Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2020/503 E. , 2022/6444 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/503
Karar No : 2022/6444
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hazine Avukatı …
DAVANIN KONUSU :
1. Vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yapan davacının, memur kadrosuna atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlemin;
2. 31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından;
a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar… Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” düzenlemesinin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI : Dava konusu düzenlemenin, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesine açıkça aykırı olduğu, bu düzenlemeye dayalı olarak tesis edilen bireysel işlemin de hukuka aykırı olduğu,
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinde yapılan 07/12/2019 tarihli değişiklikle performans değerlendirmesinden başarısız olmaları nedeniyle yeterlik sınavına giremeyen vergi müfettiş yardımcılarının memur kadrolarına atanacaklarını kurala bağlayan hükmün yürürlükten kaldırıldığı, bu değişiklik üzerine; davacıyla aynı sebebe dayalı olarak, aynı günlü işlemle memur kadrosuna atanmış olan vergi müfettiş yardımcılarından, atama işlemine ilişkin evrakı teslim almayanların memur kadrosuna atanmalarına dair işlemlerin, 12/03/2020 günlü Bakan Oluru ile iptal edildiği; ancak, atama işlemlerini tebellüğ ederek, vergi müfettiş yardımcılığı görevinden ayrılan davacı ve diğer yardımcıların atamalarının iptal edilmediği, bu durumun eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği ileri sürülmüştür.
DAVALININ SAVUNMASI : Davaya konu düzenlemenin üst hukuk normuna aykırılık taşımadığı, davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin sebep unsurunu teşkil eden, performans değerlendirmesinden başarısız olmasına yönelik işleme karşı açtığı davada, Danıştay İkinci Dairesince verilen 10/10/2019 günlü, E:2019/661 sayılı kararla yürütmenin durdurulması isteminin reddedildiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin iptaline; yürürlükten kaldırılan dava konusu Yönetmelik hükmüne ilişkin olarak ise karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, Vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yapan davacı tarafından, vergi müfettiş yardımcılığı döneminde performans değerlendirmesinden başarısız olması nedeniyle 14/01/2019-17/01/2019 tarihleri arasında yapılan yeterlik sınavına girmeye hak kazanamadığı için, 11/10/2019 günlü Bakan Oluruna istinaden vergi müfettiş yardımcılığı görevinden alınarak Ankara Defterdarlığı bünyesine memur kadrosuna atanmasına ilişkin Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının … tarih ve …sayılı işlemi ile bildirilen Ankara Valiliğinin 25/10/2019 tarihli işlemi ile, bu işlemin dayanağı olan 31/10/2011 tarih ve 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 tarihli Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından;
a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar… Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” düzenlemesinin iptali istemi ile açılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Yönetmelikler” başlıklı 124. maddesinde; “Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.” hükmü yer almaktadır.
Dava konusu Yönetmelik, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 29. maddesine dayalı olarak, bu maddenin uygulanmasını sağlamak üzere yürürlüğe konulmuştur.
178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin “Vergi Denetim Kurulu Başkanlığında atama, yükselme ve yer değişikliği” başlıklı Ek 29. maddesinin altıncı fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınavında her bir grup başkanlığı itibarıyla yer alacak sınav konuları ile ortak sınav konuları ve sınava ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. … Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar ile yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Bakanlıkta derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” hükmü yer almakta iken, 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin tamamı, 09/07/2018 günlü, 30473 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 703 sayılı Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 13. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ve aynı gün, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 178. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye, 178 sayılı KHK’nin Ek 29. maddesinde yer alan ve yukarıda belirtilen kurallarla aynı nitelik ve içerikte kurallar getiren, “Vergi Müfettişi İstihdamı” başlıklı Ek 32. madde eklenmiştir.
10/07/2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Geçici 1. maddesinde yer alan; “2/7/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile teşkilatlarına ilişkin kanun veya kanun hükmünde kararnameleri yürürlükten kaldırılan kamu kurum ve kuruluşlarından münhasıran devir ve geçiş hükümleri düzenlenenler dışında kalanlar hakkında ilgili Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleme yapılıncaya kadar yürürlükten kaldırılan hükümlerin uygulanmasına devam olunur.” hükmü dikkate alındığında, “vergi müfettişi istihdamına” ilişkin kuralları düzenleyen 178 sayılı KHK’nin ilga edilmesinin ardından, aynı konuyu düzenleyen 375 sayılı KHK’nin yürürlüğe girmesiyle, artık eski kuralların uygulanmasına devam olunamayacağı hususunda tereddüt bulunmamaktadır.
