Danıştay 2. Daire Başkanlığı         2020/1968 E.  ,  2020/3138 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/1968
Karar No : 2020/3138

KARŞILIKLI TEMYİZ İSTEMİNDE BULUNANLAR :
1-DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

2-DAVALI : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesince verilen …günlü, E:…, K:…sayılı kararın, taraflarca karşılıklı olarak, dilekçelerinde yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemlerinden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Dava; İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, …Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapan davacının, aile hekimliği hizmet sözleşmesinin …günlü, …sayılı İzmir Valiliği işlemiyle feshedilmesi üzerine, bu işleme karşı açtığı davada, …İdare Mahkemesinin …günlü, E:…, K:…sayılı kararıyla işlemin iptaline karar verilmesi nedeniyle, uğramış olduğu 10.000-TL manevi ve 70.000-TL maddi zararın 09/06/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : …İdare Mahkemesinin, Danıştay İkinci Dairesinin 20/03/2019 günlü, E:2016/4195, K:2019/1352 sayılı bozma kararına uyularak verilen temyize konu kararıyla; davanın maddi tazminat istemine yönelik kısmına ilişkin olarak; davacının açıkta kaldığı 27/05/2009-09/06/2010 tarihleri arasında kendisine yapılması gereken ödeme miktarının 79.223,43-TL, aynı dönemde pratisyen hekim olarak görev yapması nedeniyle elde ettiği gelirin ise 24.524,08-TL olarak hesaplandığı, 79.223,43-TL’den davacının pratisyen hekim olarak elde ettiği 24.524,08-TL gelir mahsup edildiğinde, davacının aile hekimi olarak görev yapamadığı 27/05/2009-09/06/2010 tarihleri arasında yoksun kaldığı gelirin 54.699,35-TL olduğu, bu tutarın 09/06/2010 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesi gerektiği; davanın manevi tazminat istemine yönelik kısmına gelince; davacının 09/01/2009 tarihli aile hekimliği sözleşmesinin feshi işleminin iptali istemiyle açılan davanın İdare Mahkemesince reddedildiği; dava konusu tazminat isteminin dayanağı Mahkeme kararına konu aile hekimliği sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin 27/05/2009 tarihli işlemin gerekçelerinden biri olan davacının yazılı olarak ihtar edilmesine dair …günlü, …sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davanın, Mahkemelerinin …günlü, E:…, K:…sayılı kararıyla reddedildiği; öte yandan, dosya içerisinde, davacının aile hekimliği sözleşmesinin feshi nedeniyle ağır bir elem ve üzüntü duyduğu veya şeref ve haysiyetinin rencide edildiğine ilişkin somut bir bilgi ve belgenin bulunmadığı, bu itibarla, davacıya manevi tazminat verilmesi koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle, davanın maddi tazminat istemine ilişkin kısmının kısmen kabulü ile 54.699,35-TL maddi tazminatın 09/06/2010 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, maddi tazminat isteminin hükmedilen tutardan fazlaya ilişkin kısmı ve manevi tazminat istemi yönünden ise davanın reddine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından : Maddi tazminat tutarının eksik hesaplandığı, aile hekimliği hizmet sözleşmesinin feshedilmesi nedeniyle aile hekimliği mesleğinden uzak kaldığı ve bunun sonucunda üzüntü duyduğu, manevi tazminat isteminin reddedilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, Mahkeme kararının redde ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından : Davacının, sözleşmesinin feshine dayanak oluşturan ihtar puanının iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verilmesine rağmen maddi tazminat talebinin kabul edilmesinin ve aile hekimine gider kalemi adı altında yapılan ödemelerin aile hekiminin kazancı gibi kabul edilerek maddi tazminat tutarına dahil edilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, İdare Mahkemesi kararının kabule ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN CEVAPLARI :
Davalı İdarenin Cevabı : Cevap verilmemiştir.
