Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2021/10597 E.  ,  2023/2210 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10597
Karar No : 2023/2210

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Polatlı-Ankara Karayolu, 1. km, Haymana Kavşağında “…” ünvanıyla içkili lokanta olarak faaliyet gösteren davacıya ait işyerinin, içkili yer bölgesine verilen süre içerisinde taşınmadığı ve süre uzatımına rağmen şehir içinde faaliyetine devam ettiğinden bahisle, 28/10/2014 tarihinde süresiz olarak ticaret ve sanat icrasından men edileceğine ilişkin Polatlı Belediye Başkanlığının 23/10/2014 günlü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; bar, gazino, pavyon gibi içkili eğlence yerlerinde, yüksek sesle müzik yapılmasının çevreye rahatsızlık vereceği ve buralarda çeşitli asayiş olaylarının meydana gelme olasılığının daha fazla olduğu dikkate alındığında, bu türden eğlence yerlerinin imar planlarında yerleşim yerlerinin dışında kolluk veya zabıtaca daha kolay kontrol ve denetim altında bulundurulabilecek alanlarda toplanmasının, gerek kişilerin huzur ve sükunu, gerekse şehrin düzenli gelişimi açısından kamu yararına uygun olduğu, bu itibarla davalı idarece ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde belediyelere tanınan yetki uyarınca, mucavir alan sınırları içerisinde kalan bir alanın içkili yerler bölgesi olarak belirlendiği, bu karar gereğince davacıya ait işyerinin 01/09/2013 tarihine kadar içkili yerler bölgesine taşınması gerekmekte iken, taşınmadığından ve süre uzatımına rağmen şehir içinde faaliyetine devam ettiğinden, süresiz olarak ticaret ve sanat icrasından men edileceğine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Meclis kararının alınma amacının pavyon niteliğindeki işyerlerinin olduğu ve kendisine ait işyerinin farklı nitelikte olduğu, meclis kararının kendisi için alınmış bir karar olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : İstemin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işlemin dayanağı olan Meclis kararına karşı açılan davada verilen davanın reddine ilişkin kararın, Danıştay Altıncı ve İkinci Daireleri’nin müşterek heyetince verilen 06/12/2022 günlü, E:2022/1801, K:2022/10693 sayılı kararı ile bozulması nedeniyle, bu husus göz önünde bulundurulmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, davacının temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararı uyarınca Danıştay Onuncu Dairesine; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından ise, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava; Polatlı-Ankara Karayolu, 1. km, Haymana Kavşağında “…” ünvanıyla içkili lokanta olarak faaliyet gösteren davacıya ait işyerinin, içkili yer bölgesine verilen süre içerisinde taşınmadığı ve süre uzatımına rağmen şehir içinde faaliyetine devam ettiğinden bahisle, 28/10/2014 tarihinde süresiz olarak ticaret ve sanat icrasından men edileceğine ilişkin Belediye Başkanlığının 23/10/2014 günlü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinin 1. fıkrasının (o) bendinde; belediyenin, eğlence yerlerini kentin belirli yerlerinde toplama yetkisinin bulunduğu hüküm altına alınmıştır.
2559 sayılı Polis Vazife ve Salȃhiyet Kanunu’nun 7. maddesinde; kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması için açılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; sinema, kahvehane ve kıraathane; kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; internet kafeler ve benzeri yerlerin umuma açık istirahat ve eğlence yeri sayılacağı, bu iş yerlerinin faaliyet göstereceği alanları belirlemeye veya mevcut umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin bu amaç için ayrılan yerlerde toplamaya, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerin; bu alanlar dışında il özel idarelerinin yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.

10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde; umuma açık istirahat ve eğlence yeri ile ilgili olarak yukarıda yer verilen Kanun hükmündeki ile benzer bir tanıma yer verilmiş, (h) bendinde ise; içkili yer bölgesinin, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından valilik veya kaymakamlığın görüşü alınarak tespit edilen ve içerisinde şarap ve bira dahil her türlü alkollü içeceğin verilebileceği iş yerlerinin açılabileceği bölgeyi ifade ettiği belirtilmiştir.
