Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2020/953 E. , 2023/820 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/953
Karar No : 2023/820
DAVACI : … Sendikası
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … (mülga …)
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
DAVANIN KONUSU : 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 1. maddesinde yer alan “…ilçe idare şube başkanlıkları ile bunlarla aynı düzeydeki diğer görevlere…” ibaresinin; 3. maddesinde yer alan “…arayabilir…” ibaresinin; 4. maddesinde yer alan “…ve sözlü sınavda…” ibaresinin; 9. maddesinin “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesi kısmı ile sözlü sınav başlıklı kısmının son paragrafında yer alan “… Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan (dava dilekçesinde yetmiş beş puan olarak yazılmıştır.) alanlar başarılı sayılır.” cümlesinin, “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesi kısmında geçen “…sözlü sınav…” ibaresinin; “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “…altı aylık süreyi aşmamak üzere…” ibaresinin ve 11. maddesinin iptali istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Danıştay İkinci Dairesince verilen 13/03/2018 günlü, E:2016/10079, K:2018/1661 sayılı kararla; dava konusu Yönetmeliğin, 1. maddesinde yer alan “…ilçe idare şube başkanlıkları ile bunlarla aynı düzeydeki diğer görevlere…” ibaresinin; 3. maddesinde yer alan “…arayabilir…” ibaresinin; 4. maddesinde yer alan “…ve sözlü sınavda…” ibaresinin; 9. maddesinin, “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesi kısmı ile sözlü sınav başlıklı kısmının son paragrafında yer alan “… Sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan (dava dilekçesinde yetmiş beş puan olarak yazılmıştır.) alanlar başarılı sayılır.” cümlesinin, “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesi kısmında geçen “…sözlü sınav…” ibaresinin iptali istemlerine ilişkin olarak karar verilmesine yer olmadığına; “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “…altı aylık süreyi aşmamak üzere…” ibaresi ile 11. maddesinin iptali istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Anılan kararın, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/12/2019 günlü, E:2018/3444, K:2019/6372 sayılı kararıyla; “davacının iddia ve taleplerine yönelik olarak ilgili mevzuatın yorumu ve iptali istenen düzenlemelerin hukuka uygunluk denetimi yapılmaksızın, yani uyuşmazlıkla ilgili herhangi bir gerekçeye yer verilmeksizin karar verilmiş olduğu” gerekçesiyle davanın reddine ilişkin kısmın bozulmasına hükmedilmiştir.
DAVACININ İDDİALARI : Dairemiz kararının bozulan kısmına yönelik olarak davacı Sendika tarafından, Yönetmeliğin 12/C maddesinde geçen “…altı aylık süreyi aşmamak üzere…” ibaresine yönelik; önceki düzenlemede, boş veya boşalan kadrolara, görevde yükselme sınavı tarihinden itibaren iki yıllık süreyi aşmamak üzere başarı sıralamasına göre yedekler arasında atama yapılırken, değişiklikle bu sürenin altı ay olarak belirlendiği, uygulamada her yıl düzenli aralıklarla görevde yükselme sınavlarının yapılmadığı, iki yıllık sürenin altı aya indirilmesinin, görevde yükselmeye konu kadroların boşalması halinde sınavda başarılı olmuş ancak ilan edilen kadro yetersizliği nedeniyle ataması yapılamayan adayların müteakip sınava kadar, bu kadrolara atanma haklarını ortadan kaldıracağı, Yönetmeliğin 11. maddesi yönünden ise; sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılmasına ilişkin yapılacak iş ve işlemlerin neler olduğuna dair bir düzenlemeye yer verilmemesinin eksiklik olduğu, değişik Yönetmelikle, idarenin olası hatalarına karşı ilgililerin itiraz haklarını kullanamayacakları, sınava yönelik itirazların hangi süre içinde ve nasıl yapılacağına ilişkin düzenlemenin kaldırılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI : Davalı idarece; sınav sonuçlarının açıklanması ve itiraza ilişkin maddenin Genel Yönetmelikten çıkarılmasının, kurumların kendi özel görevde yükselme ve unvan değişikliği yönetmeliklerinde bu hususları düzenleyememeleri anlamına gelmediği; kurumların personel