Davacının Cevabı : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının temyiz isteminin reddi, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile, Mahkeme kararının davacının maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı, İzmir ili, Karşıyaka ilçesi, …No’lu Aile Sağlığı Merkezinde aile hekimi olarak görev yapmakta iken, adı geçenin aile hekimliği sözleşmesinin, 09/01/2009 tarihli işlemle 12/01/2009 tarihinden itibaren feshedilmesine karar verilmiştir.
Söz konusu fesih işleminin iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E:…esasına kayden açılan davada, Mahkemenin 11/03/2009 tarihli kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiş; bu karara yapılan itiraz sonucunda …Bölge İdare Mahkemesince anılan işlemin ve kararın yürütülmesinin durdurulmasına hükmedilmiştir.
Anılan karar üzerine görevine döndürülmeden önce, davacının aile hekimliği sözleşmesinin …günlü, …sayılı işlemle yeniden feshedilmesi üzerine, söz konusu işlemin iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E:…esasına kayıtlı dava açılmıştır.
…İdare Mahkemesinin …günlü, E:…, K:…sayılı kararıyla, 27/05/2009 tarihli sözleşmenin feshi işleminin iptaline karar verilmesi sonucunda davacı, 09/06/2010 tarihinde aile hekimliği görevine geri dönmüş; söz konusu kararın temyizi isteminin Danıştay Beşinci Dairesinin 07/06/2013 günlü, E:2010/4542, K:2013/4833 sayılı kararıyla reddedilerek Mahkeme kararının gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması ve bu kararın tebliği üzerine, davacı tarafından, aile hekimliği yapamadığı süre içinde yoksun kaldığı parasal hakların tazmini istemiyle idareye başvuruda bulunulmuş, bu başvurunun zımnen reddi üzerine de temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Öte yandan; davacının 09/01/2009 tarihli işlemle 12/01/2009 tarihinden itibaren aile hekimliği sözleşmesinin feshine ilişkin işlemin iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E:…esasına kayden açılan davada; Mahkemenin …günlü, E:…, K:…sayılı kararıyla davanın reddine hükmedilmiş; bu karara yönelik temyiz isteminin, Danıştay Beşinci Dairesinin 30/12/2011 günlü, E:2009/6951, K:2011/8437 sayılı kararıyla; kararın düzeltilmesi isteminin ise, Danıştay Beşinci Dairesinin 24/04/2013 günlü, E:2012/3220, K:2013/3463 sayılı kararıyla reddedilmesi sonucu, anılan Mahkeme kararı kesinleşmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT :
Türkiye Cumhuriyet Anayasası’nın 125. maddesinin son fıkrasında, “İdare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” hükmüne; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 12. maddesinde ise, “İlgililer, haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştay’a, İdare ve Vergi Mahkemelerine doğrudan tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi, ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliğ veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11. madde uyarınca, idareye başvurma hakları saklıdır.” hükmüne yer verilmiştir.
Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ile Sözleşme Usul ve Esasları Hakkında Uygulama Yönetmeliği’nin (Yönetmeliğin adı, 16/03/2015 günlü Bakanlar Kurulu kararıyla “Aile Hekimliği Ödeme ve Sözleşme Yönetmeliği” olarak değiştirilmiştir.) 16. maddesinin (c) bendinde; “c) Aile Sağlığı Merkezi Giderleri: Sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimine, hizmet verdiği merkezin kira, elektrik, su, yakıt, telefon, internet, bilgi-işlem, temizlik, büro malzemeleri, küçük onarım, danışmanlık, sekretarya ve tıbbi sarf malzemeleri gibi Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 23 üncü ve 24 üncü maddeleri ile belirlenen asgari fiziki ve teknik şartların devamına yönelik giderleri için her ay tavan ücretin %50’sinin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan illerin satın alma gücü paritesi puanı ile çarpımı sonucuna göre bulunacak tutarda ödeme yapılır. Aile hekimliği pozisyonunun, sözleşmeli aile hekimi bulunmaması nedeniyle boş olması durumunda, bu ödeme müdürlüğün döner sermayesine aktarılır ve birimin giderleri karar defterinin ibrazı üzerine müdürlüğün döner sermayesinden karşılanır.