Bu itibarla, her ne kadar dava konusu Yönetmelik, 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 29. maddesine dayalı olarak çıkarılmış ise de, anılan Yönetmeliğin ve buna dayalı işlemlerin hukuki denetiminin; yürürlükten kaldırılmış olan 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararneme değil, pozitif hukukta yer alan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname esas alınmak suretiyle yapılması gerekmektedir.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinin üçüncü fıkrasının ilk halinde; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar… Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar ile yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Bakanlığında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” hükmü yer almakta iken; 07/12/2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun’un 51. maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesi yeniden düzenlenmiş ve maddenin ikinci fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınav konuları ile sınava ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Yapılacak yeterlik sınavında başarılı sayılabilmek için yeterlik sınavında alınan puanın yüz puan üzerinden en az altmış beş puan olması şarttır. Yeterlik sınavında başarılı olanlar Vergi Müfettişi olarak atanırlar. Yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Hazine ve Maliye Bakanlığında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” hükmüne yer verilmiş, önceki Ek 32. Madde metninde yer alan ” Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar ” ifadesi kanun metninden çıkarılmıştır.
Söz konusu değişikliğe ilişkin Kanun hükmünün gerekçesi ise; “… Madde hükmüne göre, yardımcılık dönemi için yapılan performans değerlendirmesinde başarısız olanların, yeterlik sınavına alınmaksızın meslek unvanını kaybederek memuriyete atanmasına neden olan idari işlemlerin birçoğunun, bugüne kadar idari yargı kararları ile iptal edilmesi ve performans değerlendirme sisteminin mali ve özlük hakları açısından kısıtlayıcı değil, teşvik edici olarak uygulanması için söz konusu hükmün yürürlükten kaldırılması amaçlanmaktadır. Ayrıca vergi müfettişliğine atandıktan sonra yapılan performans değerlendirmelerinde herhangi bir yılda başarısız olunması durumunda dahi, motivasyonun bozulmaksızın Başmüfettişlik hakkının devam ettirilmesi amaçlanmaktadır.” şeklinde açıklanmıştır.
31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından; a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar,
b) Girdiği ilk yeterlik sınavında başarılı olamayanlardan veya özürsüz olarak sınava girmeyenlerden, verilen bir yıllık ek süre içerisinde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup ikinci yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar,
c) İkinci defa girdiği yeterlik sınavında da başarı gösteremeyenler,
ç) Özürsüz olarak ikinci defa yeterlik sınavına girmeyenler,
Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” kuralı düzenlenmiştir.
Bir hiyerarşik normlar sistemi olan hukuk düzeninde, alt düzeydeki normların, yürürlüklerini üst düzeydeki normlardan aldığı kuşkusuzdur. Normlar hiyerarşisinin en üstünde evrensel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunmakta, daha sonra gelen kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yürürlüğünü Anayasa’dan, yönetmelikler ise yürürlüğünü kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinden almaktadır. Dolayısıyla; bir normun, kendisinden daha üst konumda bulunan ve dayanağını oluşturan bir norma aykırı veya bunu değiştirici nitelikte bir hüküm getirmesi mümkün bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin dava konusu edilen düzenlemesinde; performans değerlendirmesine göre başarısız olan vergi müfettiş yardımcısının, Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde derecesine uygun bir memur kadrosuna atanacağı kurala bağlanmıştır.
Aynı kural, gerek Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin dayanağı olan Mülga 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 29. maddesinde, gerek 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinin ilk halinde yer almıştır.
Ancak 07/12/2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun’un 51. maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. Maddesinin yeniden düzenlenmesi sonrasında ve işbu kararın verildiği tarihte; pozitif hukukta, davaya konu uyuşmazlığa ilişkin yegane yasal düzenleme olan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinin (07/12/2019 günlü değişiklik sonrasında) yürürlükte bulunan halinde, yalnızca yeterlik sınavında başarısız olan vergi müfettiş yardımcılarının memur kadrolarına atanacağı kurala bağlanmış; başka bir ifade ile vergi müfettiş yardımcılarının, performans değerlendirmesinden başarısız olmaları, memur kadrosuna atanma sebebi olmaktan çıkarılmıştır.