ve teşkilat yapısı, görev, yetki ve sorumluluk alanları gibi hususlar gözönünde bulundurularak çıkaracakları yönetmeliklerde bu hükümlere yer verilebileceği, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek yapılan değişikliklerde üst hukuk normlarına aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyularak, bozulan kısımlar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, davacı Sendika tarafından, 31/08/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 1. maddesinde yer alan “ilçe idare şube başkanlıkları ile bunlarla aynı düzeydeki diğer görevlere” ibaresinin; 3. maddesinde yer alan “arayabilir” ibaresinin; 4. maddesinde yer alan “ve sözlü sınavda” ibaresinin; 9. maddesinin “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesi kısmı ile sözlü sınav başlıklı kısmının son paragrafında yer alan “sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş pua alanlar başarılı sayılır.” cümlesinin, “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesi kısmında geçen “sözlü sınav” ibaresinin; “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “altı aylık süreyi aşmamak üzere” ibaresinin ve 11. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay İkinci Dairesinin 13/03/2018 tarih ve E:2016/10079, K:2018/1661 sayılı kararıyla; 31/08/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin; 1. maddesinde yer alan “ilçe idare şube başkanlıkları ile bunlarla aynı düzeydeki diğer görevlere” ibaresinin; 3. maddesinde yer alan “arayabilir” ibaresinin; 4. maddesinde yer alan “ve sözlü sınavda” ibaresinin; 9. maddesinin “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesi kısmı ile sözlü sınav başlıklı kısmının son paragrafında yer alan “sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılır.” cümlesinin; 9. maddesinin “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesi kısmında geçen “sözlü sınav” ibaresinin iptali istemine ilişkin olarak; söz konusu düzenlemelerin muhtelif tarihlerde yürürlüğe giren Yönetmeliklerle değiştirildiği ve yürürlükte bulunmadığı, Yönetmeliğin 9. maddesiyle dava konusu Yönetmeliğe eklenen “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “altı aylık süreyi aşmamak üzere” ibaresi ile 11. maddesinin iptali istemi yönünden; iptali istenilen düzenlemelerde üst hukuk normlarına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu Yönetmeliğin 1. maddesinde yer alan “ilçe idare şube başkanlıkları ile bunlarla aynı düzeydeki diğer görevlere” ibaresinin; 3. maddesinde yer alan “arayabilir” ibaresinin; 4. maddesinde yer alan “ve sözlü sınavda” ibaresinin; 9. maddesinin “Sözlü sınav” başlıklı 12/A maddesi kısmı ile sözlü sınav başlıklı kısmının son paragrafında yer alan “sözlü sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan (dava dilekçesinde yetmiş beş puan olarak yazılmıştır.) alanlar başarılı sayılır.” cümlesinin, “Başarı sıralaması” başlıklı 12/B maddesi kısmında geçen “sözlü sınav” ibaresinin iptali istemlerine ilişkin olarak karar verilmesine yer olmadığına; dava konusu Yönetmeliğin “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “altı aylık süreyi aşmamak üzere” ibaresi ile 11. maddesinin iptali istemi yönünden ise davanın reddine karar verildiği, bu kararın davacı sendika tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 11/12/2019 tarih ve E:2018/3444, K:2019/6372 sayılı kararıyla, Danıştay İkinci Dairesinin temyize konu 13/03/2018 tarih ve E:2016/10079, K:2018/1661 sayılı kararının karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmının onanmasına, davanın reddine ilişkin kısmının ise uyuşmazlıkla ilgili herhangi bir gerekçeye yer verilmeksizin davanın reddine karar verilmiş olduğu gerekçesiyle bozulmasına kesin olarak karar verildiği, temyiz istemine konu kararın karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kısmının kesinleştiği anlaşılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, temyiz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen kararlara uyulması zorunlu olduğundan, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bozma gerekçesi gözetilerek dosyanın incelenmesine geçildi.
Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru kararlarında sıklıkla değinilen Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında herkesin adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiş ancak bu maddede gerekçeli karar hakkından açıkça söz edilmemiştir. Anayasa’nın 36. maddesine “adil yargılanma” ibaresinin eklenmesine ilişkin gerekçede, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerle de güvence altına alınan adil yargılama hakkının madde metnine dâhil edildiği vurgulanmıştır. Nitekim Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinin (1) numaralı fıkrasındaki hakkaniyete uygun yargılanma hakkının kapsamına gerekçeli karar hakkının da dâhil olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’nin birçok kararında yer almıştır. Dolayısıyla Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının gerekçeli karar hakkı güvencesini de kapsadığının kabul edilmesi gerekir (Anayasa Mahkemesi, Abdullah Topçu, B. No:2014/8868, 19/4/2017, p. 75).
Bu bağlamda, AİHM içtihatlarına göre, genel olarak her bir karar açık, konuyla ilgili herkesin, mahkemenin neden belirli bir kararı verdiğini anlamasına imkan verecek şekilde olmalıdır (AİHM, Seryavin ve diğerleri/Ukrayna p.57-61).
Yargılama hukukunda, yargı (hüküm), uyuşmazlığı çözmekle görevli ve yetkili yargı yerinin yargılama sürecinin sonunda ulaştığı “sonuç”tur. Gerekçe, yargıcın çözümlemek durumunda olduğu uyuşmazlığa uygulanması gereken soyut hukuk kuralının saptanmasında, yorumlanmasında ve tüm ayrıntılarıyla ortaya konulup nitelendirilen maddi olaya uygulanmasında izlemiş olduğu yöntemi gösteren ve bu özelliği sebebiyle, yargılamanın nesnelliği ile varılan yargının doğruluğu konusunda davanın taraflarına güven, üst yargı yerine de denetleme olanağı veren açıklamadır.
Bu durumda, Daire kararında, dava konusu Yönetmeliğin yukarıda belirtilen maddeler yönünden davacının iddia ve taleplerine yönelik olarak ilgili mevzuatın yorumu ve iptali istenen düzenlemelerin hukuka uygunluk denetimi yapılmaksızın, yani uyuşmazlıkla ilgili herhangi bir gerekçeye yer verilmeksizin davanın reddine karar verilmiş olduğundan, Daire kararının anılan maddeler yönünden davanın reddine ilişkin kısmında, hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 9. maddesiyle dava konusu Yönetmeliğe eklenen “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “altı aylık süreyi aşmamak üzere” ibaresinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Davacı sendika tarafından, değişiklik öncesinde, boş kalan ve boşalan kadrolara görevde yükselme sınavı tarihinden itibaren iki yıllık süreyi aşmamak üzere başarı sıralamasına göre yedek adaylar arasından atama yapılabilmekteyken bu sürenin altı aya indirilmesinin kamu yararına aykırı olduğu, uygulamada her yıl ya da düzenli aralıklarla görevde yükselme sınavı yapılmadığı, iki yıllık sürenin altı aya indirilmesi halinde sınavda başarılı olmuş ancak ilan edilen kadro yetersizliği nedeniyle ataması yapılamayan adayların müteakip sınava kadar bu kadrolara atanma hakkını ortadan kaldıracağı ileri sürülmüştür.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin değişiklikten önce yürürlükte olan ”Sınav şartı ve atama” başlıklı 11/4. maddesinde;
” Duyurulan kadro veya pozisyonlardan;
a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya… atanma hakkından vazgeçilmesi,
b) Emeklilik,… başka bir kuruma naklen atanma,
sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı tarihinden itibaren iki yıllık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava kadar, sınavı kazandıkları hâlde kadro yetersizliği nedeniyle ataması yapılamayan personelin başarı sırasına göre atamaları yapılabilir..” hükmüne yer verilmiş iken 31/08/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan genel yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğin 7. maddesi ile söz konusu genel yönetmeliğin 11. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Değişiklik yapan aynı yönetmeliğin 9. maddesi ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğine eklenen ”Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinin 3. fıkrasında, “Duyurulan kadro veya pozisyonlardan;
a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya…atanma hakkından vazgeçilmesi,
b) Emeklilik,…başka bir kuruma naklen atanma,
sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, başarı sıralamasının kesinleştiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, 12/B maddesine göre kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden, değişiklik öncesinde görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavı ile atama yapılan kadro ve pozisyonlardan çeşitli sebeplerle boş kalan veya boşalanlara, görevde yükselme veya unvan değişikliği sınavı tarihinden itibaren iki yıllık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava kadar, sınavı kazandıkları hâlde kadro yetersizliği nedeniyle ataması yapılamayan personelin başarı sırasına göre atamalarının yapılmasına imkan tanındığı,daha sonra yapılan söz konusu değişiklik ile atama için tanınan iki yıllık sürenin altı aya indirildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki düzenlemenin amacının her zaman görevde yükselme sınavı yapılması imkanının bulunmaması, diğer taraftan kamu hizmetinin aksatılmadan verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesi ihtiyacı dikkate alınarak, sınavı kazanmış ve kontenjana girememe sebebiyle de olsa esasen görevde yükselme sınavı ile bir kadroya atanmaya hak kazanamamış personele hem kamu yararına hemde kişi yararına olacak şekilde, yeniden sınava girmeden belirli bir süre içinde atanabilme imkanı tanımak olduğu anlaşılmaktadır.