Yönetmeliğin 29. maddesinde; içkili yer bölgesinin, mülkî idare amirinin genel güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından tespit edileceği, içkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamayacağı, 30. maddesinde; içkili yer bölgesinin hükümet binaları, hapishane ve ıslah evleri; her türlü mabet, dini kurum ve kuruluşlar; sanat müesseseleri, maden ocakları, inşaat yerleri; patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan ve depolanan yerler ile gaz dolum tesisleri yakınında, konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyolları ve karayollarının her iki tarafında sınır çizgisine ikiyüz metreden yakın mesafe içinde, otogar ve otobüs terminallerinde, resmî ve özel okul binaları, ilk ve orta öğretim öğrencilerinin barındığı öğrenci yurtları ile anaokullarına yüz metreden yakın mesafe içinde tespit edilemeyeceği, 31. maddesinde ise; tespit edilen içkili yer bölgesinin, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında il genel meclisi tarafından karar şeklinde tutanağa geçirileceği ve karara adres bilgilerinin bulunduğu tasdiklenmiş ölçekli krokinin ekleneceği düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Belediyelerin, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini kentin belirli yerlerinde toplama yetkisinin bulunduğu, ayrıca umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin faaliyet göstereceği alanları belirlemeye veya mevcut umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin bu amaç için ayrılan yerlerde toplamaya, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerin, bu alanlar dışında il özel idarelerinin yetkili olduğu hususları mevzuatta açıkça düzenlenmiştir.
Bununla birlikte, dava konusu işlemin dayanağı bulunan, Polatlı Belediye Meclisinin … günlü, … sayılı kararı ile davacı ile benzer şekilde faaliyette bulunan bir başka işyerinin (Sedir Birahanesi) belirlenen içkili yer bölgesine 7 gün içerisinde taşınması, aksi halde mühürlenmelerine ilişkin 01/11/2013 günlü, 693 sayılı Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılan davanın, temyiz incelemesi üzerine, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca Danıştay Altıncı ve İkinci Daireleri’nin, müşterek heyetince verilen 06/12/2022 günlü, E:2022/1801, K:2022/10693 sayılı kararı ile;
“…içkili yerler bölgesi belirlenmesi işlemi, esasen bir yerleşim yerinin hangi bölgesinde bulunan iş yerlerinin içkili iş yeri olarak işletilebileceği ile ilgili olup kent topraklarının konut, ticaret, sosyal ve teknik alt yapı alanları kullanımlarından hangisi için kullanılacağının belirlendiği imar planları ile doğrudan bir ilgisi bulunmadığından imar planı değişiklikleri ile “pazarlama alanı”ndan çıkartılarak “eğlence tesisleri alanı” olarak ayrılan ve kentin mevcut yerleşim merkezine nispeten uzakta bulunan bir arazi parçasının içkili yerler bölgesi olarak belirlenmesine dair dava konusu belediye meclisi kararında bu yönden hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan, imar planı değişikliklerinin onaylandığı tarihte yürürlükte bulunan mülga Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 18. maddesine göre imar planları yapılırken Yönetmeliğin eki lejant listelerinde bulunmayan bir lejantın kullanılmasına imkan bulunmadığından aynı zamanda içkili yerler bölgesi olarak belirlenen 2657 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın “eğlence tesisleri alanı” olarak ayrılmasına yönelik imar planı değişikliklerinde ve dolayısıyla bu plan değişikliklerinin onaylanmasına dair dava konusu belediye meclisi kararında bu yönden de hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu kararın hukuka aykırı bulunması nedeniyle bu karara istinaden davacılara ait iş yerinin bulunduğu yerden anılan kararla belirlenen içkili yerler bölgesine yedi gün içerisinde taşınması aksi takdirde mühürlenmesine dair dava konusu belediye encümeni kararında ve iş yeri hakkında düzenlenen zabıt varakasında hukuka uygunluk” bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda … İdare Mahkemesince verilen kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince Polatlı Belediye Meclisi kararı esas alınarak davanın reddine karar verilmiş ise de dava konusu işlemin dayanağı bulunan Polatlı Belediye Meclisinin … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada verilen davanın reddine ilişkin kararın bozulması nedeniyle, bu husus göz önünde bulundurularak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. …. İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.