Her aile hekimine ayrıca, yukarıdaki tutara ek olarak, her ay Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin ek (1)’inde belirlenen aile hekimliği birimleri gruplandırmasına göre, tavan ücretin aşağıda belirlenen oranı kadar ödeme yapılır:
D grubu aile hekimliği birimleri için tavan ücretin %10’u.
C grubu aile hekimliği birimleri için tavan ücretin %20’si.
B grubu aile hekimliği birimleri için tavan ücretin %35’i.
A grubu aile hekimliği birimleri için tavan ücretin %50’si.
Bu gruplandırmalara göre daha yüksek ilave ödeme gerektiren gruba göre ödeme yapılabilmesi için, aile hekimince ilgili gruba ait tüm kriterlerin sağlandığına dair belgeler ile müdürlüğe başvurulur. Başvuru tarihinden itibaren müdürlük veya Bakanlık ya da Bakanlıkça yetki verilen özel veya kamu kurum ve kuruluşlarınca en geç otuz gün içinde Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin ek (l)’ine göre yerinde değerlendirme yapılır. Değerlendirme evrakının bir nüshası aile hekimine verilir. Talep müdürlükçe, evrakın müdürlüğe intikalinden itibaren on gün içinde sonuçlandırılır. Talebin olumlu sonuçlanması hâlinde, talebin olumlu sonuçlandığı tarihten itibaren belirlenen yeni grup esas alınarak ödeme yapılır.
Grup değiştiren aile hekimi aynı yer için üç aydan önce yeniden grup değiştirmek için müracaat edemez.
Aile hekimliği birimleri, müdürlükçe olağan dışı denetimlerin yanı sıra, aile hekimliği birimleri hizmet kalite standartları açısından, Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin ek (1)’ine göre altı ayda bir denetlenir. Denetim ekibi veya ekipleri, müdürlük tarafından oluşturulur. Bu denetimlerde aile hekimliği birimlerinin ödeme aldığı hizmet kalite standartları grubunun şartlarını kaybettiği tespit edilirse, bu şartların hangi tarihten itibaren kaybedildiği ve hangi gruba göre ödeme alınması gerektiği denetim raporunda belirtilir. Denetim raporunun müdürlükçe onaylanmasını müteakiben, ödeme yeni duruma göre yapılır ve şartların kaybedildiği tarihe göre yapılan fazla ödemeler geri alınır.
Denetim ekibi tarafından oluşturulan denetim raporuna karşı yedi gün içinde itiraz edilebilir. Müdürlüğe yapılan bu itiraz, oluşturulan bir komisyon marifetiyle onbeş gün içinde değerlendirilir. İtiraz komisyonunun teşekkülü ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davalı idarenin, davacının maddi tazminat isteminin kısmen kabulü yolundaki İdare Mahkemesi kararının temyiz istemi yönünden;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimine, hizmet verdiği merkezin kira, elektrik, su, yakıt, telefon, internet, bilgi-işlem, temizlik, büro malzemeleri, küçük onarım, danışmanlık, sekretarya ve tıbbi sarf malzemeleri gibi Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin 23 üncü ve 24 üncü maddeleri ile belirlenen asgari fiziki ve teknik şartların devamına yönelik giderleri için her ay ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, davacının maddi zararının, Aile Sağlığı Merkezi için yapılan gider yardımı tutarı mahsup edilerek hesaplanması gerekirken, bu husus dikkate alınmadan hesaplama yapılmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Davacının, maddi tazminat isteminin kısmen reddi ile manevi tazminat isteminin reddine yönelik verilen İdare Mahkemesi kararının temyiz istemi yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür. Temyizen incelenen kararın anılan kısımları, usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE, DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN İSE REDDİNE,
2. …İdare Mahkemesince verilen …günlü, E:…, K:…sayılı kararın, maddi tazminat isteminin kısmen reddi ile manevi tazminat yönünden DAVANIN REDDİNE ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Mahkeme kararının, maddi tazminatın kısmen kabulüne ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
4. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Yasa’nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.