İdarenin, personel planlaması, kamu hizmetinin aksatılmadan ve daha nitelikli personel eliyle kamu hizmetinin verimli bir şekilde yürütülmesi gibi hususları dikkate alarak hangi aralıklarla görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavı yapacağı, boşalan kadrolara daha önceki sınavda yedek olarak kazananlardan atama yapıp yapmayacağı, atama yapacak ise hangi sürede ve şartlarda atama yapacağı konusunda takdir hakkı bulunmakla birlikte, bu takdir yetkisinin hizmet gerekleri ve kamu yararı gözetilerek gerekçeli olarak kullanılması gerektiği açıktır.
Somut olayda davacı Sendika’nın anılan yönetmeliğin 12/C maddesinde geçen “altı aylık süreyi aşmamak üzere” ibaresinin iptali istemine gerekçe olarak ileri sürdüğü hususlara davalı idare tarafından hiçbir cevap verilmediği, sınavı yedek olarak kazananların daha sonradan boşalan kadrolara atanması için tanınan iki yıllık sürenin hangi sebeple altı aya indirildiği ve bu durumda olan personelin atanmalarının kısıtlandığının gerekçelerinin gösterilmediği, dolayısıyla iptali istenen düzenleyici işlemin sebep unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 11. maddesinin iptali istemi yönünden yapılan incelemede;
Davacı sendika tarafından, dava konusu yönetmeliğin 11. maddesi ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin ”Sınav sonuçlarının açıklanması ve itiraz” başlıklı 14. maddesinin yürürlükten kaldırılması nedeniyle sınav sonuçlarına itirazın hangi süre içerisinde, nasıl yapılacağının belirsiz hale geldiği, Yönetmeliğin 10. maddesi ile değiştirilen 13. maddesinde de bu konuda nasıl bir yol izleneceğine yer verilmediği, hak arama, itiraz etme yollarını ortadan kaldırıcı nitelikte bir boşluk oluştuğu, kişinin idarenin olası yanlışlarına karşı hak arama imkanının ortadan kaldırıldığı ileri sürülmüş ise de;
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin “Sınav sonuçlarının açıklanması ve itiraz” başlılkı 14. maddesi ”(Değişik: 1/3/2010-2010/192 K.) Sınav kurulu, kendisine intikal ettiği tarihten itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarını ilan eder ve ilgililere yazılı olarak bildirir. İlgililer, kendilerine yazılı olarak bildirilmesinden itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarına itiraz edebilir.
Yapılan sınavlarda hatalı sorulara tekabül eden puanlar eşit şekilde diğer sorulara dağıtılır. Ancak, soruların yüzde beşinden fazlasının hatalı olduğunun birinci fıkrada belirtilen süre içinde yapılan itirazlar üzerine veya herhangi bir şekilde tespit edilmesi hâlinde, sınav iptal edilir ve en kısa sürede yeni sınav yapılır.” şeklinde iken, 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 11. maddesiyle, bu hüküm yürürlükten kaldırılarak değişiklik yapılmasına ilişkin yönetmeliğin 10. maddesi ile, değiştirilen yönetmeliğin 13. maddesinin 1. ve 3. fıkraları değiştirilerek maddeye fıkralar ilave edilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin değişiklikten sonraki ”Sınav kurulu ve görevleri” başlıklı 13. maddesinde ”(Değişik birinci fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Kurumlarca yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşan sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. Sınav kurulu veya kurulları, atamaya yetkili amir veya görevlendireceği kişinin başkanlığında, atamaya yetkili amirce belirlenecek personel birimi temsilcisi veya temsilcileri ile diğer üyelerden teşekkül eder. İhtiyaç duyulması halinde kurum dışından kamu görevlileri arasından kurullara üye veya üyeler görevlendirilebilir. Sınav kurulunu teşkil eden üyeler görevde yükselme sınavına alınacak personelden, öğrenim ve ihraz ettikleri unvanlar itibarıyla daha düşük seviyede olamazlar.
