Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2021/10566 E. , 2023/1291 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/10566
Karar No : 2023/1291
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turizm İnşaat ve Kuyumculuk San. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; davacı şirkete ait İstanbul İli, Fatih İlçesi, … Sokak, No:.. adresinde bulunan “…” ünvanlı işlerinin mühürünün kaldırılarak faaliyete açılması ve işyerine ruhsat verilmesi yönünde yapılan başvurunun reddine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …. İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davacı şirkete ait işyerinin bulunduğu yapıda yapı tatil tutanağında belirtilen ruhsata aykırı kısımların düzeltilerek projeye uygun hale getirildiği, bu hususun davalı idare tarafından çeşitli tarihlerde işyerinde yapılan denetimlerle de tesbit edildiği ve idarece tutulan tutanaklarda da söz konusu işyerinin bulunduğu yapıda ruhsata aykırı kısımların izole edilerek mimari projeye uygun hale getirildiğinin belirtildiği, işyerine ait yapının onaylı projesine uygun olup olmadığı konusunda Mahkemece mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonrası bilirkişilerce düzenlenen 25/12/2014 günlü raporda; yerinde yapılan incelemede bay ve bayan ayrı ayrı 2 WC’nin yeniden yapılmış olduğu ve tutanakta belirtilen ilave ve değişikliklerin düzeltilerek mimari projeye ve ruhsata uygun hale getirildiği görüşüne yer verildiği, faaliyete başladığı tarihten itibaren usulüne uygun işyeri açma ve çalışma ruhsatı alan ve bu ruhsata dayalı faaliyetine devam eden davacıya ait işyerinin faaliyetini yürüttüğü sürece yeni yürürlüğe giren 1/1000 ölçekli imar planı ile getirilen koşullara (taşınmazın özgülendiği fonksiyonu gibi) uyulmasının davacıdan istenilmesinin ruhsatlandırma aşamasındaki maddi ve hukuki şartların kural olarak kazanılmış hak teşkil edeceğinden bu talebin hakkaniyet kuralları ile bağdaşmayacağı gibi mer’i imar planında getirilen fonksiyonun sağlanmasının davacıdan istenilmesinin de hukuka uygun olmaması ve söz konusu işyerinin yer aldığı yapıda gerek idarenin yaptığı denetim ve tesbitlerde gerekse Mahkemece yerinde yapılan keşif sonrası düzenlenen bilirkişi raporunda ruhsata aykırı kısımların düzeltilerek ruhsata uygun hale getirildiğinin belirtilmesi karşısında davacının başvurusunun reddine dair dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; Mahkemece yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun idarelerine tebliğ edilmediği, davacının ruhsata aykırılıkları giderse de tadilat projesi almaması nedeniyle yaptığı imalatların kaçak olarak kabul edilmesi gerektiği, Fatih ilçesine ilişkin 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planının yürürlüğe girmesiyle birlikte davacının işyerinin iskanını yeni imar planı ile aynı fonksiyonda alması gerektiği, söz konusu eksiklikleri tamamlamayan davacının başvurusunun reddinin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının açıklama eklenmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulu’nun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 1. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen, daha sonra anılan Daire tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının “Ortak Hükümler” kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun, Kararların Sonuçları başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrasında; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.” hükmü yer almaktadır.
Olayda, davacı tarafından işletilen işyerinin, yürürlüğe giren 1/1000 ölçekli Fatih İlçesi Kentsel, Tarihi, Kentsel Arkeolojik 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı Uygulama İmar Planı kapsamında; iskanının aynı fonksiyonda alınması ve imar projesine aykırılıkların giderilmesi istemiyle davacıya 30 gün süre verildiği, verilen sürede eksikliklerin giderilmediğinden bahisle 25/05/2013 günlü kapatma işleminin uygulandığı, söz konusu işlemin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla “dava konusu işlemde 1/1000 ölçekli imar planlarının 04/10/2012 tarihine kadar yürürlüğe girmesi nedeniyle anılan işyeri ilgilisine İstanbul İmar Yönetmeliği kapsamında kullanılan alanın iskanının aynı fonksiyonda (diskotek, içkili gazino v.s) alınması gerektiği bildirilmiş ise de, öteden beri işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile işletilmekte olduğu işyeri faaliyete başladığı tarihte usulüne uygun olarak ruhsat alınıp faaliyetin de bu ruhsata göre sürdürüldüğü anlaşıldığından ruhsatlandırma aşamasındaki maddi ve hukuki koşullar kural olarak kazanılmış hak teşkil edeceğinden ve dolayısıyla, işyerinin faaliyetini yürüttüğü sürece, taşınmazın, yeni yürürlüğe giren 1/1000 ölçekli imar planı ile getirilen koşullara ( taşınmazın özgülendiği fonksiyon v.s gibi) uydurulmasının istenmesinin hakkaniyetle bağdaşmayacağı, dükkan olarak vasıflandırıldığı belirtilen işyerinin bulunduğu taşınmaz için yeni imar planındaki fonksiyon-iskan koşullarının sağlanmasının istenmesinin hukuka uygun olmadığı, ancak davacıya yeniden ruhsat verilebilmesi için, imar planındaki öngörülen fonksiyona uyum sağlaması beklenemeyecekse de işyerlerinin, mevzuata uygun olarak işletilip işletilmediği, mevzuatın öngördüğü koşulları taşıyıp taşımadığı, bu özelliklerini sonradan kaybedip kaybetmediğinin yetkili mercilerce her zaman denetlenebileceği, mevzuatta öngörülen bay-bayan ayrı ayrı wc yapılması gerektiği belirtilmesine karşın süresi içerisinde bu eksikliğin ve aykırılığın giderilmediği-tamamlanmadığı, dolayısıyla ruhsata konu iş yerinde bulunması gereken bay ve bayan tuvaletlerine ilişkin aykırılık giderilmedikçe her halükarda bu aykırılık giderilinceye kadar işyerinin faaliyetten men edilmesinin de hukuka uygun olduğu” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.
Bu durumda, gerekçe ve hüküm kısmıyla bir bütün olarak değerlendirilmesi gereken Mahkeme kararları yukarıda anılan mevzuat hükmü uyarınca idareleri bağladığından ve Mahkeme kararlarına uygun olarak işlem tesis edilmesi gerektiğinden davacının başvurusu üzerine … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararı dikkate alınarak işlem tesis edilmesi gerektiği de açıktır.
Öte yandan, davalı idarece Mahkemece yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun idarelerine tebliğ edilmediği ileri sürülmüş ise de; tebliğ alındılarının incelenmesi sonucunda bilirkişi raporunun davalı idare bünyesinde görev yapan veri hazırlama kontrol işletmeni Nilgün Karabulut’a tebliğ edildiği görüldüğünden davalı idarenin iddiasına itibar edilmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın yukarıda yer verilen AÇIKLAMANIN EKLENMESİ SURETİYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan davalı idare üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren (15) onbeş gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.