Bu itibarla, üst hukuk normu olan (ve performans değerlendirmesine göre başarısız olan vergi müfettiş yardımcılarının, memur kadrolarına atanmalarına cevaz vermeyen) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesine açıkça aykırı hükümler içeren dava konusu Yönetmelik düzenlemesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Dava konusu 31/10/2011 tarihli ve 28101 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği,07/04/2021 tarih ve 31447 sayılı resmi gazetede yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliğinin 75. maddesi ile tamamen yürürlükten kaldırılmıştır.
07/04/2021 tarihinde yürürlüğe giren anılan yönetmeliğin “Vergi Müfettiş Yardımcılarının yeterlik sınavı” başlıklı 28/4. maddesinde “(4) Yardımcılık dönemi performans değerlendirmesinde başarısız olanlar, başarılı oluncaya kadar sınava çağrılmazlar.” düzenlemesine,” yer verildiği, Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanların doğrudan doğruya Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanacaklarına ilişkin dava konusu yönetmelik hükmüne ise yeni yönetmelikte yer verilmediği görülmüştür. Bu nedenlerle anılan yönetmeliğin 35/1. maddesinin iptali istemi yönünden davanın konusuz kaldığı,söz konusu iptal istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır.
Davaya konu bireysel işleme yönünden yapılan incelemede;
Davaya konu bireysel işlemin dayanağı olan Yönetmelik hükmünün; dava konusu bireysel işlemin tesis edildiği tarihten sonra yürürlüğe giren 07/12/2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun’un 51. maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. Maddesinde yapılan düzenleme sonucunda hukuka aykırı hale geldiği dikkate alındığında, bu durumun bireysel işlemin doğrudan doğruya iptaline karar verilmesi sonucunu doğurup doğurmayacağının zaman yönünden incelenmesi gerektiği açıktır.
Yargısal içtihatlar ve doktrinde; “iptal/yürütmenin durdurulması kararlarının geriye yürümesi” olarak nitelendirilmiş olan ilke, Danıştay içtihatlarıyla oluşturulmuş ve uzun yıllardır hukuk sistemimizde kabul görmüş bir ilkedir. Anılan ilke ile iptale/yürütmenin durdurulmasına konu işlemin unsurlarındaki sakatlıkların, işlemin yapıldığı anda var olması nedeniyle, hukuksal bir durum yaratmaması ve hukuk aleminde bir değişiklik meydana getirmemesi amaçlanmaktadır. Başka bir ifade ile iptal/yürütmenin durdurulması kararlarının geriye yürütülmesi ilkesi, işlemin hukuka aykırılığının yargı yerince tespiti halinde işlerlik kazanmaktadır.
Somut olayda, uyuşmazlık konusu Yönetmeliğin ilgili maddesinin hukuka aykırı olmasının Yönetmeliğin idari işlemin unsurları yönünden bir sakatlık taşıması olmadığı; yalnızca, üst hukuk normu olan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinde yapılan 07/12/2019 günlü değişiklik sonrasında, Yönetmelik hükmünün üst norma aykırı hale gelmesi olduğu dikkate alındığında, bu aykırılığın geriye yönelik değil, ancak; kanun değişikliğinin yapıldığı 07/12/2019 tarihinden itibaren ileriye yönelik etki doğuracağı sonucuna varılarak, bireysel işlem yönünden, işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuat dikkate alınmak suretiyle hukuki denetimin yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Somut uyuşmazlık bu çerçevede incelendiğinde;
Davacı, performans değerlendirmesinden başarısız olması üzerine, 11/10/2019 günlü Bakan Oluruna istinaden, Ankara Defterdarlığı bünyesine memur olarak atanmış, bu işlem davacıya 03/01/2020 tarihinde tebliğ edilmiş ve davacı aynı gün vergi müfettiş yardımcılığı görevinden ayrılmıştır.
Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin 35. maddesinin 1. fıkrasının a) bendine dayalı olarak tesis edilen 11/10/2019 günlü Bakan Oluru; performans değerlendirmesinden başarısız olan, davacı ile birlikte toplam 23 vergi müfettiş yardımcısının memur kadrosuna atanmasına izin verilmesine yönelik tesis edilmiştir. Atama işlemlerine ilişkin süreç devam etmekte iken, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinde yapılan 07/12/2019 günlü değişiklik ile “performans değerlendirmesinden başarısız olmaları nedeniyle yeterlik sınavına giremeyen vergi müfettiş yardımcılarının memur kadrolarına atanacaklarını kurala bağlayan” hüküm yürürlükten kaldırılmıştır. Bunun üzerine, 12/03/2020 günlü Bakan Oluru ile; 11/10/2019 günlü Olurun ekinde yer alan listede ismi bulunan ve henüz memur kadrosuna atama işlemlerini tebellüğ etmemiş olan 11 vergi müfettiş yardımcısına ilişkin atama işlemlerinin iptaline karar verilmiş; ancak, 11/10/2019 günlü Olura dayalı olarak memur kadrosuna atanan ve bu atama işlemlerine ilişkin evrakı teslim alarak, vergi müfettiş yardımcılığı görevinden ayrılan davacı ve diğer vergi müfettiş yardımcılarının atamaları iptal edilmemiştir.
Anayasa’nın 10. maddesinde “Kanun önünde eşitlik” ilkesi düzenlenmiş; Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararlarında bu ilkenin tanımı yapılmıştır. Anayasa Mahkemesinin 27/09/1988 günlü, K:1988/27 sayılı kararında, “Anayasa’da öngörülen eşitlik ilkesi, ‘yasa önünde eşitlik’ olup herkesin aynı hak ve yükümlülüklere sahip olması anlamında değildir. Eşitlik her yönüyle aynı hukukî durumda olanlar arasında söz konusudur. Hukuk felsefesine girmiş bir deyimle, ‘eşitlerin eşitliği’ anlamındadır…”; 11/09/1999 günlü, K:1999/15 sayılı kararında ise; “Yasa önünde eşitlik ilkesi, hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile hukuksal eşitlik öngörülmektedir. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin yasalarca aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak ve kişilere yasa karşısında ayırım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak yasa karşısında eşitliğin çiğnenmesi yasaklanmıştır. Durum ve konumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları gerekli kılabilir. Özelliklere, ayrılıklara dayandığı için haklı olan nedenler, ayrı düzenlemeyi eşitlik ilkesine aykırı değil, geçerli kılar. Anayasa’nın amaçladığı eylemli değil, hukuksal eşitliktir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar ayrı kurallara bağlı tutulursa Anayasa’nın öngördüğü eşitlik ilkesi çiğnenmiş olmaz. Kişisel nitelikleri ve durumları özdeş olanlar için yasalarla değişik kurallar konulamaz.” ifadelerine yer verilmek suretiyle eşitlik ilkesi açıklanmıştır.
Olayda; davacının, performans değerlendirmesi sonucunda başarısız olması nedeniyle memur kadrosuna atanmasına yönelik işlemin, tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesine aykırılık taşımadığı açıktır. Ancak, anılan maddede yapılan ve 07/12/2019 tarihinde yürürlüğe giren kanun değişikliği ile performans değerlendirmesi sonucunda başarısız olunması nedeniyle memur kadrosuna atananlara yönelik geçmişe yönelik geçici bir düzenleme bulunmaması ve dolayısıyla bu yasanın geçmişe yönelik olarak lehe uygulanması yönünde bir zorunluluk bulunmamasına karşın, davalı idarece geçmişe yürütülmüş ve 11/10/2019 günlü Bakan Olurunun, memur kadrolarına atanan, ancak atama işlemlerini henüz tebellüğ etmemiş olan vergi müfettiş yardımcılarına ilişkin kısmı iptal edilmiştir. Fakat, aynı sebebe dayalı olarak, aynı işlemle memur kadrosuna atanan ve atama işlemini tebellüğ ederek görevinden ayrılmış olan vergi müfettiş yardımcıları bu uygulamadan mahrum bırakılmış ve bunun sebepleri de idarece açıklanamamıştır.