Sınav kurulunun başkan ve üyelerinin görevde yükselme sınavına eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının katıldığının tespit edilmesi halinde, bu üye veya üyeler sınav kurulu üyeliğinden çıkartılır ve bunların yerine yeni üye veya üyeler görevlendirilir.
(Değişik üçüncü fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Sınav kurulu; sınavların yapılması, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür.
(Ek fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Sınav kurulu, üye tamsayısı ile toplanır. Kararlar oy çokluğuyla alınır.
(Ek fıkra: 6/5/2013-2013/4957 K.) Kurumlar, gerekli görmeleri halinde taşra teşkilatında beş kişiden müteşekkil sınav kurulu veya kurulları oluşturabilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na dayanılarak çıkarılan 18/04/1999 günlü, 23670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin “Görevde Yükselme Yönetmelikleri” başlıklı 15/1. maddesinde; “Kurumlar, bu Yönetmeliğin kapsamına giren görevlere atanacaklarda aranacak öğrenim düzeyi ile hizmet süresi, sicil ve disipline ilişkin şartlar ile bunlar için verilecek görevde yükselme eğitiminin ilanı, şekli, süresi, konulan, ağırlıkları ve kapsama dahil edilecek diğer unvanlar ve bunlara ilişkin seçme kriterlerini, yapılacak sınavlara ilişkin usul ve esaslar ile bu konulara ilişkin diğer hususları Devlet Personel Başkanlığının olumlu görüşünü alarak çıkaracakları Yönetmelikle düzenlerler.” hükmü yer almış, anılan madde ile kurumlara kendi görevde yükselme Yönetmeliklerini çıkarma konusunda yetki verilmiş ve düzenleme yapılacak konuların çerçevesi belirlenmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında, sınav sonuçlarının ilanı ve sonuçlara itirazlara ilişkin kaldırılan 14. madde de yer alan hususların itirazlara ilişkin süreler belirtilmeksizin değiştirilen yönetmeliğin 13. maddesinde yeniden düzenlendiği, sınav sonuçlarının ilanı ve itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işlerin yürütülmesinin sınav kurulunun görevleri arasında sayıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen anılan Yönetmeliğin 15. maddesindeki düzenleme ile yukarıdaki açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda sınav sonuçlarının hangi sürede ilan edileceği, sınav sonuçlarına itirazların hangi sürede yapılacağı ve itirazların hangi sürede karara bağlanacağı, hatalı soru bulunması halinde değerlendirmenin nasıl yapılacağı gibi genel yönetmelikte açıkça belirtilmeyen hususların kurumların takdirine bırakıldığı, kurumların genel yönetmelikte açıkça belirtilmeyen hususlarda kendi teşkilat, personel, görev, yetki ve sorumluluklarını dikkate alarak ve genel yönetmelik çerçevesinde yönetmelik ile düzenleme yapmalarına herhangi bir engel bulunmadığı değerlendirilmiştir. Dolayısıyla yönetmelik değişikliği ile hak arama, itiraz etme yollarını ortadan kaldırıcı nitelikte bir boşluk oluştuğu, kişinin idarenin olası yanlışlarına karşı hak arama imkanının ortadan kaldırıldığı şeklindeki iddialara itibar edilmesi mümkün değildir. İptali istenilen yönetmelik hükmünde bu nedenlerle hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle;
1. 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 9. maddesiyle dava konusu Yönetmeliğe eklenen “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “altı aylık süreyi aşmamak üzere” ibaresinin iptaline,
2. 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 11. maddesinin iptali isteminin reddine, karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Dairemizin 13/03/2018 günlü, E:2016/10079, K:2018/1661 sayılı kararının “davanın reddine” ilişkin kısmının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/12/2019 günlü, E:2018/3444, K:2019/6372 sayılı kararıyla bozulması üzerine, 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine göre Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması halinde ısrar hakkı tanınmadığından, bozma kararına uyularak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra bozulan kısım yönünden işin gereği düşünüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
