görevlendireceği yetkili tarafından bu Yönetmelikte öngörülen sürede imzalanır; ruhsat için ayrıca, meclis veya encümen tarafından bir karar alınmaz.” düzenlemesine, “Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılması” başlıklı 32. maddesinin ikinci fıkrasında; “Umuma açık istirahat ve eğlence yerinin açılması ve faaliyette bulunmasına belediye sınırları ve mücavir alan sınırları içinde belediye, bu alanlar dışında il özel idaresi tarafından izin verilir.” düzenlemesine, dokuzuncu fıkrasında ise; “izin almadan açılan umuma açık istirahat ve eğlence yerleri, yetkili idarelerin ilgili birimleri tarafından sebebi bir tutanakla belirlenmek ve mühürlenmek suretiyle re’sen kapatılır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Zabıtanın görev ve yetkileri” başlıklı 51. maddesinin birinci fıkrasında; “Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular.” hükmü, 11/04/2007 günlü, 26490 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin “Görev alanı” başlıklı 8. maddesinde; “Belediye zabıtası belediye sınırları içerisinde görevli ve yetkilidir. Ayrıca, mücavir alanlarda kanunlarla belediyenin yetki ve sorumluluğuna verilmiş hizmetler bakımından da yetkili ve görevlidir.” hükmü, “Görevleri başlıklı” 10. maddesinin 1/a fıkrasının 20. bendinde ise; “14/6/1989 tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun ile 14/7/2005 tarihli ve 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri gereğince, işyerinin açma ruhsatı alıp almadığını kontrol etmek, yetkili mercilerce verilen işyeri kapatma cezasını uygulamak ve gereken işlemleri yapmak.” hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinde ve ruhsatın iptali konusunda belediyenin yetkili olduğu; ruhsatsız işyerlerinin ise, yetkili idareler tarafından kapatılacağı açıktır.
Sözü edilen düzenlenmelerle, herhangi bir ruhsatı bulunmayan, fiilen işyeri açarak faaliyette bulunulan yerlerin, ruhsatlı işyerleri bakımından getirilen hukuki statüden ve hukuki korumalardan yararlandırılmasının önüne geçilmiş olup; bu gibi ruhsatsız şekilde faaliyette bulunulan işyerlerinin faaliyet göstermesinin engellendiği ve kapatma kararının uygulanmasının özel kolluk biriminin görev ve yetkileri arasında yer aldığında da kuşku yoktur.
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul ili, … ilçesi, … mahallesi, … Caddesi, … Sokakta bulunan tapuda … ada, … parsel sayılı taşınmazda yer alan … isimli sitenin toplam …. bağımsız bölümden oluşan … olmak … adet bloktan meydana geldiği, … bloğun konut, … bloğun ise ticaret merkezi olarak yapıldığı, … günlü kat malikleri kurulu toplantısında alınan kararın 20 ve 21. maddelerine göre taşınmazda konut niteliği bulunan taşınmazların malikleri tarafından işyeri olarak kiraya verilmesine, sitenin ortak alanlarının kiraya verilmesi için yönetim kuruluna yetki verilmesine dair karar alındığı, ancak kararın oy birliği ile alınmadığı, anılan genel kurul kararının iptali istemi ile … Blok maliklerinden biri tarafından açılan davada …. Sulh Hukuk Mahkemesinin …. günlü ve E:…, K:… sayılı kararı ile işbu genel kurul kararının iptal edildiği, davacı şirket tarafından … günü … Blokta yer alan …, … numaralı bağımsız bölümlerde pansiyon olarak faaliyet göstermek üzere davalı idareden işyeri açma ve çalışma ruhsatı talebinde bulunulduğu, davalı idare tarafından …. günlü, … sayılı işlem ile pansiyon olarak açılmak istenen yerin tapuda mesken olduğu ve tüm kat maliklerinin muvafakati alınmadan işyeri ruhsatı verilemeyeceği gerekçesiyle davacı şirketin işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi yönünde yapmış olduğu başvurunun reddine karar verildiği, akabinde de davacı tarafından ruhsatsız pansiyon olarak işletilen … Blokta bulunan …. numaralı bağımsız bölümlerin .. Belediye Başkanlığı Zabıta Müdürlüğünün … günlü işlemi ile mühürlendiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; Mahkemece her ne kadar davacı tarafından dava konusu mühürleme işlemine konu bağımsız bölümlerin umuma açık pansiyon olarak işletilmesi amacıyla işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı verilmesine yönelik başvurunun reddine ilişkin …. günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesinin …. günlü, E:…, K:… sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildiği, söz konusu karar ile anılan bağımsız bölümlerin pansiyon olarak faaliyet göstermesine olanak sağlandığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; yargı kararı ile ruhsat başvurusunun reddine yönelik işlemin iptaline karar verilmesinin işyerini doğrudan ruhsatlı hale getirmeyeceği, kaldı ki dayanak alınan işbu kararın Danıştay Onuncu Dairesinin 28/11/2017 günlü, E:2016/11724, K:2017/5095 sayılı kararı ile bozulduğu görülmekle, dava konusu işlem tarihi itibariyle anılan bağımsız bölümün pansiyon olarak işletilmesi için davacı şirket adına halihazırda yetkili idarece düzenlenmiş bir işyeri açma çalışma ruhsatı bulunmadığı ve işletmenin ruhsata tabi bir işyeri olmasına rağmen ruhsatsız olarak faaliyet göstermesi nedeniyle anılan bağımsız bölümlerde pansiyon olarak faaliyet gösteren işyerinin mühürlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık ve dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.