Bu itibarla, aynı hukuki durumda bulunan ve vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yapmakta iken performans değerlendirmesi sonucunda başarısız olması nedeniyle memur kadrosuna atamaları yapılan personelden bir kısmının memur kadrolarına yapılan atamaları iptal edilirken, aralarında davacının da bulunduğu bir kısım personelin memur kadrolarına yapılan atamaları iptal edilmeyerek farklı muamelede bulunulmak suretiyle, Anayasa’da belirlenen eşitlik ilkesine aykırı hareket eden davalı idarece tesis edilen dava konusu bireysel işlemde bu yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle,
1. 31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından;
a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar… Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” düzenlemesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
2. Vergi müfettiş yardımcısı olarak görev yapan davacının, memur kadrosuna atanmasına ilişkin Ankara Valiliğinin 25/10/2019 tarihli işleminin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY :
Davacı, vergi müfettiş yardımcılığı döneminde performans değerlendirmesinden başarısız olması nedeniyle yeterlik sınavına girmeye hak kazanamadığı için, 11/10/2019 günlü Bakan Oluruna istinaden vergi müfettiş yardımcılığı görevinden alınarak, 25/10/2019 günlü Ankara Valiliği işlemi ile Ankara Defterdarlığı bünyesine memur olarak atanmış, bu işlemlerin … günlü, … sayılı Vergi Denetim Kurulu işlemiyle kendisine bildirilmesi üzerine bakılan davayı açmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 32. maddesinin ikinci fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcıları, fiilen üç yıl çalışmak ve yardımcılık döneminde performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartıyla yapılacak yeterlik sınavına girmeye hak kazanırlar. Yeterlik sınav konuları ile sınava ilişkin diğer usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Yapılacak yeterlik sınavında başarılı sayılabilmek için yeterlik sınavında alınan puanın yüz puan üzerinden en az altmış beş puan olması şarttır. Yeterlik sınavında başarılı olanlar Vergi Müfettişi olarak atanırlar. Yeterlik sınavında başarılı olamayanlar ise Hazine ve Maliye Bakanlığında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” hükmüne, beşinci fıkrasında ise; “Performans değerlendirme sisteminin oluşturulması ve yönetimi ile Vergi Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yeterlikleri, yükselmeleri, görevlendirilmeleri ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.
31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından; a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar,
b) Girdiği ilk yeterlik sınavında başarılı olamayanlardan veya özürsüz olarak sınava girmeyenlerden, verilen bir yıllık ek süre içerisinde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup ikinci yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar,
c) İkinci defa girdiği yeterlik sınavında da başarı gösteremeyenler,
ç) Özürsüz olarak ikinci defa yeterlik sınavına girmeyenler,
Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” kuralı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava konusu Yönetmelik hükmüne yönelik olarak;
31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin, 07/04/2021 günlü, 31447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin 75. maddesi ile yürürlükten kaldırıldığı dikkate alındığında, dava konusu düzenleme yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işleme gelince;
Davacının memur kadrosuna atanmasına ilişkin işlemin sebep unsurunu, performans değerlendirmesinden başarısız sayılmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlem oluşturmakta olup, anılan işlemin Danıştay İkinci Dairesinin 01/12/2022 günlü, E:2019/661, K:2022/6180 sayılı kararıyla hukuka aykırı bulunarak iptal edildiği dikkate alındığında, iptali istenen atama işleminde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 31/10/2011 günlü, 28101 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Denetim Kurulu Yönetmeliği’nin “Yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar, sınava girmeyenler veya sınavda başarılı olamayanlar” başlıklı 18/02/2015 günlü Yönetmelik ile değişik 35. maddesinin 1. fıkrasında yer alan; “Vergi Müfettiş Yardımcılarından;
a) Yardımcılık döneminde yapılan performans değerlendirmesine göre başarısız olup yeterlik sınavına girmeye hak kazanamayanlar… Bakanlık teşkilatında derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.” düzenlemesinin iptali istemine yönelik olarak KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA;
2. Davacının, memur kadrosuna atanmasına ilişkin … günlü, … sayılı işlemin İPTALİNE;
3. Aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen …-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kararın kesinleşmesinden sonra posta ücretinden artan …-TL’nin davacıya, …-TL’nin davalı idareye iadesine;
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 14/12/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.