Dava konusu 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin yayımı tarihi itibarıyla;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. maddesinde; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkartabileceği hüküm altına alınmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 2. maddesinde; “(Değişik: 23/12/1972 – KHK-2/1 md.) Bu Kanun, Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve yetiştirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenler. (Mülga birinci cümle: 13/2/2011 – 6111/117 md.) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulur.” hükmüne yer verilmiş, 3. maddesinde ise; “sınıflandırma”, “kariyer” ve “liyakat” ilkeleri bu Kanunun temel ilkeleri olarak belirlenmiş; kariyer ilkesi, Devlet memurlarına yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı sağlamak; liyakat ilkesi ise, Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini yeterlik sistemine dayandırmak ve sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmak olarak tanımlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanan Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin, “Amaç” başlıklı 1. maddesi; “Bu Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadî teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.” şeklindedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
I. 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin (Yönetmelik), “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “…altı aylık süreyi aşmamak üzere…” ibaresinin incelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin 9. maddesiyle, aynı Yönetmeliğin 12. maddesinden sonra gelmek üzere eklenen “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde, “Atanmaya hak kazanan personel, başarı sıralaması listesinin kesinleşmesini müteakip başarı sıralamasındaki başarı puanlarına göre atanır.
Kurumlarca tercih alınması durumunda ise başarı puanları esas alınarak ilgili personelin tercihlerine göre atamaları yapılır.
Duyurulan kadro veya pozisyonlardan;
a) Atanma şartlarını taşımadıkları için sınavların geçersiz sayılması veya bu sebeple atamaların iptal edilmesi, atanılan göreve geçerli bir mazeret olmaksızın süresi içinde başlanmaması ya da atanma hakkından vazgeçilmesi,
b) Emeklilik, ölüm, memurluktan çekilme veya çıkarılma, başka unvanlı kadro veya pozisyonlara ya da başka bir kuruma naklen atanma,
sebepleriyle boş kalan veya boşalanlara, başarı sıralamasının ilan edildiği tarihten itibaren altı aylık süreyi aşmamak üzere aynı unvanlı kadro veya pozisyonlar için yapılacak müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar, 12/B maddesine göre kurumlarca belirlenmiş olması halinde yedekler arasından başarı sıralamasına göre atama yapılabilir.
Görevde yükselme sınavına herhangi bir sebeple katılmayanlar ile başarısız olan veya yedeklerden altı ay içindeki müteakip sınava ilişkin duyuruya kadar atanmamış olanlar ya da atanma haklarından herhangi bir sebeple feragat edenler, aynı unvanlı kadro veya pozisyonlara yapılacak atamalar için bu Yönetmelikte öngörülen bütün usul ve esaslara tabidir.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Yukarıda ” İlgili Mevzuat” başlığı altında yer verilen hükümler birlikte değerlendirildiğinde, idarelere, kamu hizmetinin daha etkin ve verimli yürütülmesi amacıyla kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelik çıkarma ve bu yönetmeliklerde değişiklikler yapabilme yetkisi verilmiştir. Bu yönetmeliklerin Anayasa, yasa, tüzük ve hukukunun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim – yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasında kamu hukuku yönünden herhangi bir engel de bulunmamaktadır.
Kamu kuruluşlarından gelen talepler ve mevzuatta meydana gelen değişiklikler çerçevesinde, görevde yükselme sınavlarında başarılı olup yedek sırada bulunan ilgililerin atanmasının uzun veya belirsiz bir sürece bağlanmasının personelin kariyer planlaması yapmasını engellememesi ve uygulamada ortaya çıkan aksaklıkların giderilmesi amacıyla tesis edilen dava konusu düzenlemede, 657 sayılı Kanun’un kariyer ve liyakat ilkelerine, Genel Yönetmeliğin amacına, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.
II. Yönetmeliğin 11. maddesinin incelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin 11. maddesiyle, aynı Yönetmeliğin 14. maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
“Sınav sonuçlarının açıklanması ve itiraz” başlıklı mülga 14. maddede, “(Başlığı ile değişik:12/3/2010-2010/192 K.) Sınav kurulu, kendisine intikal ettiği tarihten itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarını ilan eder ve ilgililere yazılı olarak bildirir. İlgililer, kendilerine yazılı olarak bildirilmesinden itibaren beş iş günü içerisinde sınav sonuçlarına itiraz edebilir.
Yapılan sınavlarda hatalı sorulara tekabül eden puanlar eşit şekilde diğer sorulara dağıtılır. Ancak, soruların yüzde beşinden fazlasının hatalı olduğunun birinci fıkrada belirtilen süre içinde yapılan itirazlar üzerine veya herhangi bir şekilde tespit edilmesi hâlinde, sınav iptal edilir ve en kısa sürede yeni sınav yapılır.” hükümleri bulunmaktadır.
Anılan madde metninde, sınav sonuçlarının ilanı, bildirim, ilgililerin sonuçlara karşı itirazları ile yapılan sınavda hatalı soru/sorular bulunması halinde uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 11. maddesi ile bu madde yürürlükten kaldırılmakla birlikte, aynı değişik Yönetmelik kapsamında, Yönetmeliğin 13. maddesinin 1. ve 3. fıkraları değiştirilerek maddeye yeni fıkralar eklenmiştir. ”Sınav kurulu ve görevleri” başlıklı anılan madde, ”Kurumlarca yaptırılacak sınavlara ilişkin görevde yükselme işlemlerini yürütmek üzere beş kişiden oluşan sınav kurulu veya kurulları teşkil edilir. … Sınav kurulu; sınavların yapılması, sınav sonuçlarının ilanı, itirazların sonuçlandırılması ve sınavlara ilişkin diğer işleri yürütür. …” şeklinde olup; sınavların yapılması, ilanı, itirazlar ve diğer işlerinin yürütülmesi konusunda sınav kuruluna veya kurullarına yetki verilmiş, sınav sonuçlarının ilanı ile ilgililerin bu sonuçlara karşı itiraz edebilme hakları korunmuş; genel çerçevesi çizilen hususlar haricinde ayrıntıların, kurumların kendi özel yönetmeliklerinde düzenlemelerine olanak sağlanmıştır.
Bu itibarla, davacı Sendikanın ileri sürdüğü hususlar da dikkate alındığında, sınav sonuçlarının ilanına ve itirazlara ilişkin belli bir süre kaydını Genel Yönetmelikte belirleme zorunluğunun bulunmaması karşısında; kurumların personel sayıları, atama yapılacak kadro ve pozisyon çeşitliliğinin fazlalığı, sınav süreci, itirazların sonuçlandırılması, yargı yerlerince verilen kararlar ve uygulamada yaşanan sorunlar esas alınmak suretiyle, kamu yararı ve hizmet gerekleri çerçevesinde Yönetmeliğin 14. maddesinin yürürlükten kaldırılmasına dair dava konusu 11. maddede hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 31/08/2013 günlü, 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin, “Görevde yükselme suretiyle atanma” başlıklı 12/C maddesinde geçen “…altı aylık süreyi aşmamak üzere…” ibaresi ile 11. maddesinin iptali istemleri yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Netice itibarıyla dava kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen ret ile sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin, haklılık oranına göre yarısı olan …-TL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, diğer yarısının davacı üzerinde bırakılmasına; davalı idare tarafından yatırılan ve kullanılan …TL posta giderinin haklılık oranına göre yarısı olan …-TL’lik kısmının davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, diğer yarısının davalı idare üzerinde bırakılmasına; artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra aidiyetine göre taraflara iadesine;
3. Bakılan davanın kesinleşen kısmı için davacı lehine vekalet ücretine hükmedildiğinden, bu aşamada davacı lehine yeniden vekalet ücretine hükmedilmemesine;
4. İlk kararda, davanın reddine ilişkin kısma yönelik davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmiş ise de, bu kısmın bozulması ve bozma üzerine ret kararı verilmesi nedeniyle davalı idare lehine yeniden vekalet ücretine hükmedilmesi gerekmekte olup; işbu karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine;
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.